الهام نداف
بالاخره انتظارها به سر رسيد و «فروشنده» اصغر فرهادي اكران رسمي خود را در ايران آغاز كرد؛ اكراني كه سينماداران را وادار كرد چراغ سالنهايشان را ساعت 6 صبح روشن كنند و يك هفته توفاني را پيش رو داشته باشند.
تازهترين اثر اصغر فرهادي از همين حالا در تاريخ سينماي ايران به ثبت رسيده است. اين كارگردان كه در مدت حضور حرفهاي خود در سينما توانسته مهمترين جوايز جهاني از جمله اسكار بهترين كارگرداني براي فيلم «جدايي نادر از سيمين» و نخل طلاي كن بهترين فيلمنامه را براي «فروشنده» از آن خود كند، براي نخستين بار توانست مردم را همزمان با طلوع آفتاب به سينماها بكشاند؛ اتفاق نادري كه پيش از اين سينماي ايران مشابه آن را به خود نديده است. اما دليل گذاشتن سئانس 6:45 صبح، فروختن بليتهاي «فروشنده» تنها چند ساعت پس از باز شدن گيشه پيشفروش بليتهاست. با گذاشتن سئانس فوقالعاده، تمام بليتهاي صبح زود هم به فروش رسيد و سالن شهر فرنگ سينما آزادي راس ساعت 6:57 با حضور پرشور علاقهمندان، براي نخستين بار به صورت رسمي «فروشنده» را براي مردم اكران كرد.
كارگردان اسكاري سينماي ايران پيش از آغاز نمايش «فروشنده» در اولين ساعت اكران فيلم در سينما كورش درباره اكران فيلم در ساعات ابتدايي صبح گفته بود: تماشاي فيلم سينمايي در اين ساعت صبح اتفاق نادري است كه در هيچ جاي دنيا رخ نميدهد، بنابراين چنين رابطهاي كه مردم با فيلمهاي ايجاد ميكنند خاص كشور ايران است.
او همچنين گفت كه مردم هميشه به من و آثارم محبت داشتند و رابطه خوبي با فيلم هايم برقرار كردند و اميدوارم اين رابطه با فيلم «فروشنده» نيز برقرار شود. اين در حالي است كه اكران فيلم «فروشنده» با 20 سالن سينما در تهران و 15 سالن در شهرستانها آغاز شد و پيش فروش بليتهاي اين فيلم در همان ساعتهاي ابتدايي نيز به پايان رسيد. بليتهاي «فروشنده» در نخستين روزهاي پيش فروش با قيمت 12 و 15 هزار تومان فروخته شد. دليل بالا بودن قيمت اين بليتها استفاده از سيستم D براي نمايش فيلم فرهادي بود. همچنين به دليل مدت زمان 125 دقيقهاي فيلم، سئانسهاي نمايش ديگر فيلمهاي سينمايي با تغييراتي مواجه شده است و ظاهرا با توجه به مدت زمان «فروشنده» تعداد سئانسهاي سالنهاي اين فيلم از شش به پنج سئانس، رسيده است. از همين رو برخي از صاحبان سينماها خواستار افزايش قيمت بليت فروشنده شدند كه اين مصوبه بدون هماهنگي با اصغر فرهادي به عنوان تهيهكننده، كارگردان و ذينفع تصويب، ابلاغ و اجرا شد. اما همه اينها فرهادي را وسوسه نكرد به عنوان مالك فيلم سود بيشتري ببرد و از سينماداران خواست قيمت مرسوم بليتهاي سينما را براي آخرين فيلمش در نظر بگيرند.
اين كارگردان همچنين دو روز مانده به آغاز اكران سراسري فيلم، برخي از منتقدان و اهالي رسانه را در سينما كورش گردهم آورد و «فروشنده» را براي آنها نمايش داد. به نظر ميرسد دليل گسترده نبودن اين دعوت، تدبير فرهادي براي دور ماندن از حواشي و همچنين موضعگيريها جهت دارانه باشد. البته اين حواشي از زمان نمايش فيلم در جشنواره كن با فرهادي و عوامل او همراه شد و تا رسيدن موعد اكران سراسري آن در ايران برخي رسانهها به مسائلي چون تهيهكننده فيلم و اكران شدن يا نشدن آن در سينماهاي حوزه هنري دامن زدند.
اما «فروشنده» در حالي در ايران روي پرده رفت كه يكي از مهمترين شانسهاي سينماي ايران براي حضور در اسكار 89 است. تلاش فرهادي براي اكران اين فيلم در ايران نشان ميدهد بيش از هر چيزي اكران سراسري «فروشنده» در ايران براي او اهميت دارد. بعد از اكران فيلم در ايران، شركت ممنتو فيلم كه پخش جهاني «فروشنده» را برعهده دارد، آن را از دوم نوامبر (12 ابان) در فرانسه و 9 دسامبر (19 آذر) در امريكا به صورت گسترده روي پرده ميبرد. «فروشنده» علاوه بر ايران، فرانسه و امريكا در بيشتر كشورهاي دنيا روي پرده ميرود.
پيش از اين نيز كمپاني توزيع فيلم ممنتو كه امتياز پخش جهاني فيلم «فروشنده» را خريداري كرده، خبر از اكران اين فيلم در آلمان و بريتانيا داده بود. اين كمپاني همچنين اعلام كرده قراردادهايي با بلغارستان (بلغاريا فيلم ويژن) و جمهوري چك واسلواكي (آرتكام) و روماني (ماكوندو) براي اكران اين فيلم امضا كرده است. «فروشنده» در جشنواره كن نيز قراردادهايي براي توزيع اين فيلم در امريكايلاتين و اكران در آرژانتين، برزيل و مكزيك، كلمبيا، پرو، اكوادور، بوليوي و امريكاي مركزي بسته است. اين كمپاني براي پخش «فروشنده» در چين نيز با بخش نمايش ديجيتال قرارداد بسته و در هنگكنگ و ماكوئو و تايوان نيز نمايش داده خواهد شد. قراردادهاي جديد شامل نمايش در استراليا و نيوزيلند نيز ميشود.
از همين حالا ميتوانيم بگوييم «فروشنده» اصغر فرهادي پديده سينماي ايران در گيشه است.
فيلمي كه اجتماعي است و از همين حالا توانسته روال معمول سالنهاي سينما را برهم بزند. اين فيلم ميتواند عنوان پرفروشترين فيلم سال 95 را از آن خود كند.
بررسيهاي «اعتماد» از فروش تقريبي اين فيلم نشان ميدهد كه اين فيلم تنها در يك روز يعني چهارشنبه در شش سينماي آزادي، ملت، كورش، چارسو، اريكه ايرانيان و زندگي رقمي معادل 280 ميليون تومان فروش داشته است. اريكه ايرانيان با فروش 97 ميليون توماني در نخستين روز اكران با هفت سئانس بيشترين فروش گيشه سينماهاي اين فيلم را از آن خود كرد.
پرديس سينمايي كورش نيز كه دو شب پيش ميزبان منتقدان و اهالي رسانه بود، در نخستين روز اكران فروشنده با در اختيار داشتن 15 سئانس نزديك 75 ميليون تومان فروش داشت.
البته «فروشنده» رقبايي چون «من سالوادور نيستم»، «ابد و يك روز»، «لانتوري» و «50 كيلو آلبالو» را پيش رو دارد اما گيشه سينماهاي اين فيلم در هفته اول اكران در كسب عنوان پرفروشترين فيلم سال و حتي تاريخ سينماي ايران تاثير دارد. گيشه سينماهاي ايران كه تا اينجاي كار توانسته به اندازه كل سال 94 فروش كند و در ادامه بايد ديد «فروشنده» ميتواند زلزلهاي در سينماي ايران به راه بيندازد يا خير.