به گزارش " رویکرد " از این روست که هفته دولت جمهوری اسلامی با مفاهیم متعالی و بلندی هم چون ایثار، از خود گذشتگی و شهادت گره خورده است و محملی برای ارایه الگویی اسلامی از مردم مداری است. بیش از سه سال پیش در چنین ایام خجسته ای دولتی با شعار تدبیر و امید، و با انتخاب ملت همیشه در صحنه و آگاه ایران اسلامی شکل گرفت تا در سایه تدبیر، امید بخش رفع مسایل و مشکلاتی باشد که سال ها بر دوش مردم سنگینی می کرد، و امروز، اگرچه همگام با ملت، مسیر دشواری را طی کرده است، اما همچنان امیدوار و پرتلاش و بدون توجه به سختی ها به راه خود ادامه می دهد. آنچه طی سه سال گذشته رخ داده بر همگان روشن و مبرهن است و بی شک هر دولتمردی در حیطه وظایف تعریف شده خود دستاوردهایی از جنس تدبیر و امید فراهم آورده است، اما به جرات می توان گفت درعرصه گردشگری، اتفاقاتی افتاده است که بیش از هر چیز، مرهون لبخند دیپلماتیک رییس جمهور محترم دکتر حسن روحانی ، گشایش دوباره درهای ایران به روی جهانیان و نیز ناشی از برکات پسابرجام به عنوان کانون محوری و طلایی این سه سال پرفراز و نشیب است. پس از روی کار آمدن دولت تدبیر و امید و به ویژه در فرایند توافق جمهوری اسلامی ایران با ۱+۵ و لغو تحریم های ناعادلانه، روند ورود گردشگران خارجی به ایران شتاب قابل ملاحظه ای داشته است، گردشگران بسیاری از کشورهای مختلف برای بازدید از جاذبه های فرهنگی و تاریخی و همچنین استفاده از جاذبه های طبیعی به ایران سفر می کنند و گردشگری داخلی نیز متحول شده است. همین فرایند کمابیش در حوزه میراث فرهنگی و صنایع دستی نیز مشهود است، و این دو حوزه نیز متاثر از عوامل رشد گردشگری، تحولات مثبتی داشته است. آمارها گویای آن است که شمار ورود گردشگران غربی از کشورهای مختلف به ایران افزایش پیدا کرده است، رشد عمومی گردشگری ورودی ایران در سه سال گذشته میانگین به ۱۰ درصد رسیده که دو برابر میانگین جهانی است، حضور ایران در نمایشگاه ها و رویداد های جهانی گردشگری پر رنگ تر شده، درهای ارتباط و تعامل و گفتگو با کشورهای مختلف گشوده و تفاهم نامه های کاربردی و اجرایی و سند های همکاری در حوزه گردشگری با ده ها کشور به امضاء رسیده است، کمیته های فنی مشترک گردشگری با کشورهای دیگر تشکیل و ورود گردشگران خارجی به کشور تسهیل شده است. سرمایه گذارانی که تا دیروز به فضای اقتصادی و سیاسی ایران به دیده تردید می نگریستند امروز با اشتیاق آمادگی خود را برای سرمایه گذاری در پروژه های گردشگری کشورمان اعلام می کنند. هتل هایی که تا دیروز حتی در بهترین مقاطع زمانی سفر، به ضریب اشغال کامل نمی رسیدند امروز از سوی گردشگران غربی برای یک سال بعد رزرو می شوند و تمامی اینها مصداق های عینی بهبود وضعیت گردشگری کشور در بخش گردشگر ورودی است . توسعه زیرساخت‌های گردشگری، ارائه تسهیلات صدور ویزا و افزایش مدت زمان ویزای فرودگاهی به ۳ ماه، احداث و ایجاد هتل‌های ۴و۵ ستاره و ساماندهی و نوسازی شبکه حمل و نقل هوایی که به دلیل تحریم‌های ناعادلانه دچار مشکلاتی شده بود، از جمله مهمترین اقدامات در بخش گردشگری است، همچنین آموزش نیروی انسانی در حوزه گردشگری در قالب برنامه‌ گسترده و بلندمدت ۱۰ ساله تدوین شده و در حال اجراست. بر اساس سند چشم انداز افق ۲۰ ساله نظام، ايران بايد در سال ۱۴۰۴ ميزبان ۲۰ ميليون گردشگر خارجي باشد و روندی که هم اکنون آغاز شده چشم اندازی بیش از این رقم را نوید می دهد. دردولت تدبیر و امید برنامه های وسیعی برای توسعه گردشگری پیش‌بینی شده است که در این برنامه، توسعه روابط با کشورهای همسایه جایگاه ویژه‌ای دارد. از این رو طی دو سال گذشته با کشورهای همسایه و منطقه و هم چنین برخی کشورهای توریست پذیر غربی تعامل های کاری در قالب مذاکرات، تفاهم نامه ها و سندهای همکاری داشته ایم. اگر بخواهم تنها به برخی شاخص های آماری مهم در حوزه گردشگری اشاره کنم، باید بگویم بسته پیشنهادی سرمایه گذاری در قالب ۱۵۰۰ پروژه با اعتباری معادل ۳۰ میلیارد دلار در بخش‌های مختلف مرتبط با گردشگری برای فضای پس از تحریم آماده شده و بخشی از آن از هم اکنون در حال اجرا است. در پی تماس با هلدینگ های بزرگ دنیا، ما برای ورود سرمایه گذاران خارجی در بخش گردشگری کشور اعلام آمادگی کردیم و بسیاری از این شرکتها در زمان کوتاهی به این تماس ها پاسخ مثبت دادند و برای احداث هتل در کشورمان اعلام آمادگی کردند. سرمایه گذاران خارجی بسیار علاقمند به سرمایه گذاری در بخش تاسیسات گردشگری و به ویژه هتل سازی و مدیرت هتل در ایران هستند و در این زمینه می توان از غول هتل‌سازی فرانسه (آکور) یاد کرد که چندی پیش با ایران قرارداد مدیریت هتل داری منعقد کرد. از ابتدای تاریخ هتل سازی در ایران تا سال ۹۲ تعداد ۱۲۵ باب هتل چهار تا پنج ستاره در ایران ساخته شده بود در حالی که طی سه سال اخیر ۳۴ هتل چهار و پنج ستاره به همت بخش خصوصی و با حمایت دولت احداث و شماری از آنها به بهره برداری رسیده است. بخش خصوصی داخلی با تمام توان و اعتماد به میدان آمده است و هم اکنون در حال برنامه ریزی برای ساخت و بهره برداری از ۱۷۰ هتل چهار و پنج ستاره تا پنج سال آینده هستیم. در حال حاضر ۸۲۰ پروژه اقامتی در کشور در دست احداث است و بین ۱۰ تا ۹۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارند که با محوریت بخش خصوصی انجام می‌شوند. در موضوع اشتغالزایی طرح ضربتی ایجاد اشتغال با استفاده از ظرفیتهای سه بخش میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری جهت ارایه به دولت و شورای عالی اشتغال تهیه شده و با استفاده از این طرح و ظرفیت های سه بخش میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، این سازمان در بخش اقتصادی و به ویژه برای حل مشکل معیشت و معضل اشتغال، کمک جدی و تاثیرگذاری به دولت برای ایجاد ۱۴۰ هزار شغل در دو سال خواهد کرد.

سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با درک محورهای پیام مقام معظم رهبری و در راستای عملیاتی کردن آن ، ۳ پروژه بزرگ را در حوزه اقتصاد مقاومتی به ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی ارائه کرده است. البته با عنایت به تاکیدات پیشین معظم له بر اهمیت اقتصاد مقاومتی ، این سازمان از یک سال پیش برنامه های متعددی را در حوزه های سه گانه فعالیت خود به ویژه در حوزه گردشگری با لحاظ نمودن منویات رهبری طراحی و پیگیری کرده است.

در حال حاضر می توان حوزه گردشگری را یکی از ظرفیت های آماده و عظیم کشور برای تحقق اقتصاد مقاومتی دانست. همان گونه که در پیام نوروزی مقام معظم رهبری بر ایجاد اشتغال و رفع بیکاری، تحرک و رونق اقتصادی، مقابله‌ با رکود تاکید شده ، توسعه گردشگری نه تنها بستر مناسبی برای پاسخ به تمامی این موارد است، بلکه با توجه به ماهیت پایدار آن ، می تواند موجب مقاوم شدن و استحکام بدنه اقتصاد کشور شود.

خوشبختانه در برنامه ششم توسعه، گردشگری به عنوان یکی از ۸ محور اصلی شناخته شده و امروز این صنعت مورد تاکید و تمرکز تمامی مسئولین عالی رتبه کشور است. برای اولین بار در تاریخ کشور، تمامی مسئولین کشور، مقام معظم رهبری، رئیس جمهور، وزرا و سران قوای قضاییه و مقننه به این نتیجه رسیده اند که باید از حوزه گردشگری که ما از آن به عنوان گنج پنهان یاد می کنیم، استفاده مطلوبتری شود، و در واقع گردشگری می تواند یکی از مهم ترین محورها برای شکوفایی اقتصاد ایران باشد.

هر چند توسعه شاخص های حوزه گردشگری در کشور گویای شکل گیری یک موج عظیم در این زمینه است اما باید اذعان کرد رویدادهای شیرین در حوزه میراث فرهنگی و صنایع دستی نیز کمتر از حوزه گردشگری نبوده است.

نهادینه شدن صیانت از میراث فرهنگی و گسترش همکاری مردم و دستگاه های مختلف در این زمینه، مشارکت گسترده مردم و بخش خصوصی در احیاء و بهره برداری از اماکن تاریخی، رشد روند ثبت آثار و از همه خوشحال کننده تر بازگشت گنجینه های فرهنگی به کشور، تنها بخشی از دستاوردهای ارزنده سه ساله دولت یازدهم در بخش میراث فرهنگی است. در این زمینه ۱۹ اردیبهشت ماه چهارمین گنجینه تاریخی خارج شده از ایران از سوی وزارت امور خارجه به موزه ملی کشورمان تحویل داده شد و موفقیت دیگری در سایه توسعه همکاری های بین المللی دولت یازدهم رقم خورد. اولین محموله تاریخی شامل ۳۴۹ قلم شی باستانی متعلق به منطقه خوروین در دی ماه ۱۳۹۳ بعد از چند دهه دعوای حقوقی، از بلژیک به ایران بازگردانده شد. دومین محموله ارزشمند تاریخی؛ حاوی ۱۰۸ شیء تاریخی منطقه چغامیش از سوی مؤسسه شرق‌شناسی دانشگاه شیکاگو در اردیبهشت ۹۴ به مسئولان سازمان میراث فرهنگی تحویل داده شد. سومین محموله اشیا تاریخی ایران نیز شامل ۳۰ قطعه از اشیا و آثار فرهنگی متعلق به دوران قبل و پس از اسلام بود که توسط دولت ایتالیا تحویل سفارت ایران در رم شد. اکنون نیز تحویل ۷۳ قلم شی تاریخی با ارزش از سوی آمریکا به ایران، نشان از تشدید روند بازگشت اشیا تاریخی به کشورمان دارد. موفقیت کشورمان در بازپس گیری گنجینه های تاریخی خارج شده از ایران طی ۲ سال اخیر بیانگر شکل گیری " نهضت بازگشت گنجینه های میراث فرهنگی" در دولت یازدهم است ؛ اتفاقی ارزنده که از مسیر دیپلماسی اعتماد رخ داده است. بدون شک یکی از مهم ترین دلایل این روند ، بهبود تعامل دیپلماتیک کشورمان با جهان و هم افزایی اعتماد در این عرصه بوده است. در واقع امروز جمهوری اسلامی ایران علاوه بر موفقیت های روز افزون در زمینه های مختلف از جمله موفقیت در مذاکرات هسته ای به موفقیت دیگری در عرصه بین‌المللی در زمینه بازپس گیری اموال فرهنگی قاچاق و مسروقه که به‌طور غیرقانونی از کشور خارج شده اند دست یافته و این موفقیت ها دستاورد جدیدی در دوران ریاست جمهوری دکتر روحانی محسوب می شود و بسیار قابل تامل است. چنین رویدادهای بزرگی تنها در سایه توسعه همکاری های بین المللی اتفاق می افتد و بیانگر آن است که دولت تدبیر و امید به سطح ارزنده ای از دیپلماسی و تعامل بین المللی رسیده است. تاکنون سابقه نداشته است که سازمان میراث فرهنگی به نمایندگی از دولت موفق شود این تعداد مجموعه های تاریخی و فرهنگی را در مدت حدود دو سال به کشور بازگرداند. این روند مثبت و امیدوار کننده نشان از اثربخشی رایزنی های بین المللی دولتمردان کشورمان و افزایش چشم گیر و بی سابقه اعتماد جهانی به دولت ایران دارد. به بار نشستن تلاش های صورت گرفته در عرصه ثبت آثار، طی سه سال گذشته منجربه ثبت جهانی شهرسوخته دراستان سیستان و بلوچستان ، منظر فرهنگی میمند در کرمان، شهر باستانی شوش دراستان خوزستان، قنات های ایرانی و بیابان لوت شده و تعداد آثار جهانی کشورمان را از ۱۶ به ۲۱ و جایگاه ایران را به ۱۱ در بین کشورهای جهان ارتقاء داده است.

در حوزه صنایع دستی نیز خوشبختانه شاهد رشد شاخص های اشتغال، تولید، فروش و صادرات هستیم و حضور صنایع دستی ایران در نمایشگاه های بین المللی نیز با اقبال گسترده ای روبرو شده است.

رشد ۱۸ درصدی صادرات صنایع دستی ، رشد ۶۰ درصدی فروش صنایع دستی در داخل کشور، انتخاب شهراصفهان به عنوان شهرهای جهانی صنایع دستی، تبریز به عنوان شهر جهانی فرش، لالجین به عنوان شهر جهانی سفال، مشهد به عنوان شهر جهانی سنگ های قیمتی برگزاری بیش از ۵۵۰ بازارچه صنایع دستی در سراسر کشور، گردش ده ها میلیارد تومانی غرفه های صنایع دستی، اعطای نشان ملی به یک هزار و ۱۰۰ اثر صنایع دستی تنها در سال ۹۴ ، برگزاری نمایشگاه های بین المللی و حضور موثر در نمایشگاه های ملی و بین المللی ، فعالیت حدود ۲۰۰ فروشگاه مجازی در حوزه صنایع دستی و رشد ۸۸ درصدی تخصیص اعتبارات، همه و همه نشان از شکل گیری یک نهضت بزرگ در حوزه صنایع دستی دارد.

آنچه گفته شد تصویری اجمالی از رخدادهای حوزه های سه گانه گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع دستی در سه سال عمر پربار دولت یازدهم بود تا خوانندگان این نوشتار ، خود حدیث مفصل بخوانند از این مجمل.

روز کارمند، هفته دولت و سالروز شهادت شهیدان رجایی و باهنر را به تمامی کارکنان و دولتمردان عزیز تبریک و تهنیت می گویم و توفیق و تعالی روز افزون رییس جمهور محترم جناب آقای دکتر حسن روحانی و یکایک خادمان خانواده بزرگ و تلاشگر دولت جمهوری اسلامی ایران را آرزومندم.

                                                                              مسعود سلطانی فر
                                                       معاون رییس جمهورو رییس سازمان میراث فرهنگی