حسن اکبری روز چهارشنبه به مناسبت روز ملی حفاظت از یوزپلنگ ایرانی (9 شهریورماه) افزود: علیرغم تلاش های بسیار سازمان حفاظت محیط زیست برای بهبود جمعیت این گونه، ممکن است برای نجات یوزپلنگ نیاز به استفاده از روش های جدیدتر و یا حتی تکثیر در شرایط نیمه طبیعی باشیم.
وی اظهار کرد: همچنین دستگاههایی چون راه و شهرسازی و سازمان صنعت، معدن و تجارت باید استانداردهای لازم زیست محیطی را در طبیعت رعایت کنند تا آسیبی به گونه های حیات وحش وارد نشود.
معاون محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست یزد اضافه کرد: در دهه 80، هفت قلاده یوز پلنگ ایرانی در این استان به علت تصادفات جاده ای از بین رفتند.
وی گفت: باید بپذیریم وضعیت یوزپلنگ ایرانی ، وضعیتی خاص است و وجود جمعیت 40 تا 70 قلاده از این گونه در کشور بسیار اندک است بنابر این باید از آن حفاظت و برای ابقای آن تلاش کرد.
اکبری با بیان اینکه آمار دقیقی از این گونه در استان نداریم خاطر نشان کرد: در آخرین بررسی که توسط دوربین های تصویربرداری در استان صورت گرفت، تنها چهار قلاده در زیستگاههای شهرستانهای اردکان و بهاباد مشاهده شد که برای تخمین آمار دقیق این گونه نیاز به دوربین تصویر برداری بیشتری است.
وی افزود: رفت و آمد انسانها ، ایجاد جاده های های متعدد و تخریب های معدنی در زیستگاههای حیات وحش موجب نابودی تعدادی از گونه های جانوری از جمله یوزپلنگ شده است.
معاون محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست یزد اظهار کرد: از اوایل سال 80 تلاشهای خوبی برای نجات جمعیت یوزپلنگ شد اما این گونه به دلیل قلمرو وسیعش با انواع خطرات روبروست و انسان هم به خاطر معدن کاری موجب ناامن شدن عرصه های زیستگاهی برای این گونه شده است.
اکبری اضافه کرد: در دنیا وقتی جمعیت گونه ای از حد زیستمند مثلا حدود 200 فرد کمتر برسد گفته می شود گونه از نظر ژنتیکی در معرض خطر جدی انقراض است که یوزپلنگ سالهاست در این وضعیت قرار دارد.
وی با اشاره به اینکه سابقه مشاهده نخستین یوزپلنگ در استان یزد مربوط به سال 1354 در منطقه کلوت سرخابی شهرستان مهریز است تصریح کرد: خوشبختانه پناهگاه حیات وحش دره انجیر، علیرغم خشکی شدید و تاثیر جدی خشکسالی بر روی رویشگاههای آن ، هنوز جمعیت مناسبی از علفخواران وحشی را به خاطر تلاشهای شبانه روزی محیط بانان در خود جای داده است.
وی در ادامه با بیان اینکه تا دهه 1340 در بیشتر دشت های استان گونه های حیوانی چون آهو، جبیر ، گورخر و یوزپلنگ وجود داشت افزود: متاسفانه اکنون گونه هایی نظیر گورخر در طبیعت استان یزد وجود ندارد.
به گفته وی یوزپلنگ از گونه گربه سانان است که بعد از پلنگ در کشور بزرگترین این گونه هست و اکنون بعنوان دومین گربه سان ایران بشمار می روند.
اکبری گفت: زیستگاه یوزپلنگ آسیایی در استان یزد در پارک ملی سیاهکوه اردکان، پناهگاه حیات وحش و دره انجیر اردکان، منطقه شکار ممنوع آریز و حفاظت شده کوه بافق و کمکی بهاباد و منطقه کالمند- بهادران مهریز است.
یوزپلنگ ایرانی حیوانی نادر و کمیاب است، شیر و ببر ایرانی کاملا از بین رفته و یوزپلنگ نیز در حال منقرض شدن است، این جانور، پیشتر در مناطق بیابانی زندگی می کرد و سالهاست که نسل آن در معرض نابودی کلی قرار دارد.
یوزپلنگ ها را در ایران می توان در مناطق کویری پیدا کرد که شامل قسمتهایی از استان های سمنان، یزد، خراسان شمالی، رضوی و جنوبی، کرمان و تهران می شود.
یوزپلنگ سریعترین حیوان روی خشکی است و سرعتش می تواند به 100 کیلومتر در ساعت برسد اما تا چند صد متری بیشتر نمی تواند با این سرعت بدود.
پوستی نخودی رنگ با خالهای سیاه و گرد و کوچک دارد و موهایش زبر و کوتاهست.
از سال 1386 و با پیشنهاد « انجمن یوزپلنگ ایرانی» و مشارکت گروه های مردمی حفاظت محیط زیست، روز 9 شهریور به عنوان روز ملی حفاظت از یوزپلنگ نام گذاری شده است.
علت انتخاب این روز واقعه ای بود که سبب شد یوزپلنگ به عنوان یکی از مهمترین گونه های جانوری ایران بار دیگر مورد توجه قرار گیرد.
در نهم شهریور ١٣٧٣ یک ماده یوز به همراه سه توله اش برای نوشیدن آب به باغ های شهر بافق نزدیک شدند که به علت نبود آگاهی و تصور اشتباه مردم، این گونه جانوری مورد حمله مردم قرار گرفت در این حادثه ماده یوز زخمی فرار کرد، یکی از توله ها در محل کشته شد و محیط بانان فقط توانستند دو توله یوز زخمی را نجات دهند که یکی از توله ها در راه تهران جان داد.
تنها توله به جا مانده از این واقعه، یک یوزپلنگ ماده بود که به پارک پردیسان تهران منتقل شد و «ماریتا» نام گرفت به همین دلیل نهم شهریور، روز ملی حفاظت از یوزپلنگ نامگذاری شد.
بیش از 800 گونه گیاهی، 170 نوع پرنده، 60 نوع پستاندار وحشی و بیش از 40 نوع خزنده در مناطق حفاظت شده استان یزد شناسایی شده است.
60 نیروی محیط بان، یک میلیون و 270 هزار هکتار مناطق حفاظت شده استان یزد را محافظت می کنند.
2088/ 6197