بنگاه‌ها
يكي از پرسش‌هايي كه اين روزها در سطح افكارعمومي و علاقه‌مندان اقتصادي مطرح مي‌شود، موضوع سرنوشت برنامه‌ريزي‌هاي اجرايي دولت براي توسعه بنگاه‌هاي خرد در مناطق مختلف كشور است؛ اينكه برنامه رونق توليد و احياي واحدهاي راكد به عنوان مهم‌ترين راهبرد اجرايي دولت در سطح استان‌ها در چه مرحله‌يي قرار داد؟ در آخرين نشست خبري سخنگوي دولت با رسانه‌هاي گروهي اعلام شد كه آمارهاي استاني آن دسته از واحدهاي راكدي كه در مسير برنامه‌هاي حمايتي دولت قرار گرفته‌اند، به زودي در اختيار رسانه‌هاي گروهي قرار داده مي‌شود تا بر اساس آمارهاي مستند؛ تصويري از مهم‌ترين برنامه‌ريزي‌هاي اجرايي دولت براي بازگرداندن واحدهاي راكد به صحنه توليد كشور ارائه شود.
از آنجايي كه هنوز آمارهاي وعده داده شده براي تحليل دقيق عملكرد دولت به دست خبرنگاران نرسيده، صفحه بنگاه‌هاي «تعادل» در جريان گفت‌وگو با اهالي اقتصاد و مديران تشكل‌هاي توليدي استان‌ها تلاش مي‌كند، چشم‌اندازي از فعاليت‌هاي دولت براي رونق در توليد استان‌ها را منعكس كند. شركت شهرك‌هاي صنعتي استان‌هاي مختلف يكي از اركان اصلي اجراي طرح رونق واحدهاي كوچك و متوسط است كه در كارگروه‌هاي ويژه تسهيلات بنگاه‌هاي كوچك و متوسط نيز تاثيرگذار هستند.
با توجه به اهميت برنامه‌ريزي‌هاي اجرايي براي توسعه كسب و كار كوچك در اين شماره سراغ ديدگاه‌هاي معاون صنايع كوچك شركت شهرك‌هاي صنعتي استان سمنان رفتيم تا تصويري از فضاي توليد و صادرات استاني كه ظرفيت‌هاي فراواني براي توسعه كسب و كار كوچك دارد به دست آوريم.
استاني كه به عنوان يكي از كلوني‌هاي مهم گردشگري، صنايع‌دستي، توليد و صادرات پسته، صنايع فلزي، صنايع شيميايي و... شناخته مي‌شود و در بخش صنايع كوچك هم ظرفيت‌هاي فراواني براي توسعه دارد. داود بوند متولد سال 1358، فارغ‌التحصيل كارشناسي‌ارشد در رشته مهندسي متالوژي از سال 1388 در شركت شهرك‌هاي صنعتي استان سمنان مشغول به كار است و نزديك به چهار سال است كه در پست معاونت صنايع كوچك استان سمنان در حال فعاليت است. بوند معتقد است كه راهكارهاي دولت يازدهم براي پويايي و رونق بنگاه‌هاي اقتصادي، رويكرد معقولانه‌يي است كه در ادامه مي‌تواند بازار كسب و كار ايرانيان را به سمت بهبود هدايت كند.
با توجه به اينكه استان سمنان يكي از قطب‌هاي بزرگ و صنعتي كشور است، وضعيت صنايع كوچك استان را تشريح كنيد. مختصات اقتصادي سمنان در بخش كسب و كار كوچك چه شمايلي دارد؟
استان سمنان با جمعيتي بالغ بر 650هزار نفر، متشكل از 8 شهرستان بوده و از لحاظ مساحت ششمين استان كشور است. استان سمنان به سبب قرارگيري در چهار راه ارتباطي كشور به خصوص كريدور شمال- جنوب و نيز شرق -غرب از موقعيت بي‌نظيري جهت توسعه برخوردار است. شركت شهرك‌هاي صنعتي استان سمنان 20 شهرك و ناحيه صنعتي را تحت پوشش داشته كه تعداد 800 واحد صنعتي فعال در شهرك‌ها و نواحي صنعتي مشغول فعاليت هستند، 90درصد از كل واحدهاي استان را مي‌توان در دسته صنايع كوچك طبقه‌بندي كرد. بيشترين تعداد واحدهاي صنعتي مربوط به سازندگان قطعات خودرو و توليد مواد شيميايي است.
سهم بنگاه‌هاي كوچك در اين مختصات اقتصادي چگونه است؟
در استان سمنان تقريبا 1900واحد صنعتي مستقر هستند كه بيش از 92درصد واحدها جزو صنايع كوچك و متوسط هستند، بيشترين تعداد واحدها توليدي مربوط به صنايع شيميايي و فلزي است. ذخاير غني معدني، وجود راه‌آهن و فرودگاه در برخي شهرك‌هاي صنعتي، قرار گرفتن استان در شاهراه ارتباطي و نزديكي به تهران و معافيت مالياتي به مدت 7 سال براي واحدهاي صنعتي مي‌تواند زمينه مناسبي جهت رشد صنايع كوچك و متوسط و سرمايه‌گذاري جديد صنعتي در استان شود.
اگر قرار باشد، نگاهي به مهم‌ترين مشكلات اين بنگاه‌هاي كوچك داشته باشيد به چه مواردي اشاره مي‌كنيد؟
برخي از اين مشكلات، مشكلاتي است كه به صورت كلان در اقتصاد كشور نهادينه شده است؛ با وجود اهميت و ضرورت توجه جدي و هدفمند به مقوله توسعه صنايع كوچك در كشور، هنوز داشتن ساختار سنتي از جنبه‌هاي مختلف مديريتي، نيروي انساني و ماشين‌آلات، در كنار محدود بودن عرضه به بازارهاي كوچك و بسته محلي و در اختيار نداشتن منابع مالي لازم و كافي، نرخ بالاي بهره بانكي جهت توسعه اين امر، از مسائل و مشكلات بزرگي هستند كه گريبان توليد ما را گرفته‌اند. عدم توجه كافي به مقوله صادرات و اتكا به بازار داخلي در درازمدت موجب عدم پويايي صنايع كوچك و متوسط و عدم استفاده كامل از ظرفيت واحدها شده كه لزوم همراهي بيشتر و حمايت از بخش صادرات محصولات صنايع كوچك بيش از پيش احساس مي‌شود.
اتكا به نيروي تحصيلكرده داخلي و تشويق سرمايه‌گذاري صنعتي تنها راه ايجاد اشتغال پايدار و ابزار قوي جهت رشد اقتصاد و ظهور اقتصاد مقاومتي خواهد بود كه نياز به عزم ملي و همبستگي و همراهي كارآفرينان و دست‌اندركاران توسعه صنعتي دارد.
چه اقداماتي در راستاي توسعه صنايع كوچك صورت گرفته است؟
معتقدم برنامه‌هاي وزارت صنعت، معدن و تجارت دولت يازدهم در حوزه صنايع كوچك بر اساس مدل‌هاي توسعه‌يي علمي، قابل اتكا و بر مبناي توسعه پايدار صنايع كوچك و ايجاد ارزش افزوده بوده كه به‌طور دقيق با شناسايي نقاط ضعف و قوت اقتصاد حاكم بر صنايع كوچك و با اطمينان از كاركرد در شرايط عملي تدوين شده است. اغلب اين برنامه‌ها در شركت شهرك‌هاي صنعتي استان سمنان در حال پيگيري و اجراست كه از آن جمله مي‌توان به بهبود تكنولوژيكي و حمايت از صنايع كوچك جهت حضور در بازارهاي داخلي و خارجي، تسهيل و حمايت جهت حضور در نمايشگاه‌هاي داخلي و خارجي، حضور واحدهاي صنعتي در جلسات تجاري با تجار و شركت‌هاي خارجي، آموزش صنايع كوچك، تامين مالي از طريق طرح كمك‌هاي فني و اعتباري و نوسازي، بسته بيمه صنايع كوچك، صندوق ضمانت سرمايه‌گذاري صنايع كوچك، شناسايي، امكان‌سنجي، توسعه خوشه‌هاي صنعتي و... اشاره كرد.
خوشه‌هاي صنعتي استان شما در چه وضعيتي قرار دارند؟
بررسي تجارب توسعه صنعتي و منطقه‌يي در كشورهاي مختلف، نشان‌دهنده روشي نوين از توسعه است كه عمدتا بر پايه واحدهاي كوچك بوده است. توسعه خوشه‌يي در مفهوم عام استفاده از اقتصاد خرد و محلي جهت شروع حركت عظيم اقتصادي است كه قابل اتكاترين روش توسعه جهت رسيدن به رونق اقتصادي و تجلي عملي اقتصاد مقاومتي است. در اين راستا شركت شهرك‌هاي صنعتي استان سمنان در سال‌هاي گذشته اقدام به شناسايي خوشه‌هاي بالقوه استان كرده كه در اين راستا 9 خوشه شناسايي شده است. شايان ذكر است در انتخاب و توسعه خوشه‌ها سعي شده تا تمام معيارهاي دخيل اعم از اقتصادي، اجتماعي، بازار، تجمع كسب و كار و روابط اوليه آنها و... در نظر گرفته شود. پروژه توسعه خوشه‌يي در استان با دو خوشه صنعتي گچ و قطعات خودرو در سال 1389 آغاز شد و در سال 1392 به شبكه فراگير واگذار شد. در حال حاضر مباحث توسعه‌يي دو خوشه مذكور توسط شبكه فراگير و با كمك و حمايت ساير نهادها و ذي‌نفعان راهبري مي‌شود. در سال 1394 نيز پروژه توسعه خوشه پسته و تنقلات دامغان آغاز شده كه هم‌اكنون در حال اجراست.
اخيرا هم اعلام شده كه جشنواره پسته سمنان در دامغان حدفاصل 24تا26شهريورماه برگزار مي‌شود. چه اقداماتي در خوشه پسته و تنقلات در استان سمنان صورت گرفته است ؟
خوشه پسته و تنقلات دامغان با حدود 5000 واحد باغي و 90 واحد سورتينگ و فرآوري (صنعتي و سنتي) با مركزيت جغرافيايي شهرستان دامغان است. پسته قطعا يكي از محصولات استراتژيك استان است كه نقش بسزايي در ايجاد اشتغال و ارزش افزوده در شهرستان دامغان ايفا مي‌كند. عمده معضلات شناسايي شده در حوزه پسته و تنقلات عدم بازاريابي مناسب، عدم بسته‌بندي مناسب، عدم فرآوري پسته و... است. در تدوين برنامه‌هاي توسعه خوشه، اصلاح نقاط ضعف خوشه و بازاريابي و صادرات به عنوان استراتژي‌هاي اصلي مد نظر قرار گرفت، از برنامه‌هاي صورت گرفته مي‌توان به شبكه‌سازي، ايجاد كنسرسيوم، ايجاد BDSهاي تخصصي، حضور و اخذ غرفه در نمايشگاه‌هاي داخلي، توسعه بازار و شناسايي بازارهاي داخلي، جلسات تجاري با خوشه سوهان قم و فروش مشترك به خوشه مذكور، جلسات و آغاز مبادلات تجاري با گز اصفهان، آموزش ذي‌نفعان خوشه، هماهنگي با دانشگاه آزاد اسلامي جهت استفاده ذي‌نفعان از آزمايشگاه مربوطه، رايزني جهت كسب استانداردهاي ملي و بين‌المللي در زمينه توليد پسته سالم و ارگانيك در راستاي اهداف صادرات خوشه، بازديد از كلينيك بسته‌بندي واقع در شهرك فناوري صنايع غذايي و بيوتكنولوژي شمال شرق كشور در خراسان رضوي، كمك به ايجاد واحدهاي سورتينگ و فرآوري پسته و... اشاره كرد.
فكر مي‌كنيد اين برنامه‌ريزي‌ها نهايتا چه تاثيري در بهبود معيشت مردم استان داشته باشد؟
به هر حال موثرترين راه‌حل براي دستيابي به بازارهاي جهاني پسته استفاده از تكنيك‌هاي مدرن و آخرين مباحث صنعت بسته‌بندي با رعايت كامل نكات بهداشتي است. با توجه به مسائل حاد صادرات پسته حركت به سوي صنايع تبديلي ضرورتي اجتناب‌ناپذير در چرخه اقتصادي به شمار مي‌آيد كه اين امر با برنامه‌هاي حمايتي سازمان صنايع كوچك و شهرك‌هاي صنعتي ايران و اهتمام همكاران در صنايع كوچك استان سمنان در حال پيگيري و انجام است.
«تعادل» روند برنامه‌ريزي‌هاي اجرايي دولت در سمنان را بررسي مي‌كند
تشويق سرمايه‌گذاري صنعتي براي ايجاد اشتغال
صاحب‌خبر -