سعید موسوی در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص آلودگی رودخانه مرزی ارس به دلیل رود پساب و فاضلاب های معادن کشور ارمنستان اظهارداشت: بحث آلودگی این رودخانه به دلیل ورود فاضلاب معادن کشور ارمنستان به ارس در سمت استان آذربایجان شرقی و نیز اردبیل مطرح است.

وی ادامه داد: متاسفانه شاهد افزایش بار آلودگی این رودخانه در سمت آذربایجان غربی به دلیل ورود پساب و فاضلاب های کشاورزی و انسانی از سوی کشورهای همسایه ارمنستان، آذربایجان و نیز حتی استانهای مرزی خودمان هستیم.

موسوی با بیان اینکه بار آلودگی پساب های کشاورزی و نیز فاضلاب انسانی وارد شده از سوی استانهای مرزی  ایران کمتر از کشور ارمنستان است افزود: با وجود پیگیری های مکرر سالانه شاهد ورود پساب های کشاورزی و نیز فاضلاب انسانی به رودخانه مرزی ارس، افزایش بار آلودگی و نیز مرگ و میر ماهیان در آن هستیم.

ورود پساب های کشاورزی و انسانی به رودخانه مرزی ارس

رئیس اداره امور آزمایشگاههای اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی گفت: با افزایش بارندگی ها پساب های کشاورزی ناشی از افزایش بی رویه کود شیمیایی و نیز فاضلاب های انسانی به سمت رودخانه مرزی ارس سراریز شده و بارآلودگی آن را افزایش می دهند.

موسوی عنوان کرد: بر اساس پهنه بندی کیفی آب که از اول سالجاری تاکنون توسط این اداره کل انجام شده از سمت آذربایجان غربی به دلیل ورود پساب های کشاورزی و فاضلاب های انسانی کشورهای ارمنستان، آذربایجان و نیز شهرستانهای مرزی استان میزان نیترات و فسفات رودخانه ارس افزایش و موجب بالا رفتن میزان بار آلودگی و در پی آن مرگ و میر ماهیان شده است.

وی اضافه کرد: در جدیدترین پهنه بندی آبی رودخانه مرزی ارس همچنین مشخص شده است یکی دیگر از علل اصلی افزایش بار آلودگی رودخانه مرزی ارس ورود پساب های کشاورزی و انسانی از رودخانه آغ چای و نیز قطور خوی است.

آغ چای  و قطور منشا آلودگی رودخانه مرزی ارس

موسوی با عنوان اینکه آب این رودخانه در منطقه مراکان به هم پیوسته سپس به رودخانه مرزی ارس سرریز می شود افزود: در این مسیر پساب های کشاورزی ناشی از استفاده بی رویه کود شیمیایی و نیز فاضلاب های انسانی همراه آب وارد رودخانه مرزی ارس شده و بار آلودگی این رودخانه مرزی را افزایش می دهد.

رئیس اداره امور آزمایشگاههای اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی  خواستار تشکیل کمیته مشترک ملی صیانت از رودخانه مرزی ارس شد و گفت: با تشکیل این کمیته و عضویت تمامی نهادهای ذیربط از جمله محیط زیست، آب منطقه ای، آب و فاضلاب و دیگر نهادها می توان از افزایش بارآلودگی این رودخانه مرزی جلوگیری کرد.

موسوی امضای معاهدات مشترک بین کشورهای ارمنستان، ایران و آذربایجان را یکی دیگر از راهکارهای جلوگیری از ورود پساب های معادن، کشاورزی و انسانی به رودخانه مرزی برشمرد و افزود: این معاهدات باید الزام قانونی داشته و مورد پیگیری جدی قرار گیرد.

ارس در زبان ترکی آذربایجانی آراز (Araz) و در زبان ارمنی آراکس (Արաքս) نام رودخانه‌ای پرآب و خروشان است که از کوه‌های بینگول منطقه آناتولی ترکیه سرچشمه گرفته و در مرز ترکیه و ارمنستان به رود آرپا چای پیوسته و سپس مرز مشترک نخجوان را به طول ۱۱ کیلومتر طی و با گذر از مرز ایران و نخجوان از مرز میان ایران و ارمنستان عبور و دوباره مرز مشترک میان ایران و جمهوری آذربایجان را شکل داده و در منتهی‌الیه شمالی استان اردبیل (شهرستان پارس آباد) وارد جمهوری آذربایجان شده و به رودخانه کورا می‌ریزد.

ارس طولانی ترین رود داخلی ایران

رود ارس ۱۰۷۲ کیلومتر طول دارد و از طولانی‌ترین رود داخلی ایران یعنی کارون طولانی‌تر است.

رودخانه ارس در سال ۱۸۱۳ میلادی در پی عهدنامه ترکمنچای به عنوان مرز ایران و شوروی سابق برگزیده شد و تمامی مناطق شمال این رود از ایران جدا و به خاک روسیه افزوده شد. بعدها ایران و اتحاد جماهیر شوروی با هم سدی در ناحیه پلدشت به نام سد ارس بنا کردند.

در حال حاضر سد خداآفرین و سد قیزقعله سی به صورت مشترک با جمهوری آذربایجان بر روی ارس احداث می‌شود.

بر روی ارس تاکنون پنج پل شامل پل آهن جلفا، شوسه جلفا، پل پلدشت در شهرستان پلدشت، پل خداآفرین در قره داغ پل نوردوز در مرز ارمنستان ساخته شده است.

آب رودخانه ارس چند سالی می‌شود که دیگر مثل گذشته صاف و زلال نیست و با خود انواع مواد شیمیایی و فاضلاب معادن ارمنستان را حمل می‌کند، آلودگی که تا سر سفره دریای خزر هم رسیده است.

این موضوع زمانی جالب‌تر می‌شود که بدانیم این پساب‌های صنعتی و معدنی ارمنستان از طریق ارس به دریای خزر هم وارد می‌شود و حیات ماهی‌ها و موجوادت زنده این دریا را نیز تهدید می‌کند، ارس ۹۵۰ کیلومتر را طی می‌کند تا به دریای خزر بریزد.