کارشناسان معتقدند: سیاست جلوگیری از رانت، انحصار وچند گانگی قیمت پس از ورود محصولات به بورس،موجب شده تا افرادی که شفاف شدن بازار کشاورزی به نفع آنها نیست، در مقابل عرضه محصولات کشاورزی در بورس کالا مقاومت کنند.
به گزارش ایرنا، عرضه محصولات پایه دربورس کالا، سبب شفافیت اقتصادی شده و جلوی رانت، انحصار و سوء استفاده را می گیرد و بر این اساس گروه ها و افرادی که معمولا به وجود رانت خو گرفته‌اند، تلاش می‌کنند در مقابل طرح هایی که باعث شفافیت اقتصادی شود، سنگ‌اندازی کنند.
چنانچه عرضه محصولات در بورس صورت گیرد، مصرف کنندگان اصلی و نهایی می توانند با سهولت و اطمینان بیشتری مواد پایه مورد نیاز خود راخریداری کنند و دیگر فضایی برای فعالیت دلالان و رانت خواران وجود نخواهد داشت. بورس کالا اخیرا شاهد عرضه محصولات کشاورزی است که مورد توجه قرار گرفته و در این زمینه محمود حجتی وزیر جهاد کشاورزی هم بر اهمیت موضوع تاکید دارد.وی هدف از عرضه محصولات کشاورزی در بورس کالا را شفاف سازی آمارهای این بخش و تامین به موقع و کافی محصولات کشاورزی اعلام کرده است.
کارشناسان و فعالان اقتصادی با استقبال از این تصمیم، آن را زمینه ساز رونق بازار و همچنین کوتاه شدن دست دلالان از بازار محصولات کشاورزی می دانند.چنانکه ساسان شاه ویسی اقتصاددان و مدرس دانشگاه درباره ورود محصولات کشاورزی به بورس کالا می گوید: بازار محصولات کشاورزی به عنوان یکی از پایه های اصلی اقتصاد از طریق بورس، باعث ایجاد ظرفیت های جدیدی خواهد شد و این امکان را به فعالان اقتصادی می دهد تا دسترسی آسان تری برای انجام معاملات داشته باشند.
وی می افزاید: بورس کالا به عنوان بازاری منسجم این فرصت را دارد تا با جذب بخش های مختلف، روابط تجاری خود را علاوه بر منطقه، در سطح بین المللی هم گسترش دهد.
شاه ویسی درباره دلالانی که در بازار محصولات کشاورزی وجود دارند، می گوید: گسترش دلالی و واسطه گری را در کشور مشاهده می کنیم و این مزاحم‌های اقتصادی، اجازه رونق تولید به بخش‌های واقعی را نمی‌دهند.
وی اضافه می کند: فراهم سازی شرایط و برنامه ریزی منسجم، به مرور زمان دست دلالان و مفسدان اقتصادی را از بازارها کوتاه کرد و چنانچه ساختارهای بازارهای اقتصادی به نفع دلالی و انحصارطلبی و صادرات کالا، سخت تر از واردات باشد، نمی توان طرح های موثر و کارآمدی برای رونق تولید ایجاد کرد.
این اقتصاددان ادامه می دهد: تصمیم وزیر جهاد کشاورزی برای عرضه محصولات کشاورزی در بورس کالا و پایان انحصار قابل تحسین است، اما نباید این نکته را فراموش کرد که دولت برای تنظیم بازار نباید به دخالت در بازارها اقدام کند.
وی براین باور است که حمایت کامل از کارهای جدید همچون عرضه محصولات کشاورزی به صورت گسترده در بورس کالا، از ملزومات موفقیت این طرح به شمار می‌رود. باور این اقتصاددان این است که امسال با توجه به اینکه به نام « اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل» نامگذاری شده، تصویب قانون در مجلس و نوشتن سیاست اجرایی در دولت به تنهایی کافی نیست و سبب رونق تولید نمی شود، بلکه باید موانع مالی و بازاری آن هم برطرف شود.
مهدی تقوی استاد دانشگاه علامه طباطبایی هم خاطرنشان می کند :عرضه گسترده محصولات مختلف از جمله کالاهای کشاورزی در بورس کالا به شفافیت و افزایش رقابت در بازار کمک می کند، بنابراین با ورود محصولات کشاورزی به بورس کالا، در آینده از آسیب قیمت های متفاوت محصولات کشاورزی که از سوی عده‌ای سودجو برای کسب منفعت شخصی اعلام شده و به بازار سمت و سو می‌دهند، رها خواهیم شد.
وی می افزاید: عرضه و معاملات محصولات کشاورزی در بورس کالا برای اقتصاد نتایج مثبتی در پی خواهد داشت، زیرا سبب ثبات در قیمت ها و شکل گیری بازار رقابتی خواهد شد.
این استاد دانشگاه می گوید: رونق گرفتن بورس کشاورزی موجب می شود تا بازار از انحصار عده ای خاص خارج شود و دیگر واسطه گران نمی توانند به افزایش قیمت ها دامن بزنند.
به گفته این استاد دانشگاه علامه طباطبایی، انحصاری بودن بازارها برای اقتصاد زیان های زیادی خواهد داشت، بر همین اساس با شفافیت قیمت ها در بورس، امکان کسب رانت های کلان در خارج از بورس هم از بین می رود و همین موضوع به سلامت اقتصادی کشور کمک می کند.
آلبرت بغزیان استاد اقتصاد دانشگاه تهران هم در مورد شفافیت معاملات در بورس کالا می گوید: بورس های کالا با هدف کشف واقعی نرخ ایجاد شده و قیمت ها در بازار شفاف بورس در تقابل عرضه و تقاضا تعیین می شوند، به این ترتیب نقش دولت در روند معاملات کمرنگ می شود و بازار به سمت رقابتی تر شدن حرکت می کند.
وی نقش ورود محصولات به بورس در کاهش واسطه گری را مهم دانسته و می افزاید: بدون شک ورود محصولات کشاورزی به بورس کالا با مقاومت هایی از سوی افرادی که شفاف شدن بازار کشاورزی به نفع آنها نیست، همراه خواهد شد.
بغزیان اضافه کرد: بورس کالا در زمینه کالاهای کشاورزی می تواند به حوزه صادرات هم ورود کند به طوری که محصولات صادراتی از راه بورس روانه بازارهای جهانی شوند.