محمدرضا عطاییفر، نویسنده و کارگردان تئاتر در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) گفت: نخستین معضلی که در زمینه تولید آثار دینی و قرآنی در حوزه هنرهای نمایشی اعم از سینما و تئاتر وجود دارد، عدم حمایت همهجانبه از این گونه تولیدات است؛ به این معنی که در صورت تمایل هنرمندان به تولید و عرضه این محصولات، اگر حمایتی آن گونه که باید و شاید صورت نگیرد با یک اثر پیش پا افتاده و دمدستی مواجه خواهیم شد که عرضه آن حتی ممکن است ضدتبلیغ در زمینه مفاهیم و معارف دینی و اسلامی نیز تلقی شود.
وی ادامه داد: به نکته دیگری در زمینه تولید و عرضه آثار نمایشی دینی و قرآنی نیز باید توجه کنیم و آن اینکه قرار است این آثار به چه اقشاری از جامعه عرضه شود و آنها مخاطبان آن قرار گیرند؛ آنچه مسلم است اینکه قشر متدین جامعه نیازی به مواجهه با این آثار ندارند و یا بهتر بگویم که اولویت ما در زمینه تولید و عرضه آثار نمایشی دینی و قرآنی این قشر از جامعه نیستند، اما در عمل شاهد هستیم که این آثار تنها برای قشر خاص و محدودی از جامعه تولید میشوند و از چندان جذابیتی برای ترغیب سایر مخاطبان برخوردار نیستند.
این کارگردان تئاتر تصریح کرد: وقوع این اتفاق در شرایطی است که همچنان حلقه مشتاقان و علاقهمندان به موضوعات دینی و قرآنی هر روز در حال تنگتر شدن به ویژه در نزد نسل جوان است و به نظر من رسالت هنرمندان در عرصههای گوناگون فرهنگی و هنری به منظور تولید و عرصه محصولات، ایجاد رغبت به ساحت دین و قرآن از رهگذر ویژگیهایی است که در یک اثر فرهنگی و هنری مشهود است.
وی با اشاره به اینکه باید گونههای متنوعی در تولید آثار نمایشی اعم از تئاتر و سینما را به عنوان قالب برای تزریق محتوای قرآنی مورد استفاده قرار داد گفت: قرار نیست هر وقت صحبت از تولید آثار دینی و قرآنی به میان میآید فوراً به سراغ نقل روایات دینی و تاریخی برویم، بلکه میتوان از قالبهای متنوع نمایشی و مثلاً ژانر اجتماعی برای بیان یک مفهوم دینی و قرآنی استفاده کرد که در این صورت طیف گستردهتری از مخاطبان برای تماشای این آثار نمایشی ترغیب خواهند شد.
کارگردان نمایش «سایه سکوت» تأکید کرد: از جمله نکات مهمی که شاید بتوان آن را از جمله دلایل کمرنگ شدن حجم تولیدات نمایشی با موضوع دینی و قرآنی مور توجه قرار داد، طبقهبندی است که به شکل غیرکارشناسانه در زمینه فعالیت نهادهای فرهنگی صورت گرفته و هر کدام از آنها را مأمور به تولید و عرضه اشکالی خاص از محصولات فرهنگی و هنری کرده است؛ به طور مثال حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی در زمینه تولید آثار هنری با محوریت موضوعات دینی و ارزشی در طبقات نخست این طبقهبندی قرار دارد و لذا توقع میرود که به صورت همهجانبه حضوری مستمر در این زمینه داشته باشد که در عمل شاهد هستیم به دلیل کمبود منابع اعتباری قادر به این حضور تمامعیار نیست.
عطاییفر افزود: از آن طرف با خلأ فرهنگی که با آن مواجه هستیم شاهد پررنگ شدن گونهای از آثار نمایشی هستیم که تحت عنوان تئاتر لالهزاری، بولینگ عبدویی و یا هر اسم دیگری که میتوان روی آن گذاشت و تصادفاً جذابیتهای خاص خود را در ترغیب مخاطبان دارد، افراد جامعه، خانوادهها و علاقهمندان به هنرهای نمایشی فوراً جذب تولیداتی اینچنینی میشوند که نتیجه آن را شاید بتوان به نوعی مصادیقی از ولنگاری فرهنگی تفسیر کرد.
وی در پایان گفت: باید شرایطی پیش آید که با تنوعبخشی به تولیدات نمایشی دینی و قرآنی و روایت آنها در قالبهای متنوع هنری و نه صرفاً قالبهای محدود و کسالتبار که شاید به دلیل اوضاع حاکم بر جامعه دیگر از سوی مخاطبان تمایلی به استفاده از آنها نیست، پای بزرگان تئاتر و چهرههای محبوب هنرهای نمایشی را به تولید آثار متنوع و مفرح نمایشی با دستمایه قرار دادن موضوعات دینی و ارزشی باز کرد که در این صورت در فضای هنری شکوفایی و پویایی قابل توجهی حکمفرما خواهد شد.
امیرسجاد دبیریان