خبرنامه دانشجویان ایران: ابتدای هفته جاری بود که شبکه ملی اطلاعات ایران رونمایی شد. این خبری بود که پس از 11 سال انتظار سرانجام معاون اول رئیس جمهور آن را رسانه ای کرد. شبکه ای که بدون شک یکی از پرحاشیه‌ترین و عظیم ترین پروژه های سه دولت گذشته بوده است. این شبکه که با پیگیری و تاکیدات رهبر انقلاب به رونمایی رسیده است، قرار است طی سه فاز افتتاح شود که فاز ابتدایی آن در هفته جاری  و دو فاز دیگر در ایام دهه فجر و روز جهانی ارتباطات (سال ۹۶) افتتاح خواهد شد.

به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ باتوجه به اهمیت شبکه ملی اطلاعات و همچنین حاشیه های ایجاد شده در رابطه با فعالیت‌های فضای مجازی و همچنین افزایش روزافزون نفوذ استفاده از همه‌ی ابزارهای این عرصه برای بررسی تحولات اخیر فضای مجازی به گفتگو با روح الله مومن نسب پژوهشگر و کارشناس فضای مجازی، درباره‌ی مسائل اخیر فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی پرداختیم.

شبکه ملی اطلاعات که افتتاح شد ربطی به دستور رهبری ندارد
مومن نسب در ابتدا گفت: شبکه ملی اطلاعات فقط مربوط به ترافیک داخلی نیست یک پروژه‌ی فراگیربین نهادی و مربوط به یک وزارت خانه هم نیست. براساس دستور رهبرمعظم انقلاب در بند  7 حکم دور دوم اعضای شورای عالی فضای مجازی ایشان تاکید می‌کنند بر تسریع در راه اندازی شبکه ملی اطلاعات با تصویب شورای عالی فضای مجازی و زیر نظر مرکز ملی فضای مجازی کشورمی باشد.

وی افزود: این چیزی که وزارت ارتباطات افتتاح کرده یک سامانه داخلی خود دولت است و ربطی به دستور رهبری و شبکه ملی اطلاعات ندارد . من درباره‌ی شبکه ملی اطلاعات چیزی که اطلاع دارم این است که سال 92 کلیات آن در شورای عالی فضای مجازی تصویب شده و مدل اجرایی و حتی مدل مفهومی آن تصویب نشده است چه رسد به اینکه افتتاح این پروژه در سطح اجرایی توسط دولت انجام شود.

وزارت ارتباطات صلاحیت قانونی راه اندازی شبکه ملی اطلاعات ندارد
این کارشناس فضای مجازی تصریح کرد: با توجه به اینکه هنوز مدل اجرایی و مفهومی آن مصوب شورا نشده، دولت صلاحیت قانونی برای اجرا و راه اندازی شبکه ملی اطلاعات را ندارد زیرا ابتدا باید جزئیات مدل مفهومی برای جزئیات اجرایی در شورای عالی فضای مجازی تصویب شود و سپس تقسیم کار ملی صورت گیرد. وزارت ارتباطات یکی از نهادهایی است که ممکن است در اجرای این شبکه ملی اطلاعات جایگاه و ماموریتی داده بشود. در صورتی که شبکه ملی اطلاعات اگر بخواهیم از لحاظ زیرساخت بررسی کنیم، بخش عمده‌ای از آن را شرکت مخابرات ایران و شرکت‌های IT  مربوط به بخش خصوصی است که بازهم ارتباطی با وزارت ارتباطات ندارد و از لحاظ محتوایی هم مربوط می‌شود به سازمان صداوسیما که از طریق IPTV  و IPMedia بخش مهمی از ترافیک را باید اشغال کند و بخش دیگر همچنین مربوط به مراکز فرهنگی و اکثر آن به وزارت ارشاد اسلامی و سازمان تبلیغات اسلامی و ... می باشد.

آن چیزی که دولت افتتاح کرده در دولت قبل نیز موجود بود
مومن نسب در ادامه بیان داشت: در صورتی که شبکه ملی اطلاعات که دولت در حال افتتاح آن هستند هیچ علامتی از این فرآیند تحقق شبکه ملی اطلاعات ندارد و مشخص نیست که این طرح که می شود چه هست و آن چیزی که با توجه سخنان وزیرارتباطات و مسئولین وزارت خانه مشخص می‌شود که خود این‌ها نمی‌‌دانند که چه چیزی را افتتاح می کنند؟ یعنی نقاط تبادل اخیر که امروز به بهره‌برداری میرسد از گذشته موجود بوده و در دولت قبل این مسئله ایجاد شده و سرورهای داخلی که امروز هست و داده هایی که درآنها موجود است ترافیک آن از کشور خارج نمی‌شد و این مسئله 6یا 7 سال است که اجرایی شده است و فقط فرق این قضیه با گذشته این است که قرار است قیمت آن کاهش یابد چون در گذشته پول تلفن بین الملل از آن‌ها گرفته می‌شده درحالی که در واقع در شبکه ملی اطلاعات نباید از افراد هزینه ای دریافت کنند بلکه پولی هم به افراد بدهند.

این پژوهشگر فضای مجازی با تبیین نقش دولت در شبکه ملی اطلاعات گفت:  دولت هم اکنون از کاربران خود پول دریافت می‌کند. این پول در ازای دیدن سایت‌ها و مصرف ترافیک دریافت می‌گردد اما در شبکه ملی اطلاعات باید دولت به تولید محتوا پول پرداخت کند و ترافیک به صورت رایگان دراختیار مردم باشد در آلمان به طورمثال شرکت مخابرات یک گیگابایت اینترنت بیشتر نمی‌دهد و برای این مقدار هم هفتادهزارتومان پول به پول ایران هزینه دریافت می‌کند و 5 تا 10 درصد خود شرکت برمی‌دارد و باقی این پول به شرکت‌های تولیدکننده محتوای فاخر پرداخت می‌گردد و این سبب بالابردن قدرت کیفیت محتوا می‌شود.

جریان نفوذی در وزارت ارتباطات سبب شانه خالی کردن دولت در زمینه شبکه ملی اطلاعات می‌شود
روح اله مومن نسب درباره‌ی نحوه‌ی اجرا شبکه ملی اطلاعات بیان داشت: شبکه ملی اطلاعات نیاز به یک تقسیم کارملی دارد و این اصلا در چارچوب وظیفه‌ی وزارت ارتباطات یا دولت نیست و باید توسط نهادهای حاکمیتی مثل شورای عالی فضای مجازی انجام شود و در واقع هرکدام از ارکان در این تقسیم کار وجود دارند وظیفه‌ی خودشان را انجام دهند و گزارش عملکرد را به صورت مفصل به شورای عالی فضای مجازی ارائه دهند و نباید این شبکه ملی اطلاعات در حد یک اسم بی خاصیت باقی‌بماند.

وی افزود: جریان نفوذی در وزارت ارتباطات می‌خواهد با یک حرکت رو به جلو از زیر بار اصلی شبکه ملی اطلاعات شانه خالی کنند که باید رسانه‌ها نسبت به روشنگری در این قضیه اقدام کنند تا از این انحراف بزرگ جلوگیری کنند و توسط دستگاه های مسئول هم این مسئله اطلاع داده شود که این شبکه ملی اطلاعات ربطی به دستور رهبرمعظم انقلاب ندارد.

مسئولین به ضدامنیت ملی بودن تلگرام اذعان کردند
مومن نسب ادامه داد: آن چیزی که مسلم است همه‌ی نهادهای کشور به این جمع بندی رسیده‌اند که تلگرام به شکلی که امروز در کشور در حال فعالیت است شکل احمقانه و خارج از حاکمیت است و در واقع منافع ملی ما را به خطر انداخته است که مسئولین مرتبط با آن نیز به این مسئله اذعان داشته اند.

دو نگاه درباره‌ی بسته شدن تلگرام وجود دارد
وی تصریح کرد: اما درباره‌ی بسته شدن آن دو نگاه وجود دارد که یک نگاه این می‌باشد که اگر چیزی برای مردم خطر دارد باید به سرعت جلو خطرات آن گرفته شود و جایگزین تلگرام در کشور مساله‌ی آن حل شد و چندین و چند مورد وجود دارد که توانمند هم هستند.

نگاه دوم این است که می گویند بزارید این عملیات نفوذ و تخریبی 6 ماه یا یک سالی ادامه داشته باشد و به مردم صدمات آن وارد شود که به نظر می‌آید این نگاه دوم منطبق بر خارج از کشور می‌باشد و آن‌ها فکر می‌کنند اگر جریان انتخابات به دست ابزارهایی مانند تلگرام بیفتد امید پیروز بیشتری در انتخابات آینده دارند در نتیجه با گفتمان سازی و ایجاد مطالبه عجیب و به دور از منطق، فضا را به سمتی می‌برند که از محدود شدن تلگرام جلو گیری کنند.

ورود تلگرام به کشور بعید است
وی درباره‌ی ورود سرورهای تلگرام به کشورگفت: به طورکلی باید بگویم که ورود سرورهای تلگرام به ایران به کشور بسیار بعید هست چون بزرگترین درآمد تلگرام از فروش و خارج کردن اطلاعات حاصل می‌شود اگر وارد کشور به این معنا می باشد که ستاد عملیات خود را وارد کشور می‌کند و  این رخ نمی‌دهد و اگر هم رخ بدهد اتفاق کامل قابل تاملی خواهد بود و بیشتر باید بررسی گردد زیرا تلگرامی که سرور آن در داخل باشد به مراتب خطرآن بالاتر حضور سرورها در خارج ایران می‌باشد.

وی افزود: باید به این مسئله بسیار دقت کنیم و ارجاع می‌دهم به جلسه‌ای که نصرالله جهان‌گرد با 25 تن از افراد مشکوک در تهران گذاشت که در آن در رابطه با زیرساخت‌های شبکه ملی اطلاعات با آن ها مذاکره کرد و هم اکنون هم می خواهند نمایشگاه ایران کانکت 2016 را برگزار کنند و این همایش هم مشکوک می باشد و این فعالیت ها به شکلی است که فضای مجازی را به گونه ای طراحی کنند که ساختار آن در دولت‌های بعدی که ممکن است مخالف این مشی باشد، قابل تغییر نباشد.