به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از مرصاد، یکی از عمده ترین مسائل و همچنین بحث برانگیزترین موضوعاتی که همیشه در حوزه بانکداری مطرح بوده است، بحثی است که در خصوص وجود ربا در سیستم بانکداری وجود دارد.
این مسئله در طول سالیان گذشته از سوی بسیاری از مراجع عظام تقلید مورد بحث و تذکر قرار گرفته و مباحث مختلفی روی آن صورت گرفته است.
بر کسی پوشیده نیست که سیستم بانکداری از تجربیات علوم اقتصادی و اجتماعی حاصل می شود. در این میان که علوم رایج اقتصادی و اجتماعی امروز در اکثریت موارد ترجمه ای از علوم غربی است، و از طرفی علوم غربی به مسائلی از قبیل حرام یا حلال بودن درآمد ها و عدم وجود ربا مانند جوامع اسلامی اعتقادی ندارند، این شبهه مطرح می شود که امکان وجود ربا در سیستم بانکداری وجود دارد.
نگاهی به وضعیت پرداخت وام ها، سود ها و همچنین مباحث دیگری از قبیل دریافت جریمه دیرکرد از سوی بانک ها این سوال را پررنگ تر می کند که آیا در سیستم بانکداری ایران ربا وجود دارد؟
پاسخ برخی از مراجع مربوطه این است که با وجود بحث گرانی و تورم دریافت سود مسئله ای نیست که بتوان به آن با نگاه ربا نگریست. معتقدین به عدم وجود ربا در سیستم بانکی تاکید می کنند که در حالی که کشور با تورم دست و پنجه نرم می کند و ارزش سپرده های مردمی به تبع این مسئله پایین خواهد آمد، ربا دیگر معنایی نخواهد داشت.
حال با وجود این مباحث، نظر مراجع عظام تقلید در این خصوص بایستی مورد توجه قرار بگیرد. این مسئله از آن جهت نیز اهمیت دارد که بسیاری از مراجع عظام از مدت ها پیش به وجود ربا در سیستم بانکداری اعتراض دارند.
آیت الله مکارم شیرازی: بانک‌های کشور در حال تبدیل شدن به بانک اسلامی توام با ربا هستند
یکی از مراجع تقلیدی که به وجود ربا در سیستم بانکداری اعتراض کرده است، آیت الله مکارم شیرازی است. وی بارها در دیدار با مسئولین نظام بانکی این موضوع را مطرح کرده است.
این مرجع تقلید چندی پیش در این خصوص تاکید کرده است: بانک‌ها عقود شرعیه را رعایت نمی‌کنند. بانک‌های کشور در حال تبدیل شدن به بانک اسلامی توام با ربا هستند؛ و فاکتورهای صوری، صادر می‌کنند که این کار حرام است و افراد عقود اسلامی را برای همان مسئله ای که دریافت می‌کنند، باید هزینه کنند.
وی همچنین با انتقاد به جریمه های دیرکرد، می گوید: جریمه‌های تاخیر بانک‌ها، تعزیر مالی است و باید مال حاکم شرع شود نه بانک. جریمه دیرکرد برای کسی است که توانایی پرداخت اقساط را دارد اما نمی‌خواهد بدهد، نه برای کسی که توانایی مالی ندارد و بانک‌ها باید ملاحظه افرادی که بضاعت مالی شان کاسته شده است، داشته باشند.
آیت الله جعفر سبحانی: اخذ جریمه دیرکرد حرام است
آیت الله جعفری سبحانی نیز از مراجع تقلیدی است که نگاهی انتقادی به سیستم بانکی دارد.
وی با انتقاد از دریافت جریمه های دیرکرد وام از سوی بانک ها تاکید کرده است: افرادی هستند اقساط را داده‌اند اما مشکل دیرکرد دارند، تعارضی بین قوه مجریه و فقه و فتوا وجود دارد و ما دائما در پاسخ به استفتائات می‌گوییم، اخذ جریمه دیرکرد حرام است و مسئولان نظام بانکی فکری کنند تا این نوع مشکلات کم شود.
آیت الله نوری همدانی: سود در برابر سرمایه حرام است
آیت الله نوری همدانی نیز در دیدارهای خود با مسئولان بانکی کشور اعتراضاتی به وجود ربا و در آمد حرام در حوزه بانکداری داشته است.
این مرجع تقلید تاکید می کند: بانک‌ها شرایط سختی برای مردم قرار داده‌اند که مردم در ازای دریافت صد میلیون وام باید چند برابر پس بدهند، جریمه دیرکرد حرام است و اسلام می‌خواهد سود در برابر کار باشد و سود در برابر سرمایه حرام است.
وی ادامه می دهد: هدف بانک‌ها پول درآوردن نباشد، بلکه خدمت به مردم باشد. بانک‌ها امروز برای جذب منابع مالی و ارائه ربا به مردم رقابت گذاشته‌اند و باید این مسئله در ایران ریشه کن شود.
آیت الله نوری همدانی با اشاره به وارداتی بودن سیستم بانکداری تاکید می کند: فرهنگ مربوط به بانک‌ها، از اروپا به ایران آمد و بانک‌های اروپایی بر اساس احتکار و ربا اقتصادشان فعال است در حالی که ربا در اسلام حرام است.
آیت الله جوادی آملی: درآمد حاصل از دریافت تاخیر دیرکرد نیز حرام است
آیت الله جوادی آملی نیز نگاهی انتقادی به سیستم بانکداری دارد. این مرجع تقلید تاکید کرده است که وجود ربا در سیستم بانکی حرام است و بایستی برای آن فکری شود.
وی تاکید کرده است: ربا نه تنها راه حل نیست، بلکه راه بند است، ربا و جریمه دیرکردی که حرام است را بانک‌ها از مردم می گیرند، به کارمندان خود به عنوان حقوق می‌دهند و آن‌ها نیز به خانه و زندگی خود می‌برند و این بدین مفهوم است وقتی کار حلال نباشد مستقیم حرام می‌شود و به جهنم می‌رود.
این مرجع تقلید همچنین دریافت تاخیر دیرکرد وام ها و همچنین حقوقی که از این طریق نیز پرداخت می شود را حرام می داند.
ربا جنگ با خداست
مشخص است که با تکیه بر نظر مراجع تقلید بایستی گفت در سیستم بانکداری ایران وجود ربا یک مشکل جدی است که بایستی به آن پرداخته شود.
افزایش تعداد بانک ها در سطح کشور و همچنین رقابت آن ها برای جذب مشتری از طریق ارائه تسهیلات و بالا بردن نرخ سود و دیگر مسائل شبهه ناک، وضعیت را بیش از پیش مسموم می کند.
در این میان آنچه که اهمیت دارد آن است که در کشور اسلامی نباید مسئله ای وجود داشته باشد که ازآن به جنگ با خدا یاد می شود. قطعا در این حوزه بایستی اقدامی صورت بگیرد زیرا این مسئله عواقب دنیوی و اخروی را در پی خواهد داشت.
انتهای پیام/م