با اتمام ذخاير معدن انگوران زنجان كه بزرگ‌ترين توليدكننده سرب و روي كشور محسوب مي‌شود، عمليات پيش باطله‌برداري معدن مهدي‌آباد يزد از فروردين ماه 94 آغاز شده است. معدن انگوران بزرگ‌ترين معدن سرب و روي خاورميانه با ذخيره 9 ميليون تن قرار است تا 12سال آينده خوراك كارخانه‌ها را تامين كند اما با توجه به اينكه ذخاير اين معدن رو به پايان است، مقرر شده معدن‌ مهدي‌آباد يزد جايگزين آن شود.
گرچه عيار سرب و روي آن پايين‌تر از انگوران است. اما اين معدن كه با برخورداري بيش از 160ميليون تن ذخيره سرب و روي جايگزين معدن انگوران براي تامين نياز داخلي و حتي صادرات شمش است، اين روزها حاشيه‌هاي بسياري را بر سر موضوع واگذاري مجددش پشت سر گذاشته است. تا آنجا كه پس گرفتن معدن مهدي‌آباد بسياري از فعالان بخش خصوصي را متعجب كرده است.
اگرچه اين اقدام ايميدرو سرمايه‌گذاراني را كه قصد داشتند در دوره پساتحريم ورود پيدا كنند را مردد كرده اما به هر حال دولت قصد دارد به بهانه اختلاف سرمايه‌گذار داخلي با خارجي اين معدن را از اين شركت خصوصي پس بگيرد و در اختيار شركت معدني ديگري گذارد حتي براي عملي كردن اين كارش، مجددا مزايده برگزار كرده است.
طي دوسال اخير اين شركت خصوصي كه در مزايده اين معدن برنده شده بود و عمليات باطله‌برداري آن را انجام داده، براي احداث كارخانه 100هزارتني كنسانتره و 100هزار تني شمش با سرمايه‌گذاري بيش از 700ميليون‌دلاري برنامه‌ريزي كرده است. اما در حالي دولت قرار است اين معدن را به شركت ديگري واگذار كند و به مزايده مجدد تن داده كه سال‌ها دولت از وجود اين مطلع بوده است اما فعاليت زيادي براي راه‌اندازي آن نكرده‌ است. در حالي كه هم‌اكنون معدن مهدي‌آباد يكي از استثنايي‌ترين ذخاير سرب و روي ايران به شمار مي‌رود.
اگرچه پيش از اين گمان مي‌رفت حال كه بخش خصوصي پس از تقريبا نيم قرن مالك يك معدن بزرگ شده تا در آن بتواند به فعاليت بپردازد، دولت با واگذاري اين معدن به بخش خصوصي در معرض يك آزمون بزرگ قرار گرفته و اگر بتواند از اين واگذاري خود حراست به عمل آورد و بخش خصوصي را به مقصود برساند، قادر خواهد بود تا در جذب ساير سرمايه‌گذاران نيز عملكرد موفقي براي خود كسب كند، اما آنطور كه معلوم است ايميدرو مصمم به فروش دوباره اين معدن است و با برگزاري مجدد مزايده، شركت معدني ديگري را براي ادامه فعاليت اين معدن برگزيده است.
اين در حالي است كه برنده اول اين مزايده يعني شركت KDD براي راه‌اندازي و عمليات پيش باطله‌برداري معدن مهدي‌آباد هزينه‌هاي بسياري را متقبل شده و اقدامات بسياري را تاكنون به لحاظ زيرساختي انجام داده است. اما اين رفتار دولت با بخش خصوصي اين سوال را در ذهن به وجود مي‌آورد كه چرا بخش خصوصي ايران با اطمينان خاطر نمي‌تواند در بخش صنعت و معدن كشور سرمايه‌گذاري كند و به نتيجه مثبتي دست پيدا كند؟
بررسي‌ها نشان مي‌دهد اين سرمايه‌گذار بخش خصوصي توانسته كمتر از يك سال آب مورد نياز پروژه را در منطقه كويري يزد تامين كند و مشكلات برق و محيط زيست اين معدن را در راستاي احداث كارخانه برطرف كند. از سويي از آن زمان تاكنون اين سرمايه‌گذار گزارشات فني و اقتصادي لازم را در خصوص كارخانه كنسانتره و شمش روي و طراحي‌هاي معدن به هر دو روش استخراج روباز و زيرزميني به انجام برساند و با رفع موانع براي ورود به اين معدن اقدام به تجهيز كارگاه واستقرار ماشين‌آلات لازم در اين معدن كرده تا هر چه زودتر عمليات باطله‌برداري معدن را آغاز كند. در نهايت توانسته از فروردين تا آبان ماه 94 در همين مدت زمان كم نزديك به 4 ميليون مترمكعب باطله‌برداري انجام دهد.
اخذ تاييديه فاينانس از كشور چين اقدام ديگر اين سرمايه‌گذار بوده است كه با توجه به محدود بودن منابع تامين مالي در كشور، شركت روي مهدي‌آباد توانسته است تاييديه كتبي فاينانس از سازمان‌هاي دولتي چين به ويژه سازمان بيمه سايناشور براي پوشش تامين فاينانس پروژه را كسب كند. اگرچه كارشناسان اين معدن معتقدند حتي براي پرعيارسازي ماده معدني روي مطالعات و برنامه‌ريزي گسترده‌يي صورت گرفته و دليل عمده تاخير راه‌اندازي اين پروژه را مي‌توان فرآيند اخذ مجوزهاي زيربنايي لازم از جمله آب، برق و محيط‌زيست دانست.
با اين حال كه تمام مستندات اقدامات اين سرمايه‌گذار معدن وجود دارد اما دولت با فسخ يا خاتمه خواندن قرارداد درصدد است تا اين شركت بخش خصوصي را از دور خارج كند و حال كه اطلاعات اوليه اين معدن ثابت كرده معدن مهدي‌آباد با برخورداري از بيش از 150ميليون تن بزرگ‌ترين معدن سرب و روي جهان است، به بهانه‌هاي مختلف اين معدن را پس بگيرد. در حالي كه مطابق ماده 14 قرارداد منعقده، در صورت بروز هرگونه اختلاف بين ايميدرو و شركت روي مهدي آباد در وهله اول موضوع بايد به صورت مسالمت آميز حل و فصل مي‌شده و در صورت عدم حصول توافق موضوع به مراجع ذي‌صلاح قضايي ارجاع داده مي‌شده است.
شمارش معكوس براي اتمام ذخاير معدن سرب و روي انگوران در حالي آغاز شده كه همچنان سرمايه‌گذاري در معدن مهدي‌آباد به سرانجام نرسيده است. اگرچه به گفته سرمايه‌گذار اين معدن پيشرفت عمليات طبق برنامه زمانبندي در حال انجام بوده و قرار بوده در راستاي استخراج معدن برنامه‌هاي لازم درخصوص احداث كارخانه صد هزارتني كنسانتره و صد هزار تني شمش عملياتي شود. در همين زمينه حتي عمده مذاكرات شركت KDD براي خريد تجهيزات كارخانه با شركت‌هاي متخصص در زمينه احداث كارخانجات كنسانتره و شمش روي با شركت MCC-NFI چين بوده و با شركت تنواي ايتاليا هم مذاكراتي صورت گرفته است. اين در حالي است كه شركت برنده مزايده دوم نيز اعلام كرده است براي معدن مهدي‌آباد برنامه‌هاي بسياري دارد و با شركت ريوتينتو قرار است برخي كارها را در اين معدن پيش ببرد.
در حالي دولت در خصوص اين معدن چنين تصميمي گرفته و دوباره مزايده برگزار كرده است كه همچنان دولت يازدهم بر افزايش سهم بخش خصوصي در اقتصاد تاكيد دارد و بارها بر كوچك شدن نقش دولت در اقتصاد و ورود بخش خصوصي تاكيد داشته است. اما با توجه به اين اتفاقات چه بلايي بر سر انگيزه بخش خصوصي براي ورود به حوزه معدن و سرمايه‌گذاري خواهد آمد؟ آيا دولت باري ديگر اين عهدشكني را با برنده مزايده دوم نخواهد داشت؟