این وزارتخانه در دولت تدبیر و امید همواره تلاش کرده تا در عرصه تعلیم و تربیت دانش آموزان به عنوان آینده سازان کشور کارنامه قابل قبولی از خود برجای بگذارد.
اهمیت طرح ها و برنامه های وزارت آموزش و پرورش به عنوان بزرگترین دستگاه اجرایی کشور از آنجا مشخص می شود که به طور مستقیم با سرنوشت حدود 13 میلیون دانش آموز و یک میلیون فرهنگی سر و کار دارد.

** لایحه رتبه بندی معلمان
شاید بتوان یکی از مهمترین رویدادهای وزارت آموزش و پرورش در دولت یازدهم را طرح لایحه رتبه بندی معلمان دانست که با کش و قوس ها و نظرات متفاوت درباره این لایحه، سرانجام با هدف افزایش انگیزه فرهنگیان و ارتقا شایستگی های حرفه ای معلمان در آخرین جلسه هیات دولت یعنی در 27 اسفند سال 93 در قالب قانون مدیریت خدمات کشوری به تصویب رسید.
در بودجه 94 اجرای رتبه بندی معلمان دیده نشده بود اما هیات دولت در 27 اسفند سال 93، مبلغ یکهزار و 350 میلیارد تومان اعتبار برای اجرایی شدن این طرح در سال 94 در نظر گرفت.
طرح رتبه بندی معلمان در مهر سال 94 کلید خورد و بر مبنای آن بیش از 830 هزار معلم واجد شرایط از افزایش حقوق میانگین 300 هزار تومانی بهره مند شدند.
فرهنگیان اینک منتظر اجرای فاز دوم طرح رتبه بندی معلمان هستند که بنا بر اعلام مسوولان سه هزار و 500 میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد.
به گفته وزیر آموزش و پرورش، هنوز 40 هزار نفر از فرهنگیان شامل این طرح نشده اند که تلاش ها برای بهره مندی این افراد از مزایای طرح رتبه بندی ادامه دارد.
عده ای از این افراد کسانی هستند که به دلیل سابقه کمتر از شش سال نتوانستند از مزایای طرح رتبه بندی در مرحله اول اجرا بهره مند شوند.
با پیگیری خبرنگار حوزه آموزش درباره نحوه اجرای طرح رتبه بندی برای سال جاری و تعداد معلمان دیگری که در این طرح قرار می گیرند، مسئولان آموزش و پرورش اعلام کردند که پیش نویس طرح در دست تدوین است که پس از تایید و تصویب نهایی جزییات آن و میزان اعتبار اختصاص داده شده برای آن در روزهای آینده به اطلاع فرهنگیان خواهد رسید.

** رویدادهای جدید
وزارت آموزش و پرورش به رغم تمامی مسایل و چالش ها که هر از گاهی جامعه فرهنگیان، خانواده ها و دانش آموزان را درگیر می کرد، در سال های 93 و 94 شاهد رویدادهای جدیدی نیز بوده که از جمله آنها می توان به برگزاری المپیاد ورزشی درون مدرسه ای با تحت پوشش قرار دادن سه میلیون دانش آموز به همت معاونت تربیت بدنی و سلامت وزارت آموزش و پرورش اشاره کرد.
در این المپیاد ورزشی که با هدف ایجاد شور و نشاط در جامعه دانش آموزی برگزار شد، دانش آموزان توان و قدرت خود را در انجام رقابت های سالم ورزشی به نمایش گذاشته و روح همکاری، تعاون و رقابت سالم همراه با نشاط را در مدارس تقویت کردند.
از جمله ویژگی های این المپیاد آن بود که در تمام مراحل اجرا، شرکت کنندگان و داوران همایش دانش آموزان بوده و با هدایت دبیران و مدیران مدارس همایش را برگزار کردند.
این المپیاد ورزشی در سال تحصیلی 95 - 94 نیز ادامه یافت و با استقبال دانش آموزان روبرو شد.

** بازگرداندن دوره پیش دبستانی به دامان آموزش و پرورش
از دیگر وقایعی که به اذعان مسئولان وزارت آموزش و پرورش و با مدیریت فانی حایز اهمیت و مهم بود، بازگرداندن پیش دبستانی به دامان معاونت آموزش ابتدایی این وزارتخانه بود که موجب شد نرخ پوشش تحصیلی دوره پیش دبستانی در سراسر کشور در سال تحصیلی 94 - 93 ، 13.7 درصد افزایش یابد.
بنابر اعلام مدیرکل پیش دبستانی وزارت آموزش و پرورش با این اقدام و تلاش برای توجه دادن جامعه به اهمیت این دوره، در سال 93، 667 هزار نوآموز در کلاس های پیش دبستانی جذب شد و نرخ پوشش تحصیلی نوآموزان دوره پیش دبستانی در این سال به 51.9 درصد رسید، در حالیکه این رقم در سال قبل از آن یعنی سال 92، 38.2 درصد بود که بر این اساس با رشد 13.7 درصدی همراه بود.
بر اساس آمار وزارت آموزش و پرورش، از 667 هزار نوآموز پیش دبستانی سراسر کشور، 146 هزار نفر در مناطق روستایی و 35 هزار و 500 نفر در مناطق محروم جذب شده اند.
همچنین تعداد افراد تحت پوشش دوره پیش دبستانی از 38.2 دهم درصد به 57 درصد در سال تحصیلی 95 - 94 رسید.
بنا بر اعلام وزیر آموزش و پرورش برای اولین بار در ردیف بودجه ای سال 95 بمنظور توسعه دوره پیش دبستانی 50 میلیون تومان پیش بینی شده و اکنون وزارتخانه در حال برنامه ریزی برای توسعه این دوره آموزشی در مناطق دو زبانه است.
در سال تحصیلی 95 - 94، هفت میلیون و 422 هزار دانش آموز در دوره ابتدایی مشغول به تحصیل بوده اند که پیش بینی می شود تعداد دانش آموزان در این دوره برای سال تحصیلی جدید به هفت میلیون و 700 هزار نفر برسد.
در مناطق محروم حدود 37 هزار نوآموز تحت پوشش تحصیلی دوره پیش دبستانی قرار گرفته اند که نرخ پوشش در مناطق روستایی به شهری به نسبت 22 به 78 رسیده که گامی در راستای اجرای عدالت آموزشی است.
پیش بینی این وزارتخانه جذب 9 هزار نوآموز در مناطق محروم بود که چهار برابر بیشتر از برآوردهای اولیه محقق شده است.

** پذیرش معلم از بوم برای بوم
ساماندهی و بهسازی نیروی انسانی یکی از سیاست های وزارت آموزش و پرورش است که به گفته سکاندار این وزارتخانه از چالش های جدی درباره نیروی انسانی این بود به این نحو که از یک شهرستان برای منطقه دوردست نیروی انسانی جذب می کردند این افراد پس از چند سال که از استخدام آن ها می گذشت خواستار انتقال به زادگاه خود بودند که این امر مشکلاتی به همراه داشت.
در سال تحصیلی 94 - 93 آموزش و پرورش برای اولین بار کشور را به بوم هایی تقسیم کرده و از هر بوم برای همان بوم دانشجوی تربیت معلم انتخاب کرد تا بتواند در راستای ساماندهی نیروی انسانی در این وزارتخانه گام های اساسی بردارد.
ساماندهی 50 هزار نیروی مازاد آموزش و پرورش یکی از مهمترین موضوعاتی بود که بارها وزیر بر آن تاکید کرد و اظهار داشت: سیاست ساماندهی و بهسازی نیروی انسانی و آموزش های جدید ضمن خدمت معلمان به منظور آماده سازی آنها برای تدریس اجرا می شود که این اقدام نیز بنابر اذعان مسوولان وزارتخانه تا حدود زیادی محقق شده است.

** 5700 مدرسه مجری طرح تعالی مدیریت آموزشگاهی
ارتقا مدیریت آموزشگاهی از دیگر سیاست های ترسیم شده برای وزارت آموزش و پرورش بود که در راستای این سیاست سال تحصیلی 94 - 93 منجر به این شد که طرح تعالی مدیریت آموزشگاهی به منظور توانمندسازی مدیران و افزایش اختیارات مدارس در پنج هزار و 700 مدرسه به طور آزمایشی به اجرا درآید.
همچنین در این سال با مجوز مجلس شورای اسلامی از میان پنج هزار و 700 مدرسه مجری طرح تعالی مدیریت آموزشگاهی، در 600 مدرسه طرح بودجه ریزی، عملیاتی شد.
ارزیابی ها و نتایج حاصل از اجرای این طرح بنابر اعلام مدیرکل دفتر آموزشی دوره اول متوسطه وزارت آموزش و پرورش نشان از موفقیت طرح بود از این رو پیش بینی شده طرح مذکور در سال تحصیلی 96 - 95 در هشت هزار واحد آموزشی در نقاط مختلف کشور به اجرا درآید.
مدارس در قالب این طرح در چهار سطح متعالی، ممتاز، پویا و موفق رتبه بندی می شوند و برای هر چهار مدرسه یک تیم مشاور و ارزیاب در نظر گرفته شده و اکنون 13 هزار نفر در قالب گروه های مشاور و ناظر در کشور در اجرای این طرح همکاری دارند.

** دیگر دستاوردهای آموزش و پرورش در دولت تدبیر و امید
برگزاری آزمون علمی و تخصصی حرفه ای مشاوران مدارس با حضور 90 درصد از 18 هزار مشاور مدرسه و برگزاری همایش ایست آب نیست در 54 هزار و 902 مدرسه کشور به منظور تقویت حس مسوولیت پذیری و آشنایی دانش آموزان با مبانی مصرف بهینه آب، را می توان از دیگر اقداماتی ذکر کرد که وزارت آموزش و پرورش برای اولین بار در دولت یازدهم اجرا کرد و تا حدودی توانست به اهداف مدنظر دست یابد.

** بودجه نویسی مدرسه ای رویکرد جدید مدیریت منابع مالی
سرانه ای شدن بودجه مدارس از دیگر مواردی بود که با طرح آن از سوی وزیر آموزش و پرورش سئوالات بسیاری را در اذهان عمومی در خصوص چگونگی اجرای آن و نحوه پرداخت حقوق معلمان ایجاد کرد.
وزیر آموزش و پرورش در این باره توضیح داد که با توجه به ماده 16 قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب مجلس شورای اسلامی، دستگاه های اجرایی موظفند قیمت تمام شده فعالیت ها، خدمات و محصولات واحدهای مجری را مشخص کنند تا بهره وری امور مالی دستگاه ها افزایش یابد که با سرانه ای شدن بودجه مدارس منابع مالی آموزش و پرورش به نحو مناسب تری مدیریت شود.
سرانجام تصمیم بر آن شد تا سرانه ای شدن بودجه در نیم درصد مدارس کشور به اجرا درآید و در صورت موفقیت دیگر مدارس نیز شامل این طرح شوند.

** روز بدون کیف و کتاب
از دیگر مباحثی که در دولت تدبیر و امید در برنامه های وزارت آموزش و پرورش مورد توجه خانواده ها و معلمان قرار گرفت، طرح روز بدون کیف وکتاب و حذف تعطیلی پنجشنبه ها بود.
وزارت آموزش و پرورش در این رابطه اعلام کرد که آمادگی و اصرار داریم از سال تحصیلی 94 - 93 هفته ای یک روز به طور آزمایشی دانش آموزان بدون کیف و کتاب وارد مدرسه بشوند و در این یک روز به کارهای فرهنگی، هنری، ورزشی و مهارت های فردی بپردازند.
این طرح در دو هزار مدرسه سراسر کشور به صورت آزمایشی به اجرا درآمد تا پس از بررسی و ارزشیابی نتایج طرح، در سال های آینده با تحت پوشش قرار دادن تعداد بیشتری از مدارس به اجرا درآید.
در سال تحصیلی 95 - 94 نیز درباره بازگشایی پنجشنبه های مدارس تصمیم بر آن شد که در همان دو هزار برگزار شود تا پس از ارزیابی و تحقیق برای اجرای آن در سال های آینده نیز تصمیم گیری شود.

** تجهیز و ساماندهی 20 هزار پایگاه اوقات فراغت
تجهیز و ساماندهی 20 هزار پایگاه اوقات فراغت در کانون ها، مدارس، اردوگاه ها و پژوهش سراها و با شعار هر دانش آموز یک مهارت در سراسر کشور، ثبت نام تمامی دانش آموزان افغان دارای کارت اقامت یا فاقد کارت اقامت در مدارس کشور، فراهم کردن امکان ثبت نام دانش آموزان از طریق سامانه الکترونیکی سناد، امضای 22 تفاهم نامه با سازمان ها و دستگاه های مختلف در راستای توسعه مشارکت ها، اجرای آیین نامه گروه های آموزشی به منظور حمایت و پشتیبانی از فعالیت های علمی و تحقیقاتی معلمان، سنجش رایگان دانش آموزان بدو ورود به مدارس عشایری و مشارکت بیش از 14 میلیون نفر رشته دانش آموز در مسابقات فرهنگی هنری، از دیگر دستاوردها و فعالیت وزارت آموزش و پرورش در دولت یازدهم به شمار می رود.

** راهبرد دولت یازدهم برای مدیریت چالش های آموزش و پرورش
متولیان امر در وزارت آموزش و پرورش با بررسی چالش ها و مشکلات نزدیک به یک هزار چالش و اتخاذ راهبرد کیفیت بخشی و تدوین پنج سیاست مهم برای آموزش و پرورش در راستای عبور از بحران، سامان دهی و بهسازی نیروی انسانی، توسعه و گسترش مشارکت های مردمی، ارتقا مدیریت آموزشگاهی، تمرکززدایی و عملیاتی کردن بودجه را بررسی و احصا کردند.

** برخی از برنامه ها و اقدامات
در راستای رفع چالش های فراروی این وزارتخانه نظام جامع دوره آموزش پیش دبستانی تدوین و از پوشش رایگان پیش دبستانی در مناطق محروم و جذب نزدیک به 40 هزار نوآموز در این مناطق حمایت شد.
همچنین تعداد دانش آموزان مدارس غیردولتی به کل دانش آموزان از 8.73 در سال تحصیلی 93 - 92 به 10.67 در سال تحصیلی 95 - 94 افزایش یافت.
ترویج فرهنگ قرآنی، اهتمام به کیفیت بخشی به مدارس قرآن و معرفی نقش الگویی اهل بیت علیه السلام از طریق احیای 650 باب دارالقرآن و برگزاری مسابقات ملی حفظ قرآن کریم با حضور بیش از هفت میلیون دانش آموز و ایجاد 23 هزار مدرسه قرآن و اجرای طرح امام شناسی و انس با اهل بیت(س) با مشارکت بیش از شش میلیون دانش آموز، تعمیق فرهنگ اقامه نماز از طریق برگزاری نماز جماعت در بیش از 55 هزار مدرسه ، پاسداشت فرهنگ شهادت و ایثار از طریق برگزاری کنگره های متعدد بزرگداشت شهدای معلم و دانش آموز از دیگر اقدامات انجام شده در دولت تدبیر و امید به شمار می رود.
این وزارتخانه همچنین توانست نسبت به تقویت هویت دینی، ملی و انقلابی از طریق اعزام بیش از 600 هزار دانش آموز در اردوی راهیان نور و تمرین کارگروهی، مشارکت پذیری، تربیت اجتماعی، اندیشه ورزی و حل مساله به عنوان دغدغه های رییس جمهور از طریق برگزاری پرسش مهر ریییس جمهور با حضور بیش از سه میلیون نفر و بسط و فعالیت های تشکل های دانش آموزی، شوراها، بسیج دانش آموزی و انجمن های اسلامی و سازمان دانش آموزی گام های بلندی بردارد.
اهتمام به فرهنگ مطالعه و کتابخوانی با تهیه و چاپ 315 عنوان کتاب جدید و 200 عنوان کتاب تجدید چاپ توسط کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و ایجاد 155 هزار کتابخانه کلاس و افزایش کتاب یاران به 138 هزار نفر و افزایش کتاب های موجود در کتابخانه های مدارس کشور به تعداد 125 میلیون جلد کتاب و افزایش پژوهش سراهای دانش آموزی از 500 پژوهش سرا به 615 پژوهش سرا و تجهیز برخی از آنها به آزمایشگاه های نانو و پی گیری امور مربوط به معلمان زندانی از طریق مراجع ذی ربط ، از دیگر فعالیت های انجام شده در مدت سه سال گذشته است.
وزارت آموزش و پرورش دولت یازدهم همچنین در ادامه تلاش های خود به منظور توسعه فضاهای آموزشی و پرورشی و افزایش سرانه فضا توانست از 4.86 متر مربع فضا برای هر دانش آموز در سال 92 به 5.07 متر مربع در سال 94 برسد.
رشد 64 درصدی فضاهای تحویلی، رشد 48درصدی کلاس های درس تحویلی، رشد 21 درصدی تعهدات خیرین مدرسه ساز و رشد 269 درصدی کلاس های استانداردسازی شده به سامانه گرمایشی را می توان از دیگر دستاوردهای این وزارتخانه از سال 92 تاکنون عنوان کرد.
افزایش پوشش تحصیلی دانش آموزان ابتدایی به 98.6 در سال 95 - 94 و جذب 70 هزار دانش آموز بازمانده از تحصیل، افزایش 14 درصد نرخ پوشش پیش دبستانی از 38.2 در سال 93 - 92 به 56.5 در سال تحصیلی 95 - 94 ، توانمندسازی 20 هزار آموزگار و مدیر به منظور اجرای طرح شهاب و اجرای این طرح از سال 93 - 92 با پوشش دانش آموزی 386هزار نفری در سال تحصیلی 95 - 94 ، دیگر فعالیت های وزارت آموزش و پرورش در راستای عدالت آموزشی است.

** توسعه اعتبارات آموزش و پرورش در دولت یازدهم
سهم آموزش و پرورش از بودجه دولت از 12.3 درصد در سال 92 به 13.8 درصد در سال 95 رشد داشته است به این معنا که بودجه این وزارتخانه از 16.8 هزار میلیارد تومان در سال 1392 به 30.5 هزار میلیارد تومان در سال جاری رسیده که نشان دهنده رشد 82 درصدی بودجه آموزش و پرورش در دولت یازدهم است.
بر این اساس میانگین حقوق کارکنان این وزارتخانه از 12 میلیون و 900 هزار ریال در سال 92 به 23 میلیون و 817 هزار ریال در خرداد 95 رسیده است.
افزایش بودجه وزارت آموزش و پرورش در سه سال گذشته بیانگر آن است که دولت یازدهم نسبت به آموزش و پرورش به رغم مشکلات بودجه ای کشور توجه خاصی داشته است.
فراهنگ ** 1883 ** 1071