مرکز علوم دینی «قم» مجوز جدیدی از وزارت علوم جمهوری صربستان دریافت کرده است مبنی بر این که مجله «قم» از سال جاری به جای دو نوبت، سالی سه بار منتشر شود. در حقیقت، این امر گویای استقبال محققان و نویسندگان بالکان از رویکرد علمی مجله «قم» و افزایش تأثیرگذاری آن مجله بر فضای کلان مدیریت علم در صربستان و منطقه بالکان است.
در دو شماره اخیر در سال 2016، دوازده مقاله اصیل علمی منتشر شده که تعداد شش مقاله چند روز گذشته به زیور طبع آراسته شده و در اختیار خوانندگان قرار گرفته است.
عناوین مقالات امسال به زبان‌های انگلیسی، صربی و بوسنیایی بدین شرح است:
«نگرشهای فلسفی یاکوب بومه(متفکر مسیحی آلمانی) به اسلام»، «علم، ادراکات فطری و توجیه باور به خدا»، «نقش دین در توسعه جوامع: مطالعه تطبیقی پروتستانتیسم، توکوگاوا واسلام»، «اجتهاد، اسلام و مقتضیات زمان در اندیشه اقبال لاهوری و دکتر علی شریعتی»، «حکومت در خدمت اخلاق: تحلیل اندیشههای اجتماعی ابن مسکویه»، «نظام حقوقی در یونان باستان».
«تحلیل براهین جعل وجود در حکمت متعالیه ملاصدرا»، «زبان دین در حکمت متعالیه ملاصدرا»، «حدوث نفس در فلسفه ملاصدرا»، «وجود: موضوع اصلی مباحث فلاسفه اسلامی»، «نظریه اجتماعی و سیاسی ابوریحان بیرونی»، «در باب مراتب عقل در اسلام در جواب «نقد عقل اسلامی» محمد آرگون».
در مجموع، تا به حال تعداد 62 مقاله اصیل علمی و انتقادی در مجله علمی - پژوهشی «قم» منتشر شده است و نویسندگان آن مقالات از مراکز علمی و دانشگاهی متعددی در کشورهای صربستان، بوسنی وهرزگوین، مقدونیه، جمهوری اسلامی ایران، آلمان، یونان، کانادا، آمریکا، نیجریه و اندونزی بودند و این مسئله از نقش پررنگ مجله «قم» در مشارکت تأثیرگذار در تولید و مدیریت علم دینی در صربستان و بالکان پرده برمیدارد.
تنها مجله اسلامی دارنده رتبه علمی پژوهشی
وزارت آموزش، علوم و فنآوری جمهوری صربستان از سال 2014، در لیست رتبهبندی مجلات علمی ـ پژوهشی این کشور که همهساله اعلام رسمی می‌شود، به مجله علوم دینی «قم» درجه علمی ـ پژوهشی «ام53» را اختصاص داده است. از چند دهه گذشته، که سنجش و رتبهبندی کیفیت علمی مجلات در یوگسلاوی سابق و جمهوریهای استقلالیافته همچون صربستان، کرواسی و بوسنی اعمال می‌شود، به جز مجله «قم» هیچ مجله اسلامی دیگری موفق به احراز شرایط کسب رتبه علمی ـ پژوهشی در یکی از لیستهای رسمی رتبهبندی نشده است.
لیست مذکور وزارت علوم صربستان در شوراهای تخصصی این وزارتخانه و بر پایه آنالیز بیبلیومتریک مرکز ارزیابی آموزش و علم جمهوری صربستان (CEES)، منطبق بر آییننامه نحوه ارزیابی و بیان کمی نتایج علمی ـ پژوهشی پژوهشگران نهاییسازی شده است.
با توجه به اینکه مجله «قم» درجه علمی ـ پژوهشی را در ضمن پروسه سنجش و طبقهبندی مجلات علمی، مطابق با قانون فعالیتهای علمی و پژوهشی جمهوری صربستان، کسب کرده است، لذا انتشار مقاله در این مجله امتیازات رسمی پژوهشی را برای نویسنده مقاله به ارمغان میآورد.
امتیازات پژوهشی در کشورهای مختلف ارتقای عناوین دانشگاهی اساتید و پژوهشگران را به دنبال دارد و همین امر زمینه مساعدی را فراهم کرد تا مجله «قم» از سال جاری در سه نوبت منتشر شود.
طبیعتاً، با افزایش شمارههایی که در یک سال منتشر می‌شود، مجله «قم» در گزارشهای آتی آنالیز بیبلیومتریک مرکز ارزیابی آموزش و علم جمهوری صربستان امتیاز بالاتری را در چند مورد از نشانگرهای جامع کیفیت، همچون «قابلیت رؤیت در ایندکسهای ارجاعات»، «تدارک مقدمات دسترسی آسان به متن مقالات» و «تأثیرگذاری بین‌المللی» کسب خواهد کرد.
مجله علوم دینی «قم» از سال 2014 در ایندکس ارجاعات علمی صربستان (Serbian Citation Index) هم نمایهگذاری می‌شود. عنوان و چکیده مقاله و همچنین همه رفرنسهای استفاده شده در مقاله، فرادادههای مقالات را در این پایگاه تشکیل میدهند. علاوه بر اینکه به هر مقاله مجله علوم دینی «قم» کدهای اختصاصی «UDC» و «DOI» (نشانگر دیجیتالی سند) تعلق میگیرد، فرادادههای مذکور مقالات در فرمت «OAI PMH» و «Dublin Core» ارائه میشوند تا امکان دسترسی بین‌المللی به آنان افزایش یابد.
مقالات در ایندکس ارجاعات علمی و کتابخانه ملی صربستان
همچنین، متن کامل همه مقالات مجله «قم» در ایندکس ارجاعات علمی صربستان قابل دریافت است. علاوه بر آن، فایل متن کامل مقالات در پایگاه نشانگر دیجیتالی اسناد کتابخانه ملی صربستان (doiSerbia) که دربردارنده مقالات برترین مجلات علمی ـ پژوهشی صربستان است، و در وبسایت مرکز علوم دینی «قم» در بلگراد در دسترس عموم پژوهشگران قرار دارد.
اضافه می‌شود که مجله علوم دینی «قم» از سال 2012 از سوی مرکز علوم دینی «قم» منتشر می‌شود که در بلگراد بر پایه سند برنامهریزی راهبردی دقیق و تحلیل محیطی جامع(SWOT) تأسیس شده است.
مقالات منتشر شده در این مجله رویکردی تحلیلی و انتقادی داشته و با هدف تولید علم دینی، در حوزه فلسفه دینی، تمدنپژوهی دینی و اندیشه معاصر دینی نگارش میشوند.
شورای عالی بین‌المللی مجله
شورای عالی بین‌المللی این مجله متشکل از نمایندگان برجسته فلسفه و علوم اجتماعی و سیاسی اسلامی از کشورهای صربستان، بوسنی‌وهرزگوین، جمهوری اسلامی ایران، اندونزی، نیجریه، آلمان و انگلیس است.
برای انتشار در این مجله تنها مقالاتی پذیرفته میشوند که کاملاً در چارچوب راهنمای اختصاصی مؤلفین به نگارش درآمده و از سوی دو ارزیاب علمی به عنوان مقاله اصیل علمی (original scientific paper) یا مقاله انتقادی (review article) پذیرفته شده باشند.
مقالات به زبان انگلیسی یا به زبان صربی، پس از ویرایش فنی ادبی، نگارش و منتشر میشوند.
شماره جدید مجله «قم»
