باشگاه خبرنگاران تسنیم «پویا» - احسان زیورعالم
هنوز خاطره اختتامیه جشنواره پانزدهم فراموش نشده بود. اختتامیه غافلگیرکننده سال 93 که نه سخنرانی‌های مطول و خسته کننده مسئولان را داشت و نه آن هدیه دادن به یکدیگر. همه چیز یک دورهمی بود در تالار وحدت. دیشب اما چند چیز تغییر کرده بود و یک چیز ثابت. ثابتش مرضیه برومند بود که دو سال دیگر با تمام سختی‌ها مانده بود. اما تغییرات از بالا بود. دیگر خبری از آن مدیر نامحبوب پشت‌درنیشن نبود. جایش کسی بود که مقبولیتش ثابت شده است. تغییر بعدی مکانی بود، دیگر اختتامیه در وحدت نبود؛ بلکه به جایی رفت که مختص تئاتر بود: سالن اصلی تئاتر شهر.
فضا هم درگیر تغییرات بود. دو سال پیش دلها غصه‌دار نبود؛ ولی این روزها ماتم سفر عزیزی بر دلشان اتراق کرده بود. بافت هم تغییر کرده بود. زمانی که اعلام شد قرار است از وحدت تا تئاتر شهر شادپیمایی بافت مخاطب نمایشها نیز دستخوش تغییر شد. مخاط از تئاتربینهای همیشگی فراتر رفت و پای مردمی که شاید از حضور در اطراف تئاتر شهر هم واهمه داشتند، به تئاتر شهر باز شد. این اختتامیه با آن ثبوتی که باز ثابت ماند، مملو از تغییرات بود.
روی صندلی که می‌نشینید همان دکوری را می‌بینید که مرضیه برومند توقع داریم: ساده؛ اما بدیع. با وجود پرده سفید مشخص است او اجازه نخواهد داد کسی سخنرانی کند. همه چیز در همان کلیپهای ویدئویی خلاصه می‌شود. یک سناریو حساب شده با نظارت کامل او، فقط کافی بود دقت می‌کردید از ابتدا تا انتها روی صحنه بود و خودش نام تمام کارگردانان حاضر در جشنواره را نام برد.
برومند پشت تریبون سفیدش رفت و با کمی غم چنین شروع کرد: خداوند هنر را انتخاب کرد و در وجود برخی انسانها نهاد تا ستایشگر خدا باشند. چیزی به اندازه هنر انسان را به خدا نزدیک نمی‌کند. برای رسیدن به خدا زبانهای مختلفی وجود دارد و برخی زبان هنرمندان را نمی‌فهمند و امیدوارم کلاس روند تا یاد بگیرند.
دبیر محبوب جشنواره که با هر سخنش تشویق می‌شد گذری به غم خانوادگیش داشت و گفت: اندوه و غم نعمت خداست چرا که نباشد انسان قدر شادی را نخواهد دانست. انسان بزرگی از میان رفته که ستایشگر هستی بود. تا آخرین لحظه که سرپا بود در راه نمایش کار کرد و رفت. آمد نمایش دید و رفت. داوود رشیدی عاشق شادی بود و من از او اجازه گرفتم تا به شادیمان ادامه دهیم. خوشحالم جشنواره موفق به آوردن شادی و نشاط شد.
او به شادپیمایی مشهورش اشاره کرد و این گونه آن را توصیف کرد که این شادپیمایی رنگ شادی به شهر خاکستری تهران آورد و غبار و آلودگی فیزیکی را از تن تئاتر شهر زدود و افراد مشکل‌زای اطرافش را از آن دور ساخته است. او به کاستی‌ها اشاره کرد و ابراز امیدواری کرد که در ادامه کم خواهند شد. برومند گریزی به برگزاری جشنواره توسط خانه عروسک داشت و اعلام کرد برگزاری جشنواره توسط بخش خصوصی موفق‌تر خواهد بود.
غافلگیری بعدی جشنواره حضور یک مجری خاص بود: فاطمه معتمدآریا. البته برومند او را دختری بازیگوش نامید که قرار است آن را کم کند. معتمدآریا نیز حرفش با گفتن «زندگی من با عروسک عجین است» شروع کرد تا انتها روی صحنه بماند. ابتدای یک نمایش موزیکال عروسکی به کارگردانی مریم سعادت و آهنگی از آیدین صمیمی‌مفخم.
حال بعد از این بخشهای جذاب نوبت به مسئولان بود تا طبق عادت مألوف سخنانشان را بشنویم؛ اما در جشنواره مرضیه برومند بدون آمدن روی سن. همه چیز در یک ویدئو خلاصه شده بود. خلاصه حرفها تشکر و قدردانی و ابراز خرسندی از برگزاری خوب جشنواره و امید به بهتر شدن این فضا بود. علی مرادخانی، معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به خلاصه گفت امیدوار است بتوان با ادامه فراهم کردن امکانات فضای مناسبی برای تئاتر عروسکی ایجاد ش.د و تئاتر عروسکی بتواند این شرایط مناسب را ادامه دهد و به ثمر بنشیند. مهدی شفیعی نیز به تخلیص گفت تمام آثار خوب را تقدیم به مردم شده است و تلاش می‌شود نمایشها روی صحنه برده شود.
اختتامیه آرام‌آرام به جای محبوبش نزدیک می‌شد: بزرگداشتها. ابتدا ددی پودامچی. کلیپی با حضور شخصیتهای شناخته شد و البته تصاویری از دبیر سابق یونیمای جهانی پخش می‌شود. مرضیه برومند، آتیلا پسیانی، بهروز غریب‌پور و حمید بنی‌اردلان و ... کسانی هستند که از مردم پارسی هندوستان تمجید کنند. ددی با تشویق پرشوری مواجه می‌شود. دیشب شب تولد ددی بود تا حضار برایش آواز «تولدت مبارک» بخوانند. تقدیر از او توسط موبد زرتشتیان ایران، موبد فیروزگری و آتیلا پسیانی صورت گرفت. حضور موبد در تئاتر شهر هم از آن اتفاقات جذاب دیشب بود.
ددی پودامچی که ایران را به خوبی می شناسد این گونه سخن گفت که داشتن دوستان زیاد در ایران برایش یک خوشبختی است. او به نمایشگاهی از کارهای مردم زرتشتی در مارس گذشته اشاره کرد که نمایشی به نام «معرفت» و با صدای موبد فیروزگری در باب آداب پارسیان اجرا شده است. او از مدیران ایرانی خواست به نمایشهای عروسکی در ایران فرصت اجرا دهند و تنها محدود به فستیوالها نشوند.
البته چند دقیقه بعد، حمید بنی‌اردلان روی صحنه آمد و گفت ددی پودامچی کسی است که اجازه نداد در جلسه یونمیای جهانی اجازه به تحریف نام خلیج فارس نداده است.
مرحله بعدی تقدیر از مرد سخت‌کوش تئاتر بود: بهروز غریب‌پور. باز یک ویدئو و این بار گفتارهایی از خودش، مرضیه برومند، رضا کیانیان، زهرا صبری و ... . تشویق بی‌امان از بهروزی که برای کسی غریب نیست. او مقدمه را بر این نهاد که «من از آقای علم‌الهدی ممنونم و از صمیم قلب تشکر می‌کنم چون پیشتر روستانشینان ما نمی‌دانستند کنسرت چیست و امروز می‌دانند.
او چون برومند به معرفت‌شناسی هنر اشاره کرد و گفت: هنرمترادف خداست و خدا برای آفرینش جهان از هنر کامل بهره برده است و ایشان خوب می‌داند. این وظیفه ما را سخت‌تر می‌کند.
غریب‌پور به انقلاب اسلامی هم اشاره کرد و آن را فرصتی برای احیای تئاتر عروسکی سنتیمان دانست که در دوران پیش از انقلاب در ورطه فراموشی فرو رفته بود. البته غریب‌پور تأکید کرد بعد از انقلاب تئاتر عروسکی مدرنی که اساسش در سالهای قبل زده شده بود، شکوفا شد.
او به ددی پودامجی و حرفهایش درباره تئاتر عروسکی در ایران هم واکنش نشان داد و گفت ما در ایران نمایش عروسکی داریم و مشکل کمبود جاست.
در شبی که همه از داوود رشیدی یاد کردند غریب‌پور گفت رشیدی کسی بود که چراغ راه بود. امیدوارم دوره هفدهم برمند با این چالاکی جشنواره را زیباتر کند.
نوبت به جوایز رسید. جایی که همه انتظارش را می‌کشند. برومند روی صحنه آمد. ابتدا به غیررقابتی بودن جشنواره گفت و تأکید کرد بیشتر جشنواره‌های عروسکی غیررقابتی هستند چرا که برای ایجاد پیوند و دوستی هستند. او با صراحتی خاص از القائات افرادی گفت و طبق قولهایی که در نشست خبریش گفته بود، بخش نخست را به اهدای جوایز ویژه اختصاص داد. برومند گفت این جوایز به کسانی اهدا می‌شود که کار جدیدی در تئاتر عروسکی انجام داده‌اند و این جوایز طبق نظر شخص خود و با مسئولیت خودش انتخاب شده‌اند.
برای اهدای جوایز از دو تهیه‌کننده فیلمهای عروسکی دعوت شد: فرشته طائرپور و فرشته حکمت. اما جوایز به چه کسانی رسید؟
هما جدیکار، پوپک عظیم‌پور، منیر مولوی‌زاده، محمدتقی اسماعیلی، سعید موسوی و آخرین نفر که به سبب حضورش در خانه عروسک از جایزه محروم شد، مرجان پورغلامحسین. این افراد برای حفظ ارزشهای ایرانی، فرهنگ بومی و تلاش برای احیای نمایشهای عروسکی ایرانی تقدیر شدند.
زمانی که نوبت به حضار خارجی شد برخی انتظار نداشتند که محمد آیریک از افغانستان پشت میکروفون رود و بگوید در دورانی که کسی به پناهجویان افغانستانی توجه نداشت بهروز غریب‌پور در خانه هنرمندان فضای تشکیل یک گروه تئاتر داد و به آنان کمک کرد تا تمرین کنند. این صحبتها باعث شد تا بهروز غریب‌پور توسط کارگردان افغانستانی روی صحنه دعوت شود تا او را در آغوش کشد. جوایز بخش بین الملل نیز به جو استروگرومن از هلند، ددی بودامجی از هند، ویکتور ویکتورفسکی از لهستان، الکسی للیاوسکی از روسیه و محمد آیریک از افغانستان اهدا شد.
بعد نوبت بخش خیابانی بود و برندگانش: امیرحسین شفیعی، حمیدرضا اردلان، نسرین فاتح، عبدالرضا محمدی‌نژاد، مهدی صالحیار، وحید خسروی، کیوان نخعی، ریحانه باغبادی، میثم یوسفی، مریم شاهدی، افشین قاسمی، نوید صفاریان، امید اجاقی، پری بارانی.
و انتهایش بخش صحنه‌ای است تا محمدتقی اسماعیلی، محمد لقمانیان، مژگان بهمدی، علی برنون، بهروز غریب‌پور، نقی یحیایی،هادی افتخارزاده، مرتضی اسدی‌مرام، ارش شریف‌زاده، سمیه گلباز، عادل بزدوده، علی اعتصامی‌فر، الکا هدایت، طلیعه طریقی، ابراهیم شاکری، مریم ضیایی، مرجان پورغلامحسین، پوپک عظیم‌پور، آناهیتا غنی‌زاده، رامین کهن، لادن نازی، آلبرت بیک‌جانی، مهدی شاه‌پیری، بهادر مالکی، زهرا مریدی، غزل اسکندرنژاد، امید انصاری، حسن معجونی، مریم کاظمی، هما جدیکار.
اما پایان چیزی بود که همه انتظارش را می‌کشیدند: اعلام دبیر دوره هفدهم. انتظار همه یک چیز بود و آن هم ماندن برومند و این مهمترین اتفاقی بود که رخ داد. مهدی شفیعی با طراحت اعلام کرد مرضیه برومند دبیر دوره هفدهم است و این آغازی است بر یک پایان.
انتهای پیام/
∎