گروه انرژي| زهره اكرمي|
امروز سد كوچري افتتاح شده و 9شهر را تحت‌پوشش خود قرار خواهد داد. اين خبري است كه خسرو ارتقايي مديرعامل شركت آب‌منطقه‌يي تهران روز گذشته در نشست خبري خود طرح كرد. او در اين نشست به مراحل مختلف ساخت اين سد و ويژگي‌هاي احداث آن در قياس با ديگر پروژه‌ها اشاره كرده و عنوان كرد كه دوشنبه 8شهريور، سد كوچري با حضور حميد چيت‌چيان وزير نيرو افتتاح خواهد شد. اما به واسطه نزديك بودن پاييز و اخباري مبني بر بارش‌هاي ديرهنگام، ارتقايي در پاسخ به پرسش «تعادل» عنوان كرد كه ممكن است بسته به‌شدت بحراني بودن شرايط، بارور كردن ابرها در پاييز امسال در دستور كار قرار گيرد. مديرعامل شركت آب منطقه‌يي همچنين در پاسخ به ديگر پرسش «تعادل» در زمينه خشك شدن باغ‌هاي كرج به واسطه استفاده تهران از منابع آبي كرج با بيان اينكه استفاده از منابع سد امير كبير تصميمي نيست كه به تازگي گرفته شده باشد، عنوان كرد كه مهاجران زيادي از كرج به تهران آمده و وظيفه تامين آب شرب آنها در اولويت نسبت به باغ‌ها قرار مي‌گيرد. مشروح گزارش «تعادل» از اين نشست را در ادامه مي‌خوانيد.
آيين بهره‌برداري سد كوچري با حضور اصحاب رسانه در ساختمان مركزي شركت آب‌منطقه‌يي تهران برگزار شد. سدي كه شركت مديريت منابع آب ايران متولي و شركت آب منطقه‌يي مجري آن بوده است و امروز با حضور حميد چيت‌چيان افتتاح مي‌شود.
هدف از اجراي اين طرح انتقال آب از سرشاخه‌هاي دز به قمرود، انتقال 181ميليون متر مكعب آب در سال از سرشاخه‌هاي دز به سد كوچري و تصفيه خانه دو دهك جهت تامين آب شرب درازمدت شهرهاي قم، خوانسار، خمين، ساوه، دليجان، گلپايگان، محلات، نيمور و سلفچگان همچنين تخصيص مقداري از آب انتقال يافته به صنعت، براي جبران روز افزون كمبود آبي شهرهايي كه از رشد جمعيت سريعي برخوردار هستند، براي افق1420 در نظر گرفته شده است. از آنجا كه منابع آبي در ساختار زمين شناختي ايران، در نواحي شمالي و غربي كشور نهفته است، بحث انتقال آب از اين نواحي به مركز كشور همواره مطرح بوده است. انتقال آب از سرشاخه رودخانه دز به كوير مركزي ايران نيز ازجمله اين طرح‌هاست.
خسرو ارتقايي مديرعامل شركت آب منطقه‌يي تهران روز گذشته، در تشريح اين پروژه اظهار داشت كه مطالعات انتقال آب از لرستان به كوير ايران از دهه70 آغاز شد و در ابتداي دهه80 وارد فاز اجرايي شد. اين طرح در طول زمان ساخت همواره مورد بهره‌برداري قرار مي‌گرفته است.
ارتقايي افزود: «از اسفند ماه سال89 تونل‌هاي آبي اين پروژه مورد بهره‌برداري قرار گرفته و از سال92 از سد كوچري استفاده مي‌شده است، به‌طوري كه درسال گذشته 23ميليون متر مكعب، امسال قريب به 60ميليون مترمكعب وسال آينده نيز با تكميل 95درصدي پروژه، آبگيري اين سد به سقف 200ميليون مترمكعب خواهد رسيد.»
مديرعامل شركت آب منطقه‌يي تهران تاكيد كرد كه طرح ساختمان سد كوچري و سامانه‌هاي انتقال آب از سرشاخه‌هاي دز به قمرود و آبرساني به شهر قم در دست شركت آب منطقه‌يي تهران بوده و تنها پروژه خطوط لوله آن توسط شركت آب و فاضلاب شهر قم انجام شده است. مديرعامل شركت آب‌منطقه‌يي تهران در ادامه اظهارات خود درباره ويژگي‌هاي اين پروژه گفت: «اين پروژه داراي ويژگي‌هايي است كه آن را از پروژه‌هاي مشابه ديگر متمايز مي‌كند. نخست آنكه اين پروژه ثقلي است و در مسير اين خطوط نه تنها از هيچ پمپاژي استفاده نشده است بلكه بعضا از فشارشكن‌ها استفاده شد. دستگاه‌هاي حفاري TBM براي نخستين‌بار در كشور جهت حفاري تونل‌هاي بلند مورد بهره‌برداري قرار گرفته كه به نوبه خود آغاز‌گر فصل جديد در صنعت حفاري تونل است.» او افزود: «ضمن آنكه استفاده از اين دستگاه‌ها به دست متخصصان ايراني انجام گرفته است. اين پروژه با اختصاص بودجه 900ميليارد توماني انواع سازه‌هاي آبي چون سد انحرافي، سد مخزني، باكس بتوني، تونل و خط لوله را در بر مي‌گيرد.» طبق گفته‌هاي ارتقايي، صعب‌العبور بودن منطقه سبب شده است تا طرح‌هايي چون تونل‌هاي دو طبقه براي اين پروژه پيشنهاد شود اما به علت بافت زمين شناختي آن اقليم، امكان‌پذير نشد.
سيماي طرح سد كوچري
به گزارش «تعادل»، طرح انتقال آب از سرشاخه‌هاي دز به قمرود از سه قسمت عمده تونل‌هاي اصلي انتقال و آبگيرها، سد كوچري و خطوط لوله آبرساني تشكيل شده است. در ابتداي طرح، بوسيله سد انحرافي چشمه سرداب، آب اين چشمه به داخل تونلي به طول 1821متر هدايت شده و از طريق كانالي به طول 211متر به پشت بند انحرافي دره لكو منتقل مي‌شود. تونل دره لكو به دره دزدان به طول 1890متر آب چشمه سرداب و رودخانه دره لكو را به دره دزدان منتقل مي‌كند، ظرفيت انتقال آب اين تونل معادل 8متر مكعب در ثانيه درنظر گرفته شده است.
مديرعامل شركت آب‌منطقه‌يي در نشست خبري خود عنوان كرد كه در اين رابطه با حداث يك بند انحرافي روي رودخانه دره لكو اين رودخانه از ساحل چپ به رودخانه دره دزدان هدايت مي‌شود.
او در ادامه عنوان كرد كه براي تنظيم آب انتقال يافته از حوضه دز در پايين دست سد گلپايگان، سد كوچري در 8كيلومتري جنوب غربي شهرستان گلپايگان با ارتفاع 73متر از كف و 96.5 متر از پي، با حجم بدنه 5.2ميليون متر مكعب و با حجم كل مخزن 207ميليون متر مكعب احداث خواهد شد كه بتواند آب شرب شهرهاي مورد نظر را با تضمين 95درصد تامين كند. آب ذخير شده در سد كوچري توسط خط لوله‌يي به طول 108كيلومتر به تصفيه خانه دودهك و از آنجا توسط خط لوله‌يي به طول 72كيلومتر به شهر قم خواهد رسيد.
كوچري‌نشينان، گلپايگان‌نشين شدند
اسم سد كوچري از روستايي كه پيش از احداث سد در آن ناحيه قرار داشته است، گرفته شده است. با آبگيري سد كوچري تمام روستا و مناطق اطراف آن به زير آب رفته است و اهالي آن ناحيه ناچار به مهاجرت ابدي از آن ناحيه شدند. ارتقايي در پاسخ به پرسش خبرنگار «تعادل» مبني بر ميزان خسارت پرداخت شده به اهالي منطقه اظهار داشت: «130خانوار روستاي كچويي به‌طور متوسط با دريافت خسارتي 400ميليون توماني از شركت آب و منطقه‌يي تهران به شهرهايي چون گلپايگان نقل مكان كرده‌اند. با آنكه شركت آب و فاضلاب منطقه‌يي اراضي‌اي در اختيار آنان قرار داده است اما كوچري‌نشين‌ها، سكونت در گلپايگان را به سبك زندگي قديمي خود ترجيح دادند.»
باروركردن ابرها، آره يا خير
اما با توجه به نزديكي فصل پاييز و گزارش‌هاي سازمان هواشناسي كشور مبني بر تاخير شروع بارش‌هاي اين فصل، خبرنگار روزنامه «تعادل» در پرسشي از خسرو ارتقايي، برنامه شركت آب‌منطقه‌يي تهران براي امكان باروري ابرهاي در تهران جويا شد. مديرعامل شركت آب منطقه‌يي تهران نيز ضمن تاييد اين خبر اظهار داشت: «تصميم براي باروري ابرهاي تهران بستگي به حساسيت و بحران كم آبي در فصل پاييز خواهد داشت كه در صورت بحراني شدن وضعيت در دستور كار قرار خواهد گرفت همچنان كه در گذشته دوبار اين كار انجام شده است.»
اولويت آب شرب به آبياري باغ‌ها
اما يكي از ديگر مسائلي كه در گزارشات رسيده به «تعادل» توسط شهروندان مورد انتقاد قرار گرفته بود، خشك شدن باغات استان البرز به واسطه استفاده تهران از منابع آبي اين استان بود. ارتقايي در پاسخ به خبرنگار «تعادل» در اين زمينه اظهار داشت: «تامين آب مهاجراني كه از كرج به تهران نقل مكان كرده‌اند، برعهده استان تهران است و تامين آب شرب آنان نيز در سال‌هاي كم‌آبي كشور بر آبياري باغات كرج اولي‌تر است.» وي همچنين به قدمت 50ساله سد اميركبير اشاره كرد و اتخاذ اين دست تصمميات را به ساليان قبل ارجاع داد. ارتقايي تصريح كرد: «تصميم‌گيري در اين قبيل مباحث تنها به عهده شركت آب منطقه‌يي و وزارت نيرو نيست و ارگان‌هاي ديگري نيز در اين موضوع سياست‌گذاري مي‌كنند.»
تبليغات و شركت آب
در ابتداي برنامه آيين بهره‌برداري و افتتاح سد كوچري، كليپي سه دقيقه‌يي از مراحل حفاري و تجهيز طرح سد كوچري به نمايش گذاشته شد. در طول مراسم نيز بروشور‌هايي كه حاوي اطلاعات دقيقي از تمام مراحل اجرايي اين طرح بود، بين خبرنگاران توزيع شد. تشريح پروژه‌ها با استفاده از جذابيت‌هاي سمعي و بصري در ادارات دولتي كشور، اگر نه ناياب اما كم ياب است.
مديرعامل شركت آب منطقه‌اي در آيين افتتاح سد كوچري به «تعادل» خبر داد
احتمال باروري ابرها در پاييز
صاحب‌خبر -