گروه انرژي|حميد مظفر|
روسيه بزرگ‌ترين توليدكننده نفت و گاز در جهان است و اساسا طرح ثابت نگه‌داشتن توليد نفت بدون مشاركت اين كشور با اعضاي اوپك معنا پيدا نمي‌كند، بنابراين هرگونه اظهارنظري ازسوي مقامات اين كشور مي‌تواند بازار را دچار نوسان كند، به‌ويژه اگر اين شخص رييس‌جمهور اين كشور باشد. ولاديمير پوتين روز گذشته و در حاشيه دومين نشست مجمع اقتصادهاي شرقي (Eastern Economic Forum) كه در شهر ولاديوستوك روسيه برگزار مي‌شود مصاحبه‌يي با بلومبرگ انجام داد كه سبب شد تا پس از چند روز نفس تازه‌يي در بازار دميده شود. وي در مصاحبه خود ضمن حمايت از تلاش‌ها براي دستيابي به توافقي مبني بر ثابت نگه‌داشتن توليد نفت حمايت ويژه‌يي نيز از ايران كرد و اعلام كرد كه اين كشور حق دارد به سطح توليد پيش از تحريم خود بازگردد و رها كردن توليد نفت ايران در سطح تحريم‌ها ناعادلانه است. وي همچنين اظهار كرد كه «ساير كشورها» نيز اين نكته را فهميده‌اند. رييس‌جمهور روسيه در ادامه صحبت‌هاي خود محمد بن سلمان وليعهد رقيب سنتي ايران و شخصي كه متهم اول به نتيجه نرسيدن نشست دوحه به حساب مي‌آيد و كاري كرد كه وزير انرژي كابينه پوتين انگشت به دهان بماند را نيز شخصي قابل اعتماد خواند و توافق با وي را قابل احترام دانست. اما يك روز پيش از مصاحبه پوتين الكساندر نواك وزير انرژي روسيه در اظهارنظري متناقض اعلام كرد كه ضرورتي براي مداخله در بازار وجود ندارد. پيش از اين مشابه چنين اظهارنظري از جانب خالد الفالح وزير انرژي عربستان نيز منتشر شده بود كه نشان‌دهنده اين است كه تلاش عربستان و روسيه براي رسيدن به توافق فريز نفتي آنچنان كه بايد و شايد جدي نيست و از مجموعه اين اظهارات متناقض بايد نتيجه گرفت كه نبايد انتظار برخاستن دود سفيد از نشست الجزاير و نشست‌هاي احتمالي بعدي كه در رابطه با فريز نفتي برگزار خواهد شد را داشت. گزارش «تعادل» در اين زمينه را در ادامه مي‌خوانيد.
روز گذشته بازار نفت پس از تجربه كردن سه روز كاهش قيمت شاهد بهبود اندكي در فضاي قيمت‌ها بود. علت اين مساله نيز مصاحبه ولاديمير پوتين و اعلام حمايت وي از طرح فريز نفتي بود. به گزارش «تعادل» به نقل از وال‌استريت‌ژورنال، «اول هنسن» سرپرست بخش استراتژي بازار كالاها در بانك «ساكسو» دانمارك در اين رابطه معتقد است: «بيم مداخله در بازار با مصاحبه پوتين آغاز شد و پيروي بالقوه ساير كشورها نيز احتمالا به ثبات بازار كمك خواهد كرد.» به گزارش «تعادل»، ولاديمير پوتين رييس‌جمهور روسيه روز گذشته در گفت‌وگو با بلومبرگ اظهار كرد كه وي تمايل دارد كشورش و اعضاي سازمان كشورهاي صادركننده نفت كه در مجموع نيمي از نفت جهان را توليد مي‌كنند به توافقي براي فريز عرضه نفت دست يابند. پوتين همچنين اعلام داشت كه انتظار دارد مشاجره بر سر شركت كردن يا نكردن ايران حل شود.
رييس‌جمهور فدراسيون روسيه با حمايت از تلاش‌ها براي دستيابي به توافق براي محدود كردن توليد نفت بيان كرد: «از نظر اقتصادي و منطقي راه‌حل صحيح اين است كه به نوعي مصالحه دست يافته شود. من اطمينان دارم كه همگي اين موضوع را درك مي‌كنند. ما باور داريم كه (فريز نفتي) تصميمي درست براي جهان انرژي است.»
رديابي ريشه حمايت روسيه از ايران در فريز نفت
اما موضع منعطف و نرم پوتين در برابر ايران در مصاحبه وي از نكات قابل‌توجه است. درحالي كه نشست ماه آوريل دوحه به‌خاطر شركت نكردن ايران در طرح فريز نفتي به سرانجام نرسيد پوتين معتقد است كشورها اكنون اين مساله را دريافته‌اند كه بايد به ايران كه به‌تازگي از بند تحريم‌هاي بين‌المللي رهايي يافته است، اجازه داده شود به افزايش توليد خود ادامه دهد. به گزارش «تعادل» به نقل از بلومبرگ، پويتن اظهار كرد كه تاكنون ايران توانسته قسمت اعظمي از توليد خود را كه در زمان تحريم به نصف رسيده بود به مدار بازگرداند و اين كشور حق دارد تا بازگشت خود به بازارهاي جهاني را كامل كند. وي ادامه داد: «ايران از جايگاه بسيار پاييني در حال شروع است كه مرتبط با تحريم‌هايي است كه در حق اين كشور اعمال شده بود، بنابراين رها كردن اين كشور در سطح (توليد) دوران تحريم ناعادلانه است.» بدون شك چنين حمايت و آغوش گرمي از جانب هيچ كشوري به‌خصوص روسيه نمي‌تواند بدون دليل باشد. شايد ريشه اين جوانمردي روس‌ها را بتوان در اخبار چند هفته اخير كه درمورد قراردادهاي IPC منتشر شده، پيدا كرد. بحث ورود شركت‌هاي روسي و اولويت يافتن آنها در صف واگذاري‌هاي ميدان‌هاي نفتي ايران شايد توجيه مناسبي براي رفتارهاي مهربانانه مقامات اين كشور علي‌الخصوص رييس‌جمهور ولاديمير پوتين باشد.
محمدبن‌سلمان شخصي قابل اعتماد از نظر پوتين
رييس‌جمهور روسيه اظهار كرد كه ممكن است در ديدار خود با محمد بن سلمان وليعهد پادشاه عربستان در حاشيه اجلاس هفته آينده «گروه20» در چين پيشنهاد تكميل طرح را بدهد. پوتين گفت: «من بسيار اميدوارم كه تمام طرف‌‌هاي دخيل در بازار كه علاقه‌مند به حفظ و ادامه ثبات در بازار و دستيابي به يك قيمت منصفانه براي انرژي هستند درنهايت تصميم لازم و ضروري را اتخاذ كنند.» درحالي كه همگي و خصوصا روس‌ها اتفاقات نشست دوحه و گربه‌رقصاني سعودي‌ها به‌ويژه شخص محمد بن سلمان وليعهد اين كشور در آخرين لحظات را به‌خاطر دارند، پوتين در اظهارنظري قابل‌تامل اين شاهزاده سعودي را فردي قابل اتكا خواند. رييس‌جمهور روسيه درباره محمد بن سلمان شاهزاده سعودي كه شايد گفت كه اين روزها مرد اول اين كشور به حساب مي‌آيد، اظهار كرد: «وي شريك بسيار قابل اعتمادي است كه مي‌توان با وي به توافق رسيد و مطمئن بود كه چنين توافقي مورد احترام قرار خواهد گرفت.»
الكساندر نواك، وزير انرژي روسيه پيشتاز گفت‌وگوهاي مخفيانه با اعضاي اوپك در ابتداي سال جاري ميلادي بود كه در نهايت منجر به برگزاري نشست دوحه در اواسط ماه آوريل شد. توافقي كه قرار بود در آن نشست حاصل شود اما ساعاتي قبل از امضا شدن آن به دليل اصرار شاهزاده محمد بن سلمان مبني بر لزوم مشاركت ايران به شكست انجاميد تا ديپلماسي چند ماهه وزير انرژي روسيه بي‌اثر شود. پوتين در اين باره اظهار مي‌كند:«شريك سعودي ما در آخرين لحظه نظر خود را عوض كرد. اين ما نبوديم كه ايده فريز نفتي را رد كرديم. جايگاه ما (در موضوع فريز نفتي) تغيير نكرده است.» حال اين سوال پيش مي‌آيد كه رييس‌جمهور روسيه چطور شريكي كه پس از ماه‌ها مذاكره و لابي در آخرين لحظه بدعهدي مي‌كند و ميز مذاكره را ترك مي‌كند را قابل اعتماد مي‌خواند؟
تاكنون موضع روسيه براي دادن شانس مجدد به طرح شكست خورده فريز نفتي بسيار محتاطانه بوده است. به گزارش«تعادل» به نقل از بلومبرگ روز پنج‌شنبه الكساندر نواك در گفت‌وگو با خبرگزاري بين‌المللي روسي«ريانووستي» (در اظهارنظري مشابه اظهارنظر چند روز گذشته خالد الفالح، وزير انرژي عربستان سعودي) اظهار كرد كه با توجه به سطح فعلي قيمت‌ها نيازي به توافق حس نمي‌شود. همچنين الكساندر نواك روز گذشته و در حاشيه مجمع اقتصادي كه در شهر ولاديوستوك روسيه برگزار شد، اعلام كرد كه حتي اگر دستيابي به توافق براي فريز نفتي قريب‌الوقوع نباشد، روسيه آمادگي دارد تا در مذاكرات غيررسمي اوپك در اين ماه ايفاي نفش داشته باشد. وي اظهار كرد:«اكنون نشستي درحال برگزاري است كه در آن مي‌توان راجع به موقعيت فعلي بازار گفت‌وگو كرد.» وي همچنين با يادآوري نشست دوحه اظهار كرد كه آمادگي كامل براي گفت‌وگو درباره سطح توليد نفت نياز بود. نواك نشست الجزاير را تنها به مثابه قدم اول مي‌داند. روسيه به عنوان بزرگ‌ترين صادركننده انرژي در جهان به حساب مي‌آيد. حدود 40درصد بودجه اين كشور متكي بر درآمدهاي حاصل از فروش نفت و گاز است. همچنين روس‌ها درحال مبارزه طولاني‌ترين ركود در دو دهه اخير هستند. ركودي كه ناشي از سقوط قيمت نفت به زير 50 دلار است. مقامات دولت فعلي در تلاش هستند كه با توجه به فشار سنگيني كه هزينه‌هاي اجتماعي و تعهدات نظامي به بودجه اين كشور وارد مي‌كنند تا پيش از انتخابات پارلماني در سال جاري و انتخابات رياست‌جمهوري در سال 2018 به دنبال راهي براي جبران كسري بودجه اين كشور باشند. 27سپتامبر تاريخي است كه كشورهاي عضو اوپك قرار است تا در حاشيه كنفرانس مجمع جهاني انرژي، نشستي غيررسمي را در الجزاير برگزار كنند. نشستي كه قرار است نواك نيز در آن حضور يابد. در اين ميان سعودي‌ها كه در مسائل منطقه ازجمله سوريه و يمن رقيب ايران به حساب مي‌آيند تاكنون موضع كج‌‌دار و مريز خود را در مورد مذاكرات الجزاير حفظ كرده‌اند. وزير انرژي اين كشور روز 4شهريور اعلام كرد كه هر چند دستيابي به فريز نفتي مي‌تواند براي بازار مثبت تلقي شود اما با توجه به اينكه بازار جهاني خود به خود درحال رسيدن به تعادل مجدد است، نياز به مداخله قابل توجه در آن احساس نمي‌شود.
هياهو براي هيچ!
حتي اگر توافقي در زمينه فريز نفتي حاصل شود، كارشناسان درباره اثرگذاري آن با ديده ترديد مي‌نگرند. تحليلگران «كامرزبانك» آلمان و «سيتي‌گروپ» امريكا هشدار مي‌دهند كه محدود كردن سطح توليد فعلي به تنهايي بدون كاهش توليد اثرگذاري اندكي روي مازاد عرضه جهاني خواهد داشت. از سوي ديگر اكثر كشورهايي كه قرار است در چنين توافقي شركت كنند تا جايي كه مي‌توانند درحال توليد هستند و همين موضوع هر گونه تعهدي در مورد ثابت نگه داشتن توليد را بي‌معني و غيرمرتبط مي‌كند. به گفته كارشناسان اين بانك‌ها كشورهايي نظير ايران، عراق، ليبي و نيجريه كه درحال بازگرداندن سطح توليد خود هستند يا برنامه‌هايي براي افزودن به ظرفيت توليد خود دارند چندان مايل به فريز نفتي نيستند و سعي در تضعيف آن دارند. البته رييس‌جمهور روسيه نيز در گفت‌وگوي خود با بلومبرگ صحبت‌هايي از افزايش توليد نفت در اين كشور كرد و گفت:«كمپاني‌هاي نفتي درحال ادامه دادن به سرمايه‌گذاري‌هاي خود هستند و توليد نفت ما درحال افزايش است.» ماه گذشته قيمت نفت بيش از 10درصد افزايش يافت. اين افزايش قيمت ناشي از ظن و گمان راجع به توافق كشورهاي اوپك با اعضاي غيراوپكي در نشست غيررسمي اين سازمان در الجزاير بود. افت ادامه‌دار قيمت نفت درحال آسيب رساندن به اقتصاد كشورهاي توليدكننده نفت است و همين مساله سبب شده كه رقباي نفتي گرد هم آيند تا راهكاري براي اين مساله بينديشند. روز گذشته قيمت نفت WTI به 43دلار و 90سنت رسيد كه نسبت به روز گذشته كه قيمت هر بشكه از اين نفت 43دلار و 16سنت بود، رشد 1.71درصدي را نشان مي‌دهد. نفت برنت نيز با رشد 2.13درصدي از 45دلار و 45سنت در هر بشكه در روز پنج‌شنبه به 46دلار و 42سنت در روز گذشته رسيد.
رييس‌جمهور روسيه در گفت‌وگو با بلومبرگ پيشنهاد داد
معافيت ايران از فريز نفتي
صاحب‌خبر -