بلاتکلیفی ۲۰ ساله بنای تاریخی
ستارههای هتل سنتی وکیل در کرمان نمیدرخشد/ پروژهای که تاریخی شد
کرمان – تبدیل کاروانسرای وکیل در بازار کرمان به بزرگترین هتل سنتی ایران از ۲۰ سال قبل کلید زده شد اما باگذشت مدت طولانی این پروژه مسکوت مانده و در معرض خطر تخریب قرارگرفته است.
صاحبخبر - خبرگزاری مهر – گروه استانها: شهر کرمان یکی از قطبهای اصلی گردشگری در کشور محسوب میشود و وجود صدها اثر تاریخی در این شهر پتانسیلهای بالقوهای را در راستای توسعه صنعت گردشگری در این استان ایجاد کرده است اما متأسفانه بسیاری از این پتانسیلها به دلیل بیتوجهی سالها گذشته مغفول ماندهاند و برخی از بناهای تاریخی کرمان نیز در آستانه نابودی قرارگرفتهاند، خوشبختانه با ورود استاندار فعلی کرمان به بحث توسعه گردشگری بهعنوان یکی از اصول اقتصاد مقاومتی بسیاری از بناهای تاریخی استان که ویرانه شده بودند مجدداً بازسازی و احیاء شدند که میتوان به باغ فتحآباد، بازار کرمان، باغ بیرم آباد، حمام باغ لله و مقبره اتابک اشاره کرد. پروژه ای که ۲۰ سال مسکوت ماند این رویه، امید را برای بهبود اوضاع آشفته سایر بناهای تاریخی کرمان نیز زنده کرده است یکی از این بناها کاروانسرای وکیل است. ۲۰ سال قبل بود که پروژه مرمت و بازسازی کاروانسرای تاریخی وکیل آغاز اما جدی گرفته نشد این پروژه بهکندی پیش رفت تا در سال ۸۴ و زمان استانداری رئوفی نژاد در کرمان بار دیگر کاروانسرای وکیل کرمان بر سر زبانها افتاد. در این زمان طرحی بلند پروازانه مطرح شد و قرار شد این کاروانسرای بزرگ در کرمان به هتل سنتی پنج ستاره و بزرگترین هتل سنتی ایران تبدیل شود. قرار شد در این طرح ۱۰۸ میلیون دلار هزینه شود و درزمانی مشخص که در مرحله اولیه دو سال در نظر گرفتهشده بود این هتل ساخته شود. هدف از ساخت این هتل جذب میلیاردهای جهان به هتل سنتی کرمان و معرفی این هتل بهعنوان قلب گردشگری ایران بود اما نهتنها به این هدف نرسیدیم بلکه پس از سالها حالا دیوارهای این کاروانسرای تاریخی در حال ریزش است هدف از ساخت این هتل جذب میلیاردهای جهان به هتل سنتی کرمان و معرفی این هتل بهعنوان قلب گردشگری ایران بود اما نهتنها به این هدف نرسیدیم بلکه پس از سالها حالا دیوارهای این کاروانسرای تاریخی در حال ریزش است. متأسفانه برجسازی در اطراف این کاروانسرا منظر این بنای تاریخی را مخدوش کرده است بطوریکه دیوارهای بتنی مراکز تجاری اطراف این کاروانسرا تا این بنای تاریخی تنها چند قدم فاصلهدارند. حالا استاندار کرمان برای جلوگیری از روند تخریب این بنا و رونق مجدد طرح احداث هتل سنتی در این بنای تاریخی ورود پیداکرده است و روز گذشته در این خصوص گفت: کاروانسرای وکیل کرمان بیش از ۲۰ سال گرفتار دعوای حقوقی بود که اخیراً با همکاری دکتر سلطانی فر، معاون رئیسجمهور و رئیس دادگستری استان کار رسیدگی به این پرونده در حال انجام است و بهزودی این مکان تبدیل به یک مرکز اقامتی و پذیرایی خواهد شد. این طرح در ابتدا در اختیار صندوق احیاء آثار تاریخی قرار گرفت و به پیمانکار بخش خصوصی واگذار شد اما به دلیل عدم اجرای تعهدات پیمانکار این پروژه چندین بار تغییر کرد و درنهایت به شرکت عظام واگذار شد. در تاریخ کاروانسرای وکیل کرمان سه بار کلنگ مرمت و بازسازی این بنا به زمین زدهشده است و اگر پرونده کنونی این پروژه در دادگستری به نتیجه برسد بهزودی برای چهارمین بار کار احداث هتل در این مجموعه کلنگ زنی میشود. برای رفع مشکل پرونده را در حوزه قضایی مطرح کردیم محمود وفایی، مدیرکل میراث فرهنگی استان کرمان در گفتگو با مهر اظهار داشت: خوشبختانه هماکنون در استان کرمان اراده جدی در خصوص مرمت آثار تاریخی شکلگرفته است و کاروانسرای وکیل نیز که از سالها قبل طرح مرمت آن تصویبشده بود اما بلاتکلیف رهاشده بود نیز در دستور کار قرارگرفته است. وفایی گفت: استاندار و مجموعه قضایی کرمان همکاری خوبی برای رفع مشکل این پرونده انجام دادهاند و به نظر میرسد بهزودی مراحل قضایی پرونده سپری و مشکل برطرف خواهد شد. مدیرکل میراث فرهنگی استان کرمان ادامه داد: برای بازسازی این کاروانسرا و تبدیل به هتل از ابتدا بخش خصوصی به کار گرفت شد اما چون طبق قانون میراث فرهنگی نمیتواند بیشتر از یک سال بناهای تاریخی را در اختیار بخش خصوصی قرار دهد ابتدا این بنا به صندوق احیای بناهای تاریخی واگذار و از طریق این صندوق به بخش خصوصی واگذار شد اما طی این سالها اقدامی برای بازسازی بنا انجامنشده است. هماکنون رایزنیهای لازم انجامشده و سرمایهگذار قدر پایکار قرار دارد و در صورت حل مشکلات قانونی بهزودی کار مرمت شروع میشودوفایی ادامه داد: تاکنون چندین شرکت برای بازسازی این بنا ورود کردهاند و در آخرین مرحله بازسازی به شرکت عظام واگذار شد که همچنان کار مسکوت ماند. وی ابراز امیدواری کرد که بارأی حوزه قضایی در کرمان پروژه خلأ ید و به میراث واگذار شود تا بتوانیم با واگذاری به بخش خصوصی توانمند کار مرمت و ایجاد هتل در این کاروانسرا انجام شود. وفایی ادامه داد: هماکنون رایزنیها لازم انجامشده است سرمایهگذار قدر پایکار قرار دارد و در صورت حل مشکلات قانونی بهزودی کار مرمت شروع میشود. خبرنگار مهر در این مصاحبه چندین بار به نقض حریم این کاروانسرا توسط پارکینگهای طبقاتی و مراکز تجاری در حال ساخت اطراف این کاروانسرا اشاره کرد اما مدیرکل میراث فرهنگی جواب مشخصی در این خصوص اراده نداد. مراحل قانونی به خوبی در حال طی شدن است محمد کدوری، معاون توسعه مدیریت میراث فرهنگی استان کرمان نیز در گفتگو با مهر روند سیر قضایی این پرونده را مطلوب ارزیابی کرد و افزود: بر اساس قرارداد باید در سالهای گذشته توسط شرکت بخش خصوصی اقداماتی برای مرمت مجموعه انجام میشد اما روند کار مطابق قرارداد طی نشده است. وی تصریح کرد: میراث فرهنگی برای جلوگیری از تخریب بنا اقداماتی برای مقاومسازی ضلع شمالی و شرقی انجام داده است اما کار مشخصی برای مرمت از سوی بخش خصوصی صورت نگرفته است. کدوری افزود: جلسه نخست قضایی برای بررسی پرونده انجامشده است و بهزودی جلسه دوم نیز برگزار میشود و خوشبختانه روند رسیدگی قضایی مطلوب است. وی ابراز امیدواری کرد با رفع مشکلات قانونی بهزودی کار مرمت و بازسازی و ایجاد هتل در کاروانسرای وکیل آغاز شود. محمد گلاب زاده، رئیس مرکز کرمان شناسی در گفتگو با مهر اظهار داشت: شهر کرمان به دلیل قرار گرفتن در مسیر جاده ادویه یکی از مهمترین مراکز رفتوآمد کاروانها بوده است و به همین دلیل هزاران کاروانسرا در کرمان احداثشده است که در مناطق مختلف استان کرمان پراکندهشده است. گلاب زاده ادامه داد: کاروانسرای وکیل یکی از بزرگترین و زیباترین کاروانسراهای استان کرمان است که در اواخر قاجاریه بهفرمان اسماعیلخان وکیل المک والی کرمان ساخت آن آغاز شد. وی افزود: درنهایت این کاروانسرا در سال ۱۲۸۷ هجری قمری به بهرهبرداری رسید و مرکز تجارت و رخدادهای اجتماعی و فرهنگی استان کرمان شد. وی ادامه داد: این کاروانسرا ۱۲۰ حجره دارد و در دوطبقه احداثشده است، وجود دو بادگیر و معماری بینظیر از مشخصات این بنای زیباست. وی کاشیکاری زیبا، و نمای آجری وجود حجرههای متعدد با ایوان، گنبدو قوسهای زیبا را از مشخصات این بنا عنوان کرد. کاروانسراها یکی از هویت های اصلی شهر کرمان محسوب می شود که می توان از توان بالای اقامتی این مکان ها برای توسعه هتل های سنتی در استان استفاده کرد. امری که در سالهای گذشته مغفول مانده است و بسیاری از پتانسیل های تاریخی کرمان در این رهگذر دچار آسیب و تخریب شده اند.∎