گروه اجتماعي: ديابت به عنوان يکي از مهمترين علل مرگ و مير و بيماري در سراسر جهان، بار اقتصادي سنگيني بر سيستم بهداشت و درمان تحميل ميکند. بنابراين، انجام مداخلات مبتني بر جمعيت به منظور پيشگيري از بروز ديابت، افزايش تشخيص زودرس، تغيير در شيوه زندگي و استفاده از مداخلات دارويي جهت جلوگيري يا تاخير در پيشرفت عوارض ناشي از بيماري بسيار حائز اهميت است. به طوري که يکي از اهداف جهاني نشست سازمان ملل متحد در سال 2011، متوقف کردن افزايش شيوع ديابت در بزرگسالان تا سال 2025 بوده است. جهت دستيابي به اين هدف برآورد معتبر و دقيقي از شيوع ديابت در طول يک دوره زماني، ارزيابي مداخلات انجام شده و مقايسه روند شيوع در کشورهاي مختلف مورد نياز است.
دکتر فرشاد فرزادفر، رئيس مرکز تحقيقات بيماريهاي غيرواگير پژوهشگاه علوم غدد و متابوليسم دانشگاه علوم پزشکي تهران به همراهي جمعي از پژوهشگران، روند شيوع ديابت را بر اساس معيارهايي همچون قند خون ناشتا (7 ) ميلي مول بر ليتر يا بالاتر، سابقه ابتلا به ديابت، استفاده از انسولين يا داروهاي خوراکي کاهش دهنده قند خون، در دويست کشور و در بيست و يک منطقه، از سال 1980 تا سال 2014 بررسي کردهاند. در اين مطالعه، يافتههاي حاصل از 751 مطالعه شامل ( 4372000) فرد بزرگسال جهت برآورد روند شيوع ديابت استفاده شد.
نتايج حاصل از اين پژوهش نشان داد که شيوع ديابت در مردان از 4/3 درصد در سال 1980 به 9 درصد در سال 2014 افزايش يافته و در زنان از 5 درصد به 9/7 درصد رسيده است. علاوه بر اين، تعداد بزرگسالان مبتلا به ديابت در جهان از 108 ميليون نفر در سال 1980 به 422 ميليون نفر در سال 2014 افزايش يافته است (5/28 درصد به علت افزايش شيوع ديابت، 7/39 به علت رشد جمعيت و پيري، و8/31 درصد هم ناشي از تعامل اين دو عامل).
طبق نتايج بدست آمده شيوع ديابت در بزرگسالان از سال 1980 تا سال 2014 همراه با رشد جمعيت و پيري، در حدود چهار برابر افزايش يافته است. همچنين بار ديابت (از هر دو نظر شيوع و تعداد افراد مبتلا به ديابت) در کشورهاي کم درآمد و با درآمد متوسط در مقايسه با کشورهاي با درآمد بالا، بيشتر بود.
با توجه به اين که ديابت و عوارض دراز مدت ناشي از آن مانند بيماريهاي قلبي و سکته مغزي، علل مرگ و مير 2 ميليون نفر در سال و هفتمين علت ناتواني در دنيا به شمار ميرود، بار اقتصادي فراواني بر کشورهاي کم درآمد و با درآمد متوسط تحميل ميسازد. براساس يک بررسي سامانمند، هزينه سالانه ديابت در جهان(825) ميليارد دلار است به طوري که چين با (170 ميليارد دلار )، ايالات متحده آمريکا (105 ميليارد دلار)، هند (73 ميليارد دلار) و ژاپن (37 ميليارد دلار) بالاترين هزينهها را داشتهاند.
بنابراين، با توجه به روند رو به افزايش شيوع ديابت در بسياري از کشورها و همچنين تحميل هزينههاي اقتصادي سنگين بر سيستم بهداشت و درمان، آموزش عوامل خطر قابل کنترل بيماري و نحوه پيشگيري از بروز آن امري مهم محسوب ميشود که از جمله برنامههاي آموزشي ميتوان به تغيير در شيوههاي نامناسب زندگي، تغذيه مناسب و فعاليتهاي صحيح اشاره کرد.
∎