صاحب‌خبر - عطیه لباف ایران یکی از 14 عضو اوپک (سازمان کشورهای صادرکننده نفت خام) است که دی ماه سال گذشته از فشار تحریم‌های نفتی رها شد و این فرصت را به‌دست آورد که بار دیگر تولید و صادرات نفت خام خود را افزایش دهد. برنامه نفتی این کشور از همان ابتدا رسیدن به حجم تولید قبل از اعمال تحریم‌ها بود و به دنبال این تصمیم توانست میانگین صادرات نفت خام خود را از یک میلیون بشکه به 2 میلیون و 200 هزار بشکه در روز برساند. هرچند که هنوز این رقم تا حجم تولید و صادرات پیش از تحریم‌ها اندکی فاصله دارد اما تاکنون برنامه‌های افزایش تولید و صادرات نفت خام کشور بخوبی پیش رفته است و این موضوع سبب شده تا قدرت ایران در اوپک و به طور کلی بازار جهانی نفت خام مجدداً احیا شود. در این باره نرسی قربان کارشناس ارشد انرژی به «ایران» گفت: ایران یکی از 5 عضو اصلی و مؤسس اوپک به شمار می رود که همواره در تصمیمات این سازمان مؤثر بوده است. در سال های اخیر بسیاری از کشورهای جهان سعی کردند تا با اعمال تحریم ها این نقش را کمرنگ کنند اما به دلیل ویژگی های ممتاز ایران موفق به این کار نشدند و اکنون با اجرای برجام و لغو تحریم های نفتی مجدداً این کشور در حال بازگشت به جایگاه سابق خود است. در اوپک آنچه حرف اول را می‌زند سهم هر کشور از بازار جهانی نفت خام است و در این طبقه‌بندی ایران با تولید 3 میلیون و 850 هزار بشکه‌ای خود مقام سوم تولید نفت خام را دارد. عربستان سعودی با تولیدی بیش از 10 میلیون بشکه در روز در جایگاه اول و عراق با 4 میلیون و 300 هزار بشکه در روز در مقام دوم قرار گرفته‌اند. اما موضوعی که اهمیت ایران را بیش از این دو کشور می‌کند توان ایران و برنامه این کشور برای افزایش تولید نفت خام خود به بیش از 5 میلیون بشکه در روز است. کشورهای عربی عضو در اوپک این موضوع را یک تهدید برای خود می‌دانند ولی وزیر نفت ایران عقیده دارد احیای سهم در بازار نفت حق مسلم ایران است و آنچه بازار نفت خام را آشفته کرده بازگشت ایران به بازار نیست بلکه برهم خوردن تعادل بازار جهانی نفت خام در زمان تحریم‌ها رقم خورده و ایران نقشی در این موضوع ندارد. به هر حال کشورهای عضو در اوپک بویژه ریاض از بازگشت ایران به بازار جهانی نفت خام خشنود نیستند و طرحی را با عنوان «فریز نفتی» برای تثبیت سقف تولید اعضای اوپک و همین‌طور روسیه به عنوان کشور غیر عضو در اوپک دنبال می‌کنند تا به هر طریقی مانع احیای کامل سهم ایران از بازار، قدرت گرفتن این کشور و همین‌طور کاهش بیشتر قیمت نفت خام شوند. اهمیت ایران در اوپک به اندازه‌ای است که در روزهای اخیر نورالدین بوطرفه وزیر انرژی الجزایر به ایران آمد و اکنون دبیرکل نیجریه‌ای سازمان اوپک، نخستین سفر رسمی خود از زمان قرار گرفتن در رأس این سازمان را از تهران و دوحه آغاز می کند. امروز «محمد بارکیندو» که به تازگی به این سمت منصوب شده است به ایران می‌آید تا با بیژن زنگنه وزیر نفت ایران دیدار کند. قربان در این باره می‌گوید: ایران به عنوان کشوری با بزرگترین ذخایر نفت و گاز جهان، دارای جمعیت نیروی انسانی کارآمد و موقعیت جغرافیایی ممتاز، یکی از مهمترین کشورهای سازمان اوپک است. لذا سفر دبیرکل جدید این سازمان به ایران برای مشورت با مقامات ایرانی لازم به نظر می رسید. به نظر می‌رسد هدف بارکیندو از این سفر فراتر از معارفه دبیرکلی خود باشد. چراکه قرار است وزیران کشورهای عضو اوپک در حاشیه اجلاس مجمع بین‎المللی انرژی که از ٢٦ تا ٢٨ سپتامبر (پنج تا هفت مهرماه) در الجزایر برگزار می‌شود، گردهم آیند. انتظار می‌رود که هدف از برگزاری این نشست احیای طرح فریز نفتی و توافق روی تثبیت تولید جهانی نفت باشد و بارکیندو با توجه به موضع گیری شفاف ایران سعی در رایزنی مجدد و شرح پیشرفت مذاکرات با سایر اعضای سازمان را دارد. ایران اعلام کرده است که از هر اقدامی برای ثبات بازار نفت خام حمایت می‌کند اما تا وقتی به سطح تولید و صادرات پیش از تحریم‌ها دست نیابد حاضر به شرکت در این طرح نیست. البته در این مورد ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه گفته است که منصفانه نیست از ایران که سه سال تحت تحریم‌های مالی بوده است بخواهیم به این طرح بپیوندد. با وجود این عربستان سعودی به عنوان بزرگترین تولیدکننده نفت عضو در اوپک نظر دیگری دارد. این کشور مدام در تلاش است تا برنامه‌های افزایش تولید نفت خام ایران را متوقف کند و حتی در برخی از موارد سعی کرده است که دیدگاه غرب نسبت به ایران را تغییر دهد تا تحریم‌های ایران دوباره بازگردد. از این بابت نمی‌توان پیش‌بینی کرد که ماه آتی چه چیزی در نشست الجزایر رقم خواهد خورد.∎​