«واسیلی پاپاوا» کارشناس مسائل خاورمیانه مقیم گرجستان در یادداشتی که در اختیار خبرنگار خبرگزاری فارس در دوشنبه قرار داد با اشاره به حوادث اخیر منطقه و افزایش همکاری‌های نظامی-امنیتی مسکو و تهران در سوریه و به خصوص استفاده روسیه از پایگاه هوایی همدان، جزئیات این حوادث را مورد بررسی قرار داد.
در این یادداشت آمده است: وضعیت در خاورمیانه پر از تنش و شگفتی‌هاست. یکی از آخرین شگفتی‌ها برای جامعه جهانی استقرار هواپیماهای «توپولوف 22 ام 3» در پایگاه هوایی همدان ایران است که دارای پیام بسیار نمادین استراتژیک می‌باشد.
به گفته وزارت دفاع فدراسیون روسیه، استفاده از پایگاه نظامی همدان به عنوان یک مرکز ترانزیت جهت بمب‌افکن‌های توپولوف امکان حمل مهمات بیشتر در حملات به مواضع شبه نظامیان در سوریه را فراهم می‌کند.
معلوم است که این تصمیم با توافق سران عالی سیاسی-نظامی 2 کشور اتخاذ گردیده و به احتمال زیاد درباره جزئیات نهایی این موضوع در دیدار اخیر رؤسای جمهور روسیه و ایران در شهر «باکو» صحبت شده است.
بلافاصله پس از اتمام موفقیت‌آمیز عملیات نیروی هوایی روسیه، «علی شمخانی» دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران اعلام کرد: همکاری‌های جمهوری اسلامی با روسیه در زمینه مبارزه با تروریسم دارای ماهیت استراتژیک است.
از آغاز درگیری‌ها، ایران به همراه حزب‌الله لبنان به طور فعال در مبارزه با داعش در کنار نیروهای دولتی سوریه قرار گرفته بود و چنین به نظر می‌رسد که ائتلافی ضد داعش با حضور روسیه، ایران، عراق و سوریه در حال شکل‌گیری است.
این برای اولین بار است که ایران به طور آشکار در جنگی که علیه داعش در سوریه صورت می‌گیرد، به روسیه پیوسته است. همکاری نظامی بین این 2 بازیگر اصلی منطقه رویداد بسیار مهمی برای منطقه به شمار می‌رود. از این طریق تهران و «مسکو» نشان می‌دهند که کل خاورمیانه خطر فعالیت سازمان‌های تروریستی را درک و با آنها مبارزه می‌کند.
شایان ذکر است که ترکیه نیز اقدام به تغییر سیاست‌های خود نسبت به شبه نظامیان کرده است. آنکارا مرز با سوریه را تحت کنترل گرفته و اجازه نمی‌دهد که تروریست‌ها از قلمرو آن وارد سوریه شوند.
واکنش آمریکا نسبت به استقرار هواپیماهای نظامی روسیه در پایگاه هوایی ایران نیز بسیار جالب بود. نماینده وزارت امور خارجه آمریکا در این مورد ابراز تأسف کرد و «جان کری» در گفت‌وگو با «سرگئی لاوروف» همتای روس خود راجع به این موضوع اظهار «نگرانی» کرد.
هرچند اقدام ایران در جهت فراهم کردن امکان انجام عملیات هواپیماهای نظامی روسیه کاملا بی‌سابقه می‌باشد اما توافق بر سر استفاده از پایگاه نیروی هوایی ایران به طور جدی مواضع نظامی روسیه در منطقه را تقویت کرده و در نتیجه می‌تواند «کرملین» و تهران را به «میانجی‌های» اصلی توافق صلح سوریه تبدیل کند.
هر 2 کشور ایران و روسیه، سعی دارند از سقوط دولت بشار اسد و به قدرت رسیدن مخالفین تندرو در سوریه جلوگیری کنند. مسکو با حملات هوایی، توپخانه‌ای و اعزام مشاوران نظامی و تجهیزات مورد نیاز، انگیزه لازم را برای نیروهای بشار اسد به وجود آورده و نیروهای امنیتی ایران نیز به مردم سوریه در میدان جنگ کمک‌های مادی و فنی ارائه می‌دهند.
استقرار بمب‌افکن‌های توپولوف 22 در پایگاه همدان در ایران می‌تواند بیانگر چند نکته باشد.
- تهران به طور آشکارا متحد مسکو در مبارزه با تروریسم بین‌المللی است.
- روسیه و ایران منافع مشترکی در سوریه دارند (پشتیبانی از دولت قانونی بشار اسد، حمایت از تمامیت ارضی «دمشق»، مبارزه با تروریسم بین‌المللی).
- نفوذ روسیه و ایران در منطقه در حال افزایش است.
- روسیه و ایران، در صورت تهدید برای امنیت خود می‌توانند اقدام به ایجاد ائتلاف نظامی در خارج از مرزهایشان کنند.
- روسیه و ایران قادر به توافق پیرامون مسائل استراتژیک هستند (ایران پس از دریافت بخش عمده‌ای از سامانه پدافندی «اس 300» به نوبه خود منافع مسکو در منطقه را در نظر می‌گیرد).
مدت زمان این همکاری بستگی به آن دارد که طرفین به چه مقدار از اهداف از پیش تعیین‌شده، رسیده باشند.
این اقدام همچنین می‌تواند به این دلیل باشد که روسیه سعی دارد نقش فعال‌تری را در امنیت منطقه‌ای (از جمله در عراق که دولت آن به طور فعال از روسیه سلاح خریداری می‌کند) ایفا نماید.
بدون شک عربستان سعودی که ده‌ها سال است فعالیت‌های ضد ایرانی انجام می‌دهد، یکی از کشورهای منطقه خواهد بود که به شدت در برابر نزدیکی روسیه و ایران واکنش نشان خواهد داد. سعودی‌ها وارد درگیری مستقیم با ایران نخواهند شد زیرا شانس زنده ماندن در جنگ با یک ابرقدرت منطقه‌ای برای آنها حداقل می‌باشد.
به احتمال زیاد سعودی‌ها با حمایت از سازمان‌های تروریستی مانند «جندالله» سعی خواهند کرد تا مناطق کردنشین (که نیروهای دولتی ایران بارها و بارها فعالیت‌های تروریستی را در این مناطق خنثی کرده‌اند) را بی‌ثبات کنند.
لابی‌گرهای خارجی که بودجه‌شان سخاوتمندانه از سوی عربستان سعودی تأمین شده و در رسانه‌های بین‌المللی تبلیغات ضد ایرانی انجام می‌دهند، نیز تلاش خواهند کرد تا از توافقات نظامی و اقتصادی پر سود تهران با کشورهای مختلف جلوگیری به عمل آورند.
از سوی دیگر، با لغو تحریم‌های اقتصادی علیه ایران و بازگشت میلیاردها دلار از حساب‌های مسدود شده، مسئولان میانه‌روی ایران برای بازگشت به «آغوش جامعه بین‌المللی» و انجام معاملات تجاری با غرب تمایل دارند. اما چارچوب جدید همکاری نظامی تهران با مسکو آنها را گرفتار سردرگمی کرده است.
انتهای پیام/ح
http://fna.ir/OJXMS2