شرق: اجراي فريز نفتي اين‌بار كمي متفاوت‌تر از دوره قبل مطرح مي‌شود. تلاش‌های صادرکنندگان عضو و غیرعضو اوپک برای دستیابی به توافقی در زمینه تثبیت تولید در اوایل امسال به دلیل اصرار عربستان بر لزوم مشارکت ایران شکست خورد، اما اين‌بار به نظر مي‌رسد دولت‌هاي نفتي رغبت بيشتري بر سر توافق بر فريز نفتي براي دستيابي به ثبات قيمت نفت در محدود 50دلاري داشته باشند، اما در اين ميان هنوز ايران به موقعيت پيشين خود در زمان قبل از تحريم‌ها بازنگشته است. بيژن نامدارزنگنه، وزير نفت ايران همواره در نشست‌هاي خبري داخلي و بين‌المللي خود بر اين نكته تأكيد داشت كه ايران بايد به موقعيت خود در قبل از تحريم‌ها (فارغ از ميزان توليد) دست يابد و از كشورهاي ديگر نفتي درخواست کرده، خواسته منطقي ايران را بپذيرند. در اين راستا، همواره روسيه، موضع ايران را تأييد كرده است. اين بار هم ولاديمير پوتين، رئیس‌جمهور روسیه، به‌صورت ضمني از خواسته ايران حمايت كرده است. پوتين با حمایت ضمنی از معاف‌شدن ایران برای اجرای طرح فریز نفتی گفت: من فکر می‌کنم از نقطه نظر مصلحت اقتصادی و منطقی، دستیابی به نوعی مصالحه بر سر میزان تولید ایران، تصمیمی درست خواهد بود. به گزارش تسنيم به نقل از رویترز، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، گفت: «توافق بین صادرکنندگان نفت برای فریز تولید تصمیمی درست برای بازار جهانی خواهد بود. او گفته موضع خود را به محمد بن سلمان، جانشین ولیعهد عربستان که آخر این هفته قرار است در حاشیه نشست گروه 20 در چین با وی دیدار کند، منتقل خواهد کرد» و علت آن را هم اين‌گونه بيان كرده است: «این ما نبودیم که فریز تولید را رد کردیم، این شرکای سعودی ما بودند که در دقیقه آخر موضع خود را عوض کردند». قرار است در نشستی غیررسمی در الجزایر که اواخر ماه سپتامبر برگزار خواهد شد، مذاکرات فریز نفتی احیا شود و آن‌گونه كه خبر مي‌رسد، وزیر انرژی روسیه از احتمال حضور اين كشور در اين مذاكرات خبر مي‌دهد. الكساندر نواك دراين‌باره گفت که ممکن است در نشست فریز نفتی که برای انتهای ماه جاری میلادی برنامه‌ریزی شده، شرکت و با همتایان ایرانی و سعودی‌اش دیدار كند. با اينكه او از احتمال حضورش در اين نشست خبر داده، اما همچنان معتقد است گرایش‌ها در بازار جهانی نفت و وضعیت کلی آن باید در نشست وزرای نفت کشورهای تولیدکننده در الجزایر مورد بحث قرار گیرد، اما وی احتمال مذاکرات درباره فریز احتمالی تولید را کم دانست.
مهدی عسلی، مدیر سابق اداره کل امور اوپک و مجامع انرژی وزارت نفت در گفت‌وگو با «شرق»، ضمن یادآوری این نکته که ایران همیشه از طرح فریز نفتی حمایت کرده است، مي‌گويد: ایران از ابتدای مطرح‌شدن فریز نفتی از این کار استقبال و حمایت کرده است اما خود هیچ‌گاه توقف یا کاهش تولید را نپذیرفته و اعلام کرده است که ابتدا باید به وضعیت قبل از تحریم برگردد تا در شرایطی مشابه با قبل از تحریم‌ها بتواند پیشنهاد‌ها را بررسی کند و اینکه کشوری مثل روسیه این مسئله را تأیید کند، باعث تقویت و تحکیم موضع ایران می‌شود. او معتقد است تأیید مواضع هر کشوری از سوی دیگر کشورها به نفع آن کشور است و در این میان هرچه کشورهای بیشتری موضع ایران را برای بازگشت به وضعیت قبل از تحریم تأیید کنند، جایگاه ایران تحکیم می‌شود.
عسلی با اشاره به اینکه روسیه در کنار کشورهای قطر، عربستان و ونزوئلا یکی از چهار کشور نخست مذاکره‌کننده طرح فریز نفتی بود، مي‌افزايد: از ابتدا قرار بود این طرح بین آن تعداد از کشورهای عضو اوپک که مایل‌اند به طرح بپیوندند و تولیدکنندگان عمده غیرعضو اوپک اجرا شود و تقریبا همه طرفین پذیرفته بودند طرح را با لحاظ استثنای ایران اجرا کنند اما در لحظات نهایی اجلاس دوحه در ماه مارس، عربستان سعودی پیوستن ایران به طرح را شرط همراهی خود با این طرح قرار داد و موجب شکست اجلاس شد. وزیر انرژی و نفت روسیه قبل از عزیمت به دوحه از پذیرش موضع ایران مبنی بر بازیافت موقعیت بازارهای نفت خود متناسب با شرایط قبل از تحریم سخن گفت و وزیر ونزوئلایی نیز در جلسه چهارجانبه تهران که با شرکت وزرای نفت عراق و انرژی قطر تشکیل شد، موضع ایران را تأیید کرده بود. قطری‌ها هم گفتند که به موضع ایران احترام می‌گذارند. بنابراین موضع ایران شناخته شده است.
مدیر سابق اداره کل امور اوپک و مجامع انرژی وزارت نفت به موضع ايران درباره فريز نفتي اين‌گونه اشاره مي‌كند: البته ایران اظهار کرده بود که پس از اعاده شرایط مطلوب بازارهای نفت خود با تلاش‌هایي مبني‌بر بازگرداندن ثبات به بازارهای نفت حول قیمت‌های منصفانه و منطقی همراهی خواهد کرد و هم‌اکنون ممکن است سؤال كارشناسان بازارهای نفت بر این نقطه متمرکز شده باشد که آیا با توجه به افزایش تولید ایران نسبت به قبل از اجرای برجام، ایران اکنون حاضر به همراهی با طرح فریز خواهد بود یا خیر. اما باید توجه کرد که هدف ایران صرفا اعاده تولید در سطح قبل از اعمال تحریم‌ها نبوده است بلکه احتمالا منظور مقامات وزارت نفت از بازگشت به شرایط قبل از تحریم، دستیابی به نسبت تولید ایران با توجه به تولید دیگر کشورهای اوپک مانند عربستان و نیز عراق و اعاده سهم تولید خود از بازار جهانی نفت متناسب با قبل از تحریم‌هاست. عسلی با تأکید بر اینکه طبعا هر کشوری به دنبال منافع خود است، مي‌گويد: اگر عربستان سعودی در طرح فریز مسائل اقتصادی را در نظر بگیرد، با توجه به کسری بودجه بزرگی که با سقوط قیمت‌های نفت با آن مواجه شده‌اند، حتی با همراهی‌نکردن ایران نیز به اجرای طرح توقف رشد تولید که به نفع آن کشور و سایر کشورهای اوپک است، رأی خواهد داد. اما اگر مانند گذشته ملاحظات سیاسی را لحاظ کند، تلاش خواهد کرد اجرای طرح را منوط به همراهی ایران کند.
او ادامه مي‌دهد: سرنوشت طرح فریز به این برمی‌گردد که موضع عربستان صرفا سیاسی و مخالفت با ایران باشد یا از نظر اقتصادی علاقه‌مند باشند از افت قیمت نفت جلوگیری کنند.
عسلی با اشاره به اینکه اخیرا سعودی‌ها گفته بودند عربستان نمی‌خواهد بازار را با سیل نفت خود غرق کنند، گفت: زمانی که طرح فریز نفتی را کلید زدند نیز اعلام کردند مایلند تعادل بازار را اعاده کنند، اما چون می‌خواستند حتی‌المقدور مانع افزایش تولید نفت ایران شوند و در صورت مخالفت ایران مسئولیت شکست طرح را به دوش ایران بگذارند، اجرای آن را موقوف به همراهی ایران کردند. درواقع تلاش داشتند ایران هم مشارکت کند که در این حالت برای آنها دو دستاورد داشت؛ اولا قیمت نفت را بالا می‌برد و ثانیا مانع از افزایش تولید ایران می‌شد که این اتفاق نیفتاد، اما حالا ممکن است با پیش‌بینی سقوط دوباره قیمت نفت در ماه‌های آینده و برای اینکه ایران تولید را بیشتر از این افزایش ندهد از او بخواهند جزء طرح فریز نفتی باشد.
او در پاسخ به اینکه آیا در وضعیتی که ترکیب تولید نفت و میعانات گازی ایران از سقف دوره پیش از تحریم هم بالاتر رفته است، بهتر نیست ایران نیز به طرح فریز نفتی بپیوندد، گفت: مقامات وزارت نفت همواره گفته‌‌اند مسئله تولید نفت ایران فقط مقدار مطلق تولید نیست بلکه مهم نسبت‌هایی است که ایران قبل از تحریم در بازار جهانی داشته است. موضع ایران این بوده که موقعیت قبلی خود در بازار نفت را اعاده کند. قبل از تحریم ایران حدود 4.2 میلیون بشکه در روز تولید می‌کرد، اما تولید نفت عراق کمتر از ایران بود، عربستان نیز حدود دوبرابر ایران، یعنی هشت میلیون تولید می‌کرد؛ بنابراین هدف اصلی و موضع اصلی ایران، مقادیر مطلق تولید نفت نیست که ما به سقف آن برسیم بلکه نسبت‌ها و سهم بازار متناسب با آن نسبت‌ها مدنظر است.