اقدام آنکارا در تجاوز نظامی به بخشی از خاک سوریه و تصرف شهرجرابلس و حمله به مواضع یگان های مدافع خلق کرد ، تحلیل های مختلفی را در میان کارشناسان ایجاد کرده است ، در خصوص اهداف این مداخله نظامی که با اعتراض دولت دمشق و با نقض مقررات بین المللی صورت گرفته است، دو دیدگاه وجود دارد . دیدگاه اول این تجاوز نظامی را ناشی از نگرانی های امنیتی ترکیه از امکان تشکیل اقلیم یا کانتون کردی در شمال سوریه می داند . تا قبل از بحران سوریه کردها در شمال سوریه در سه منطقه عفرین ، جزیره و کوبانی(عین العرب) که جدا از یکدیگر بودند، زندکی می کردند، اما بحران سوریه باعث پیشروی کردها (با حمایت امریکا) و پیوستگی بخشیاز این مناطق شد. سقوط شهر منبیج توسط کردها و در آستانه سقوط قرار گرفتن جرابلس در مرز ترکیه ، بشدت آنکارا را نگران ساخت ، در نتیجه ارتش ترکیه با عقب راندن کردها به شرق فرات تلاش کرد زمینه تغییر بافت قومی این مناطق و نیز استقرار گروههای معارضهمسو با ترکیه (نظیر گروه تروریستی زنکی و ارتش آزاد) در این مناطق را فراهم سازد .
با این وجود ، دیدگاه دوم معتقد است که اقدام ترکیه در تصرف جرابلس گام اول سناریویی است که هدف آن ایجاد منطقه امن و پرواز ممنوع و نهایتا چشمداشت به بخشی از سرزمین سوریه است . خصوصا اینکه عملیات سپرفرات درسالروز عملیات سلطان یاووز سلیم امپراتوری عثمانی در سال 1516 م در تصرف شامات و بخش هایی از مصر صورت گرفت بود.
در واقع بنظر می رسد ترکیه که از مدتها قبل به دنبال ایجاد منطقه حایل به طول 90 کیلومتر و عرض 50 کیلومتر در سوریه بود، اکنون تحت تاثیر دو تحول می کوشدآن را عملی بکند ، اول اینکه کودتای نافرجام در ترکیه و تغییر فضای داخلی به نفع حزب عدالت و توسعه، امکان هرگونه اعترذض جدی و تاثیر گذار احزاب مخالف نظیر جمهوریخواه خلق و حرکت ملی را سلب نموده است . ضمن اینکه ترکیه با این عملیات به کردها در داخل و خارج این پیام را داد که علیرغم کودتای نافرجام ، ارتش به سیاست مشت آهنین خود علیه کردها ادامه خواهد داد . دوم اینکه بنظر می رسد ترکیه با مانورهای تاکتیکی اخیر در روابط اش با روسیه ، توانسته است امریکا را برای استارت زدن پروژه منطقه پرواز ممنوع در شمال سوریه تا حدودی همراهسازد یا حداقل چراغ سبز برای عملیات علیه کردها در سفر اخیر جوباید معاون رئیس جمهور امریکا به آنکارا را کسب کند و با عقب راندن کردها تا شرق فرات، به جدایی طلبی کردها در سوریه و عراق شدت بخشیده و از این طریق نیز به دمشق و بغداد فشار آورد.اما در هر حال عقب نشینی داعش از جرابلس بدون حتی شلیک یک گلوله به سمت ترکیه و همکاری گروه تروریستی نورالدین زنکی (عامل سربریدن نوجوان دوازده ساله) با ترکیه و باز بردن مرزهای این کشور به روی گروههای تروریستی نشان داد که ترکیه بر خلاف سیاست های اعلامی ، در عمل اقدامی علیه داعش نکرده است . در این میان همراهیامریکا با ترکیه و بمباران حسکه توسط ائتلاف امریکایی نشان داد که حساب باز کردن کردها بر روی واشنگتن تا چه میزان اشتباه بوده است.
اگر چه اقدام عملیات سپر فرات ، تا حدودی زیادی بر تحلیل های خوشبیانه درباره تغییر موضع ترکیه در قبال سوریه تاثیر گذاشته است، اما واقعیت این است که در آینده سوریه گروههای تروریستی هیچ جایگاهی ندارند و هرگونه سرمایه گذاری آنکارا بر روی این گروهها تکرار اشتباهات هزینه بار پنج سال اخیر خواهد بود.

*پژوهشگر مسایل ترکیه