حدود شش هفته از کودتای نافرجام در ترکیه می گذرد، 15 ژوئیه بخشی از ارتش ترکیه با اعلام کودتا از کنترل قدرت خبر دادند اما چند ساعت بعد رجب طیب اردوغان رئیس جمهور از شکست کودتاچیان خبر داد.

هر چند در مراحل اولیه کودتای پانزدهم ژوئن، مقام های آنکارا فتح اله گولن را به دست داشتن در آن متهم کردند اما با گذشت چند روز از این ماجرا،  رجب طیب اردوغان ،رئیس جمهور ترکیه گفت: گولن  یک بازیچه است  و قدرت های بزرگ تر در پس کودتای نافرجام در ترکیه قرار دارند.

رئیس جمهور ترکیه در سخنرانی های خود اغلب به یک « طراح اصلی » اشاره می کرد که تا حد زیادی اتهام  وی به سوی  آمریکا نشانه می رفت. 

حضور برخی از کوتاچیان در پایگاه هوایی اینجرلیک که تحت کنترل امریکاست و موضع بنعالی ییلدریم نخست وزیر ترکیه مبنی بر اینکه در پایگاه هوایی اینجرلیک خیانتکاران متمرکز شده بودند این ظن را تقویت کرد که سازمان جاسوسی امریکا در پس این کودتا قرار داشته است.

از سویی پس از سفر اخیرجو بایدن معاون رئیس جمهور آمریکا به آنکارا و نفی هرگونه دست داشتن واشنگتن در کودتای نافرجام ترکیه ،  دونالد ترامپ، نامزد حزب جمهوریخواه  آمریکا  اعلام کرد  اسنادی در دست دارد که نشان می دهد سازمان جاسوسی  «سیا » در کودتای نافرجام ترکیه دست داشته است.

ترامپ  افزود: « اسنادی دارم که نشان می دهد 13 مامور سیا به انجام کودتای نافرجام  در ترکیه کمک کرده اند و در روزهای آینده نام آنها را منتشر خواهم کرد.

به نظر می رسد یک نکته مهم درتحلیل کودتای اخیر در ترکیه از نگاه تحلیلگران پنهان مانده است که بیان آن می تواند بطور معناداری نخست/ ارتباط امریکا با کودتا، دوم/ خیانت امریکا به متحدانش، سوم/ ماهیت بحران سوریه را روشن سازد.

هم زمانی برنامه ریزی و اجرای کودتا با پیشروی های نیروهای حزب اتحاد دموکراتیک  سوریه یا همان(   PYD،Partiya Yekîtiya Demokrat   ) با حمایت امریکا در نوار مرزی  با ترکیه که پس از تصرف تل ابیض،  شهر استراتژیک منبج هم به کنترل گردان های نظامی این حزب در آمد و آنها در ادامه به سوی جرابلس وعفرین حرکت کردند تا خود را به سواحل دریای مدیترانه برسانند نکته مهمی است که اهداف امریکا را در بحران سازی در سوریه روشن می کند. 

به نظر می رسد امریکایی ها با برنامه ریزی کودتا در ترکیه به دنبال درگیر کردن نیروهای سیاسی ونظامی این کشور به مسایل داخلی و در نتیجه کسب فرصتی برای تحقق طرح خاورمیانه بزرگ در خاک سوریه بودند که شکست کودتا این فرصت را از آنان گرفت. 

اما از آنجایی که امریکا برای پیگیری طرح های خود در منطقه به ترکیه نیاز دارد جو بایدن را به آنکارا فرستاد تا از دولت اردوغان دلجویی کند.

نکته اینجاست که بایدن در آنکارا از نیروهای( PYD ) خو.است تا شرق رود فرات عقب نشینی کنند.

با این شرایط و رویدادهای اخیر می توان این نتایج را به دست آورد:

نخست/ ارتباط  امریکا با کودتای نافرجام ترکیه منطقی است.

 دوم/ امریکا در پیگیری طرح خاورمیانه بزرگ برای حفظ امنیت رژیم صهیونیستی، به متحدان خود  هم رحم نمی کند.

سوم/ امریکا برای پیگیری طرح های خود در خاورمیانه به ترکیه نیاز دارد بنابر این با سیاست فریبکاری درصدد جلوگیری از نزدیکی آنکارا به محور تهران/ مسکو/ دمشق است.

چهارم/ ماهیت بحران سوریه نه تنها ریشه در قیام مردمی ندارد بلکه توطئه ای از سوی امریکا ورژیم صهیونیستی با بازیچه قرار دادن برخی عوامل داخلی است.

پنجم/ اعتماد اردوغان یا دیگر دولت ها و احزاب و گروههای سیاسی منطقه ای به امریکا با هدف کسب حمایت از غرب، اشتباهی دوباره یا دوبار گزیده شدن از یک سوراخ است  که بر خلاف منطق است.

-----------------

بررسی و تحلیل / رضا محمدمراد