هفته‌نامه حمل و نقل |
وضعیت احداث و بهره‌برداری از مترو در کلان شهرها، مساعد نیست البته غیر‌از تهران که توسعه مترو، اولویت نخست آن طی سال‌های گذشته تاکنون بوده و تا حدی مشهد، مترو هنوز در شهرهای بزرگ دیگر مانند شیراز، تبریز، اصفهان و... حال و روز خوبی ندارد. با این حال، یکی از دلایل تأخیر راه‌اندازی مترو، حتی بعد از احداث آن، مشکل کمبود واگن‌ها و فرسودگی آنها خصوصا در تهران است. تاکنون وعده‌های زیادی برای جبران کمبود و نوسازی ناوگان قطار شهری داده شده اما کمتر جنبه عملی پیدا کرده یا روند ورود واگن‌ها به دلیل مشکلات مالی، بسیار کند پیش رفته است. شهرداری‌ها به عنوان متولیان حملونقل و ترافیک در شهرها از جمله متروها، برای تأمین ناوگان ریلی درون شهری، نیازمند حمایت و مصوبات دولت و وزارت کشور هستند. اکنون مقدمات این مهم رخ داده است: تأمین بیش از ۲۰۰۰ واگن برای متروی تهران و کلان شهرها.
طبق مصوبه جلسه شورای اقتصاد، به پیشنهاد وزارت کشور، قرار است طی پنج سال آینده، بیش از ۲۰۰۰ واگن برای متروی کلان شهرها با استفاده حداکثری از توانمندی‌های داخلی صورت گیرد که بیش از ۵۰ درصد این واگن‌ها به پایتخت اختصاص خواهد یافت. این خبر خوش را عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور اعلام کرد. از این تعداد، ۱۲۵۰ واگن به شهر تهران و ۱۰۰۵ واگن هم به کلان شهرهایی مانند مشهد، اصفهان، شیراز و تبریز اختصاص می‌یابد. تأمین اعتبار برای این موضوع از راه فاینانس خواهد بود.
در حال حاضر حدود ۱۲۵۰ واگن مترو در پایتخت موجود است و با افزایش حدود ۱۰۰۰ واگن در طول پنج سال آینده، اتفاق ارزشمندی رقم خواهد خورد و وعده دو برابری شدن واگن‌ها و دستیابی به بیش از ۲۲۰۰ واگن که از سال‌های گذشته بارها توسط مدیران شهری پایتخت اعلام شده بود، محقق خواهد شد و روح تازه‌ای در کالبد حملونقل شهری در کلان شهرها خواهد دمید. در حال حاضر، غیر‌از تهران، کلان شهرهای مشهد، تبریز، شیراز و اصفهان، شهرهای مترویی کشور محسوب می‌شوند اما تأمین اعتبارات لازم و توقف یا کندی پروژه‌ها در حین اجرا موجب شده مترو در این شهرها هنوز به وسیله حملونقل عمومی غالب و تأثیرگذار در کاهش ترافیک شهری تبدیل نشود. تحولات اخیر در متروهای کلان شهرها نیز چندان امیدوارکننده نیست.
تبریز
بخشی از خط یک مترو تبریز در نیمه‌های سال گذشته بهره‌برداری شد و هنوز توسعه مترو این شهر ادامه دارد. محمدصادق پشمینه آذر، مدیرعامل مترو تبریز اخیرا از پایان حفاری ایستگاه اول از خط دو مترو این شهر خبر داد و اعلام کرد که خط دوم قطار شهری در مجموع ۲۲,۴ کیلومتر و شامل ۲۰ ایستگاه است اما اتفاق جدید در حوزه مترو تبریز با وعده روحانی در سال گذشته، با توافق ایران و چین مبنی بر اجرای فاز اول خط دو قطار شهری تبریز با شرکت چینی اویک و اختصاص فاینانس ۳۰ میلیارد دلاری رقم خورد. به گفته اسماعیل جبارزاده، استاندار آذربایجان شرقی، رییس‌جمهوری در سفر سال قبل با جذب ۵۱۷ میلیون دلار از طریق فاینانس برای مترو تبریز موافقت کرد که اکنون بخشی از این مصوبه به میزان ۴۲۰ میلیون دلار به امضا می‌رسد و بخش دیگر آن نیز در بخش خرید واگن‌ها و تجهیزات مترو هزینه می‌شود. همچنین طبق مذاکرات با شرکت واگن‌سازی، تا سال ۱۳۹۶ بخشی از واگن‌ها و سال بعد از آن نیز ۲۰۰ دستگاه واگن به قطار شهری تبریز تحویل می‌شود.
اصفهان
رضا امینی، رئیس شورای شهر اصفهان نیز با اشاره به اولویت مترو در این شهر از افزایش ۱۰ برابری اعتبارات قطار شهری اصفهان در سال ۹۳ سخن گفت. به گفته وی بهره‌برداری از خط یک مترو قبل از پایان خردادماه ۹۶ از برنامه‌های متروی اصفهان است. همچنین بعد از تعیین تکلیف خط دو مترو و عبور نکردن از میدان نقش جهان، با اعتبار ۱۵۰۰ میلیارد تومانی، این خط نیز در سال‌های آینده افتتاح خواهد شد و خط سه مترو در حال بررسی مراکز جذاب برای احداث ایستگاه است. در مجموع سه خط قطار شهری اصفهان، باید طبق برنامه پنج ساله یعنی تا سال ۱۴۰۰ به بهره‌برداری برسد.
کرج
هرچند اولین خط مترو راه‌اندازی شده کشور در مسیر تهران – کرج بود اما بعد از آن مدت‌هاست که شهروندان استان البرز، در انتظار احداث خط ۲ قطار شهری کرج هستند. قرار بود این خط که طبق اساسنامه در سال ۸۰ به تصویب رسید و مردادماه سال ۸۵ کلنگ زنی شد انتهای ۸۹ به بهره‌برداری برسد. سال گذشته سازمان قطار شهری کرج و حومه میزان پیشرفت فیزیکی این پروژه را در فاز نخست حفاری و لاینینگ تونل نزدیک ۹۴ درصد، پیشرفت فیزیکی ایستگاه‌ها را به طور متوسط بالای ۶۰ درصد و در مجموع کل پروژه را ۳۱,۵ درصد اعلام کرد اما هنوز خبری از تکمیل این پروژه نیست.
شیراز
مترو شیراز نیز بعد از راه‌اندازی و آغاز به کار آزمایشی چند ایستگاه، طی یکی دو سال گذشته تاکنون، روند تکمیل احداث و بهره‌برداری را به تدریج سپری می‌کند. به گفته اسدالله حاج زمانی، مدیرعامل مترو شیراز، اکنون حدود ۱۰ هزار مسافر توسط مترو در شیراز طی شبانه‌روز جابه‌جا می‌شوند. وی همچنین گفته است فاز یک دارای هشت ایستگاه بود که با توجه به محدودیت‌های اعتباری، ابتدا پنج ایستگاه فعال شد و دو ایستگاه از ایستگاه‌های باقی مانده، سال گذشته به بهره‌برداری رسید. همچنین آخرین ایستگاه فاز یک، آماده شده است. کاهش فاصله زمانی حرکت قطارها، به ۱۵ دقیقه با دو برابر شدن آنها از ۶۰ قطار به ۱۲۰ قطار، از اقدامات مترو شیراز است. بهره‌برداری کامل از خط یک هنوز مسیر طولانی در پیش دارد. در حالی که مدیرعامل مترو سال گذشته از افتتاح ایستگاه امام حسین در مرکز این شهر تا پایان سال ۹۵ خبر داده بود اما چند ماه بعد، در نیمه دوم سال ۹۴، مدیرعامل سازمان عمران شهرداری شیراز گفته بود این ایستگاه سال ۹۷ به بهره‌برداری می‌رسد!
مشهد
در مشهد، سهم قطار شهری از حملونقل، سه درصد است که حداقل باید ۱۰ درصد باشد. مشهد که خط یک متروی آن طی سال‌های گذشته راه‌اندازی شد، اکنون در حال تکمیل و بهره‌برداری از خط دو مترو است. به گفته مدیرعامل شرکت قطار شهری مشهد، فاز اول خط دو قطارشهری مشهد به دلیل اینکه تجهیزات واردشده از خارج کشور و ساخت برخی از تجهیزات داخلی با تأخیر همراه است، مترو نیز با تأخیر در آبان یا آذرماه امسال افتتاح می‌شود؛ خطی که پیش از این قرار بود در مهر‌ماه به بهره‌برداری برسد. آن گونه که کیانوش کیامرز می‌گوید در سال گذشته حدود ۴۰۰ میلیارد تومان برای این فاز اعتبار اختصاص داده شد و حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیارد تومان دیگر مورد نیاز است. در حال حاضر پیشرفت فیزیکی مجموع خط دو مترو مشهد ۶۴ درصد است و ایستگاه‌های فاز اول این خط نیز اکنون ۷۵ درصد پیشرفت دارند. خط ۳ مترو مشهد نیز قرار است طی سه فاز عملیاتی در سال‌های آینده به بهره‌برداری برسد.
غیر از این شهرها، مترو در اهواز با گذشت یک دهه از آغاز احداث، هنوز پیشرفت چندانی نداشته به اعتقاد هلاکویی، شهردار سابق و مدیرعامل فعلی مترو اهواز، در ۱۰ سال گذشته پیشرفت مترو در احداث تونل و امور ساختمانی، ۵۷ درصد اما در بخش تجهیزات و قطار، صفر درصد بوده است! براساس گزارش‌ها و اظهارات مقامات سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های وزارت کشور برنامه احداث قطارشهری در هشت کلان شهر شامل تهران، مشهد، شیراز، اصفهان، تبریز، کرج، اهواز، قم و کرمانشاه با مجموع جمعیتی در حدود ۲۰ میلیون نفر در حال انجام است و ۳۵۳ کیلومتر خطوط قطار شهری و ۲۵۰ ایستگاه مترو در دست ساخت است با این حال هنوز متروها سهم حقیقی خود را در حملونقل شهری ایفا نکرده‌اند. اکنون چنانچه ورود ۲۰۰۰ واگن مترو طی سال‌های آینده رنگ حقیقت به خود بگیرد، مدیران شهری کلان شهرها نیز باید درایت بیشتری برای تکمیل و آماده‌سازی خطوط مترو از خود به خرج دهند تا از مترو فقط خاطره‌اش باقی نماند!
لینک مطلب:
http://tweekly.ir/fa/Main/Detail/7397
وضعیت احداث و بهره‌برداری از مترو در کلان شهرها، مساعد نیست البته غیر‌از تهران که توسعه مترو، اولویت نخست آن طی سال‌های گذشته تاکنون بوده و تا حدی مشهد، مترو هنوز در شهرهای بزرگ دیگر مانند شیراز، تبریز، اصفهان و... حال و روز خوبی ندارد. با این حال، یکی از دلایل تأخیر راه‌اندازی مترو، حتی بعد از احداث آن، مشکل کمبود واگن‌ها و فرسودگی آنها خصوصا در تهران است. تاکنون وعده‌های زیادی برای جبران کمبود و نوسازی ناوگان قطار شهری داده شده اما کمتر جنبه عملی پیدا کرده یا روند ورود واگن‌ها به دلیل مشکلات مالی، بسیار کند پیش رفته است. شهرداری‌ها به عنوان متولیان حملونقل و ترافیک در شهرها از جمله متروها، برای تأمین ناوگان ریلی درون شهری، نیازمند حمایت و مصوبات دولت و وزارت کشور هستند. اکنون مقدمات این مهم رخ داده است: تأمین بیش از ۲۰۰۰ واگن برای متروی تهران و کلان شهرها.
طبق مصوبه جلسه شورای اقتصاد، به پیشنهاد وزارت کشور، قرار است طی پنج سال آینده، بیش از ۲۰۰۰ واگن برای متروی کلان شهرها با استفاده حداکثری از توانمندی‌های داخلی صورت گیرد که بیش از ۵۰ درصد این واگن‌ها به پایتخت اختصاص خواهد یافت. این خبر خوش را عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور اعلام کرد. از این تعداد، ۱۲۵۰ واگن به شهر تهران و ۱۰۰۵ واگن هم به کلان شهرهایی مانند مشهد، اصفهان، شیراز و تبریز اختصاص می‌یابد. تأمین اعتبار برای این موضوع از راه فاینانس خواهد بود.
در حال حاضر حدود ۱۲۵۰ واگن مترو در پایتخت موجود است و با افزایش حدود ۱۰۰۰ واگن در طول پنج سال آینده، اتفاق ارزشمندی رقم خواهد خورد و وعده دو برابری شدن واگن‌ها و دستیابی به بیش از ۲۲۰۰ واگن که از سال‌های گذشته بارها توسط مدیران شهری پایتخت اعلام شده بود، محقق خواهد شد و روح تازه‌ای در کالبد حملونقل شهری در کلان شهرها خواهد دمید. در حال حاضر، غیر‌از تهران، کلان شهرهای مشهد، تبریز، شیراز و اصفهان، شهرهای مترویی کشور محسوب می‌شوند اما تأمین اعتبارات لازم و توقف یا کندی پروژه‌ها در حین اجرا موجب شده مترو در این شهرها هنوز به وسیله حملونقل عمومی غالب و تأثیرگذار در کاهش ترافیک شهری تبدیل نشود. تحولات اخیر در متروهای کلان شهرها نیز چندان امیدوارکننده نیست.
تبریز
بخشی از خط یک مترو تبریز در نیمه‌های سال گذشته بهره‌برداری شد و هنوز توسعه مترو این شهر ادامه دارد. محمدصادق پشمینه آذر، مدیرعامل مترو تبریز اخیرا از پایان حفاری ایستگاه اول از خط دو مترو این شهر خبر داد و اعلام کرد که خط دوم قطار شهری در مجموع ۲۲,۴ کیلومتر و شامل ۲۰ ایستگاه است اما اتفاق جدید در حوزه مترو تبریز با وعده روحانی در سال گذشته، با توافق ایران و چین مبنی بر اجرای فاز اول خط دو قطار شهری تبریز با شرکت چینی اویک و اختصاص فاینانس ۳۰ میلیارد دلاری رقم خورد. به گفته اسماعیل جبارزاده، استاندار آذربایجان شرقی، رییس‌جمهوری در سفر سال قبل با جذب ۵۱۷ میلیون دلار از طریق فاینانس برای مترو تبریز موافقت کرد که اکنون بخشی از این مصوبه به میزان ۴۲۰ میلیون دلار به امضا می‌رسد و بخش دیگر آن نیز در بخش خرید واگن‌ها و تجهیزات مترو هزینه می‌شود. همچنین طبق مذاکرات با شرکت واگن‌سازی، تا سال ۱۳۹۶ بخشی از واگن‌ها و سال بعد از آن نیز ۲۰۰ دستگاه واگن به قطار شهری تبریز تحویل می‌شود.
اصفهان
رضا امینی، رئیس شورای شهر اصفهان نیز با اشاره به اولویت مترو در این شهر از افزایش ۱۰ برابری اعتبارات قطار شهری اصفهان در سال ۹۳ سخن گفت. به گفته وی بهره‌برداری از خط یک مترو قبل از پایان خردادماه ۹۶ از برنامه‌های متروی اصفهان است. همچنین بعد از تعیین تکلیف خط دو مترو و عبور نکردن از میدان نقش جهان، با اعتبار ۱۵۰۰ میلیارد تومانی، این خط نیز در سال‌های آینده افتتاح خواهد شد و خط سه مترو در حال بررسی مراکز جذاب برای احداث ایستگاه است. در مجموع سه خط قطار شهری اصفهان، باید طبق برنامه پنج ساله یعنی تا سال ۱۴۰۰ به بهره‌برداری برسد.
کرج
هرچند اولین خط مترو راه‌اندازی شده کشور در مسیر تهران – کرج بود اما بعد از آن مدت‌هاست که شهروندان استان البرز، در انتظار احداث خط ۲ قطار شهری کرج هستند. قرار بود این خط که طبق اساسنامه در سال ۸۰ به تصویب رسید و مردادماه سال ۸۵ کلنگ زنی شد انتهای ۸۹ به بهره‌برداری برسد. سال گذشته سازمان قطار شهری کرج و حومه میزان پیشرفت فیزیکی این پروژه را در فاز نخست حفاری و لاینینگ تونل نزدیک ۹۴ درصد، پیشرفت فیزیکی ایستگاه‌ها را به طور متوسط بالای ۶۰ درصد و در مجموع کل پروژه را ۳۱,۵ درصد اعلام کرد اما هنوز خبری از تکمیل این پروژه نیست.
شیراز
مترو شیراز نیز بعد از راه‌اندازی و آغاز به کار آزمایشی چند ایستگاه، طی یکی دو سال گذشته تاکنون، روند تکمیل احداث و بهره‌برداری را به تدریج سپری می‌کند. به گفته اسدالله حاج زمانی، مدیرعامل مترو شیراز، اکنون حدود ۱۰ هزار مسافر توسط مترو در شیراز طی شبانه‌روز جابه‌جا می‌شوند. وی همچنین گفته است فاز یک دارای هشت ایستگاه بود که با توجه به محدودیت‌های اعتباری، ابتدا پنج ایستگاه فعال شد و دو ایستگاه از ایستگاه‌های باقی مانده، سال گذشته به بهره‌برداری رسید. همچنین آخرین ایستگاه فاز یک، آماده شده است. کاهش فاصله زمانی حرکت قطارها، به ۱۵ دقیقه با دو برابر شدن آنها از ۶۰ قطار به ۱۲۰ قطار، از اقدامات مترو شیراز است. بهره‌برداری کامل از خط یک هنوز مسیر طولانی در پیش دارد. در حالی که مدیرعامل مترو سال گذشته از افتتاح ایستگاه امام حسین در مرکز این شهر تا پایان سال ۹۵ خبر داده بود اما چند ماه بعد، در نیمه دوم سال ۹۴، مدیرعامل سازمان عمران شهرداری شیراز گفته بود این ایستگاه سال ۹۷ به بهره‌برداری می‌رسد!
مشهد
در مشهد، سهم قطار شهری از حملونقل، سه درصد است که حداقل باید ۱۰ درصد باشد. مشهد که خط یک متروی آن طی سال‌های گذشته راه‌اندازی شد، اکنون در حال تکمیل و بهره‌برداری از خط دو مترو است. به گفته مدیرعامل شرکت قطار شهری مشهد، فاز اول خط دو قطارشهری مشهد به دلیل اینکه تجهیزات واردشده از خارج کشور و ساخت برخی از تجهیزات داخلی با تأخیر همراه است، مترو نیز با تأخیر در آبان یا آذرماه امسال افتتاح می‌شود؛ خطی که پیش از این قرار بود در مهر‌ماه به بهره‌برداری برسد. آن گونه که کیانوش کیامرز می‌گوید در سال گذشته حدود ۴۰۰ میلیارد تومان برای این فاز اعتبار اختصاص داده شد و حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیارد تومان دیگر مورد نیاز است. در حال حاضر پیشرفت فیزیکی مجموع خط دو مترو مشهد ۶۴ درصد است و ایستگاه‌های فاز اول این خط نیز اکنون ۷۵ درصد پیشرفت دارند. خط ۳ مترو مشهد نیز قرار است طی سه فاز عملیاتی در سال‌های آینده به بهره‌برداری برسد.
غیر از این شهرها، مترو در اهواز با گذشت یک دهه از آغاز احداث، هنوز پیشرفت چندانی نداشته به اعتقاد هلاکویی، شهردار سابق و مدیرعامل فعلی مترو اهواز، در ۱۰ سال گذشته پیشرفت مترو در احداث تونل و امور ساختمانی، ۵۷ درصد اما در بخش تجهیزات و قطار، صفر درصد بوده است! براساس گزارش‌ها و اظهارات مقامات سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های وزارت کشور برنامه احداث قطارشهری در هشت کلان شهر شامل تهران، مشهد، شیراز، اصفهان، تبریز، کرج، اهواز، قم و کرمانشاه با مجموع جمعیتی در حدود ۲۰ میلیون نفر در حال انجام است و ۳۵۳ کیلومتر خطوط قطار شهری و ۲۵۰ ایستگاه مترو در دست ساخت است با این حال هنوز متروها سهم حقیقی خود را در حملونقل شهری ایفا نکرده‌اند. اکنون چنانچه ورود ۲۰۰۰ واگن مترو طی سال‌های آینده رنگ حقیقت به خود بگیرد، مدیران شهری کلان شهرها نیز باید درایت بیشتری برای تکمیل و آماده‌سازی خطوط مترو از خود به خرج دهند تا از مترو فقط خاطره‌اش باقی نماند!
لینک مطلب:
http://tweekly.ir/fa/Main/Detail/7397