اعتماد| انجام مشاوره و آزمایش ژنتیك پیش از ازدواج، با ورود به برنامه ششم توسعه و با پذیرش دولت و مجلس، اجباری شد. اجبار به انجام مشاوره و آزمایش ژنتیك فعلا در سه استان یزد، كرمان و مازندران كه بیشترین تعداد تولدهای همراه با معلولیت را داشتهاند به صورت آزمایشی در حال اجرا است و در آینده نزدیك این اجبار به سایر استانهای كشور هم تسری مییابد. در حالی كه تاكنون یكی از مهمترین دلایل خانوادهها برای فرار از انجام این آزمایشها، هزینه بالای این آزمایشها بوده، سازمان بهزیستی كشور آبان سال گذشته اعلام كرد كه هزینه این آزمایشها برای خانوادههای بیبضاعت یا كم بضاعت از سوی بهزیستی و كمیته امداد پرداخت میشود. به موازات این اقدام، سقط درمانی برای بارداریهای همراه با معلولیت هم در حال اجرا است چنانكه به گفته رییس سازمان بهزیستی كشور، طی سه سال اخیر از تولد ۱۳۰۰ جنین معلول جلوگیری شده كه این تعداد موارد سقط درمانی، در صورت تولد نوزاد معلول و ادامه زندگی همراه با رنج او میتوانست بار مالی حداقل ۱۵۰ هزار میلیارد تومانی برای كشور ایجاد كند.
با وجود آنكه در حال حاضر بیمههای پایه از تقبل هزینه مشاوره و آزمایشهای ژنتیك پیش از ازدواج خودداری میكنند، سازمان بهزیستی كشور این پیشبینی را دارد كه با اجبار به انجام این آزمایشها و اطلاعرسانی نسبت به عواقب سنگین تولد نوزاد معلول برای اقتصاد خانوادهها، در سال 95 حدود ۱۵۰ هزار مشاوره ژنتیك انجام شود. هماكنون بیش از ۲۵۰ مركز مشاوره ژنتیك در كشور فعال است و مسوولان سازمان بهزیستی این توصیه را دارند كه بهترین زمان تشخیص و مشاوره ژنتیك زمانی است كه فرد هنوز تصمیم به ازدواج نگرفته و فرصت سوزی، آن هنگام است كه افراد در زمان بارداری به مراكز مشاوره ژنتیك مراجعه میكنند اما در عین حال، این مسوولان تاكید میكنند كه مشاور ژنتیك مانع از ازدواج نیست و صرفا هشدارهای لازم در خصوص فرزندآوری و تولد نوزاد سالم را ارایه میدهد. در عین حال كمبود قابل توجه مراكز مشاوره ژنتیك به ازای ازدواجها و تولدها و جمعیت هدف، در حالی است كه بنا بر تاكید مسوولان سازمان بهزیستی، اجباری شدن مشاوره و آزمایش ژنتیك پیش از ازدواج و بارداری میتواند در كاهش ۳۰ الی ۵۰ درصدی تولدهای همراه با معلولیت موثر باشد. انوشیروان محسنی بندپی؛ رییس سازمان بهزیستی كشور هم روز گذشته با اعلام اینكه سالانه حدود ۲۵ الی ۳۰ هزار كودك معلول در كشور متولد میشود از اجرای راهبرد علمی برای كنترل و مهار معلولیتها در كشور خبر داد؛ راهبردی كه یكی از بخشهای آن اجبار به انجام آزمایشهای ژنتیك در ازدواجهای با سابقه خانوادگی معلول زایی است.
انوشیروان محسنی بندپی روز پنجشنبه در آیین بهرهبرداری از مركز توانبخشی و آموزشی بیماران روانی مزمن ساری، افزود: در طرح پایلوت اجرایی در سه استان كشور، انجام آزمایشهای ژنتیك قبل از ازدواج و همچنین آزمایشهای لازم برای تشخیص معلولیت در زنان باردار اجرایی شد. وی ادامه داد: خوشبختانه دولت و مجلس شورای اسلامی هم این نوید را دادند كه در برنامه ششم توسعه آزمایش ژنتیك اجباری خواهد شد.
∎