وضعيت نامناسب نگهداري حيوانات، مکان‌يابي اشتباه درشيب تند کوه، تغذيه نامناسب و مرگ گونه‌هاي جانوري انتقاداتي است که مسئولان و فعالان محيط‌زيست به وضعيت باغ‌وحش خرم‌آباد دارند.
به گزارش مهر، «تنها يک گوزن، يک قوچ و دو بچه شير در باغ‌وحش خرم‌آباد تلف‌شده‌اند» اين اظهارات متوليان امر در دامپزشکي لرستان است که بعد از رسانه‌اي شدن موجب ابراز نگراني فعالان محيط‌زيست شد.
مرگ گونه‌هاي مختلف جانوري در باغ‌وحش خرم‌آباد هر بار که به سر خط رسانه‌ها مي‌رود بعد از مدتي تب آن فروکش مي‌کند تا با مرگ جانور ديگري دوباره موضوع داغ شده و مسئولان کاسه چه کنم دست بگيرند.
بعد از مرگ يک قوچ در باغ‌وحش خرم‌آباد، مرگ يک گوزن زرد باردار افکار عمومي را به سمت وضعيت باغ‌وحش خرم‌آباد سوق داد، چندي بعد هم دو توله شير در باغ‌وحش جان خود را از دست دادند، اما گويا برخي با گره زدن وضعيت اين باغ‌وحش به مسائل حاشيه‌اي اجازه ورود کارشناسي به اين مقوله را نمي‌دهند.
در جريان مرگ يکي ازاين‌گونه‌هاي جانوري استاندار لرستان دستور بررسي وضعيت باغ‌وحش خرم‌آباد را به اداره کل بازرسي استانداري داد اما هيچ‌گاه اين گزارش براي اطلاع اصحاب رسانه منتشر نشد.
همچنين در بازه‌اي معاونت عمراني استانداري لرستان از سوي مديريت ارشد استان مأمور رسيدگي به وضعيت اين باغ‌وحش شد تا محمد اصلاني با تشکيل جلسات مختلف اقدام به رايزني با شهرداري خرم‌آباد براي مديريت باغ‌وحش خرم‌آباد کند، اما اين جلسات و رايزني‌ها ماه‌ها است که ادامه دارد و هنوز تصميم قطعي در اين رابطه گرفته نشد.
اين وضعيت در حالي است که در آخرين اظهارات پس از انتقادات مسئولان محيط‌زيست استان لرستان، رضا حاصلي يکي از اعضاي شوراي شهر خرم‌آباد هم خبر از شرايط بد حيوانات در باغ‌وحش خرم‌آباد داده است.
به گفته مديرکل حفاظت و مديريت شکار و صيد سازمان حفاظت محيط‌زيست کشور 70 مجموعه شامل باغ‌وحش، باغ پرندگان و مراکز نگهداري حيوانات در سطح کشور وجود دارد که با دستورالعمل سخت‌گيرانه سازمان محيط‌زيست در خصوص باغ‌هاي وحش تنها 15 مجموعه در سطح کشور مجوزهاي لازم را دريافت کرده‌اند.
محسن تيزهوش کارشناس محيط‌زيست لرستان در اين رابطه در گفتگو با خبرنگار مهر بابيان اينکه بحث‌هاي مربوط به باغ‌وحش‌ها چندين دهه بوده که در کل دنيا مطرح است اظهار داشت: باغ‌وحش‌ها يا پارک‌هاي حيات‌وحش با اهداف مختلفي در دنيا ايجاد شده‌اند که يکي از آنها بحث آموزش مردم به‌خصوص بچه‌ها در مواجهه با حيات‌وحش است.
وي بابيان اينکه اين بدترين روش براي آموزش مواجه با حيات‌وحش بوده و باغ‌وحش نه‌تنها باعث آسيب به زنجيره تنوع زيستي دنيا مي‌شود بلکه در کنار آن حقوق مربوط به حيوانات نيز زير سؤال مي‌رود گفت: اين در حالي است که با نگهداري حيوانات در باغ‌وحش‌ها حقوق اوليه و طبيعي براي زندگي آنها رعايت نمي‌شود.
اين کارشناس محيط‌زيست لرستان با اشاره به فضاي محدود و نامناسب در باغ‌وحش براي حيوانات، رفتارهاي خشونت‌آميز، دادن غذاهايي خارج از ضوابط به حيوانات از سوي بازديدکنندگان و ... گفت: اين عوامل و موارد در باغ‌وحش‌ها ديده مي‌شود و به اين دليل احداث باغ‌وحش کار غلطي بوده چراکه با اين اقدام با احساس و موجوديت زيستمند بازي مي‌شود.
تيزهوش در ادامه سخنان خود به باغ‌وحش خرم‌آباد اشاره کرد و گفت: متأسفانه باغ‌وحش خرم‌آباد در بدترين جاي ممکن احداث‌شده و شيب اين منطقه مناسب باغ‌وحش و حتي بازديدکنندگاني که به آنجا مي‌روند نيست.
وي عنوان کرد: همچنين متأسفانه فضاي بسيار محدودي براي موجودات در نظر گرفته‌شده و حيواناتي که آسيب‌ديده و يا به دست محيط‌زيست رسيده به اين باغ‌وحش که مکاني مناسب نبوده انتقال پيدا مي‌کند.
وي بابيان اينکه بسياري از حيوانات در باغ‌وحش خرم‌آباد آسيب‌ديده‌اند گفت: به‌عنوان مثل چند وقت پيش توله خرس‌ها در اين باغ‌وحش از بين رفتند و بعدازآن نيز گوزن‌هاي زرد، و حيوانات يکي پس از ديگري در اين باغ‌وحش از بين مي‌روند.
اين کارشناس محيط‌زيست لرستان بابيان اينکه هيچ‌گاه به‌صورت شفاف نيز دلايل مرگ گوزن زرد از سوي متوليان اعلام نشد بيان داشت: اين در حالي است که قرار بود گونه گوزن زرد در استان احيا شود و نسل نياکان خود را در اين استان استمرار دهد.
تيزهوش بابيان اينکه زيستگاه اين‌گونه سال‌ها پيش تخريب شد و منابع آب آن از بين رفت و ما نتوانستيم زيستگاه گوزن زرد را در لرستان احيا کنيم بيان داشت: اين امر و همچنين مرگ گوزن زرد در باغ‌وحش خرم‌آباد بازتاب خبري خوبي در فضاي مجازي براي استان نداشت.
وي با تأکيد بر اينکه در اين راستا احداث باغ‌وحش به‌طورکلي کار منطقي نيست چراکه با اين اقدام حقوق زيستمندان که آنها نيز مخلوق خدا هستند ناديده گرفته مي‌شود گفت: متأسفانه زماني که اين باغ‌وحش در خرم‌آباد ايجاد شد فضاهاي محدودي براي حيوانات در نظر گرفته شد که به‌مرورزمان حيوانات شروع به توليدمثل کردند.
اين کارشناس محيط‌زيست لرستان بابيان اينکه به‌عنوان‌مثال قفس شيرها در اين باغ‌وحش در بدترين شکل ممکن است عنوان کرد: موجودات گستره زيستي دارند و فضاي نگهداري آنها از قفس به‌عنوان مثل 5 در 5 بايد بسيار بيشتر باشد.
تيزهوش با تأکيد بر لزوم رعايت حقوق حيوانات بيان داشت: اين کار به لحاظ انساني، اخلاقي، مذهبي بسيار مهم بوده و همواره مورد تأکيد اسلام نيز بوده و نگهداري حيوانات در يک فضاي کوچک موجب مي‌شود که آنها نتوانند حالت طبيعي خود را بروز دهند.
وي بابيان اينکه نگهداري حيوانات در باغ‌وحش و اين فضاهاي بسيار محدود موجب ضعيف و کوتاه شدن عمر آنها مي‌شود چراکه آنها شرايط طبيعي براي زندگي ندارند عنوان کرد: اگر متوليان امر در باغ‌وحش خرم‌آباد نظارت جدي و 100 درصدي را داشتند شاهد وقوع اين‌گونه اتفاقات در آن نبوديم.
اين کارشناس محيط‌زيست لرستان با اشاره به برخي اظهار نظرات مسئولان که باغ‌وحش خرم‌آباد يک فرصت براي رونق اقتصادي استان محسوب مي‌شود گفت: اگر ما مي‌خواهيم که لرستان توسعه پايدار پيدا کند يکي از شاخص‌هاي آن احداث باغ‌وحش نيست.
تيزهوش بابيان اينکه رشد اقتصادي يک منطقه با ايجاد باغ‌وحش فراهم نمي‌شود بلکه با حفاظت از تنوع زيستي آن منطقه توسعه پايدار صورت مي‌گيرد گفت: اين سرمايه زيستي را با ميلياردها تومان پول هم نمي‌توان مقايسه کرد.
وي با تأکيد بر اينکه ما بايد در استان نگاهمان به حيات‌وحش و موجودات مسئولانه‌تر باشد و از بالا به پايين به موجودات نگاه نکنيم عنوان کرد: اين موجودات نيز مخلوق خدا هستند و ما بايد نگاه مسئولانه، انساني، اخلاقي و مذهبي نسبت به آنها داشته باشيم.
مهرداد فتحي بيرانوند مديرکل محيط‌زيست لرستان در اين رابطه در گفتگو با خبرنگار مهر در بحث باغ‌وحش خرم‌آباد همواره دو موضوع مطرح بوده است اظهار داشت: يکي از آنها بحث تغذيه حيوانات بود که با ورود محيط‌زيست اين مشکل تا حدودي رفع شده و نسبت به گذشته شرايط تغذيه حيوانات بهتر شده است.
وي بابيان اينکه بحث ديگر درزمينه? باغ‌وحش خرم‌آباد بحث فضاي نگهداري حيوانات است تصريح کرد: در اين راستا فضاي نگهداري حيوانات در اين باغ‌وحش به‌خصوص گربه‌سانان نياز به تغييرات و اصلاحات زيادي دارد.
مديرکل محيط‌زيست لرستان بابيان اينکه محيط‌زيست در بحث فضاي نگهداري حيوانات در باغ‌وحش خرم‌آباد همواره نظارت خود را داشته و در اين زمينه نيز اخطارهايي نيز داده‌شده است عنوان کرد: در اين راستا جلساتي نيز با حضور معاونت عمراني استانداري لرستان برگزارشده و پيشنهادهايي از سوي محيط‌زيست براي بهبود فضاي نگهداري حيوانات باغ‌وحش خرم‌آباد نيز مطرح‌شده است.
فتحي بيرانوند با يادآوري اينکه معمولاً يا شهرداري و يا بخش خصوصي متولي باغ‌وحش‌ها در کشور است افزود: در اين راستا با توجه به رايزني‌هاي صورت گرفته با شهرداري خرم‌آباد موافقت اوليه براي درزمينه? مديريت باغ‌وحش فراهم‌شده است.
وي با تأکيد بر اينکه محيط‌زيست در رابطه با باغ‌وحش خرم‌آباد تنها وظيفه نظارتي را بر عهده دارد گفت: مديريت باغ‌وحش خرم‌آباد بايد بر‌اساس استانداردها صورت گيرد که در اين رابطه در حال رايزني با شهرداري خرم‌آباد براي مديريت اين باغ‌وحش هستيم.
مديرکل محيط‌زيست لرستان با تأکيد بر اينکه باغ‌وحش يک فرصت گردشگري در شهر خرم‌آباد محسوب مي‌شود تصريح کرد: تعطيلي باغ‌وحش خرم‌آباد دردي را دوا نمي‌کند بلکه ما بايد به فکر اصلاح آن باشيم و تعطيلي آخرين راه‌حل است.
فتحي بيرانوند بابيان اينکه مقصر وضعيت باغ‌وحش خرم‌آباد مديران و دولت‌هاي گذشته بوده که فضا را براي نگهداري حيوانات اين‌گونه محدود در نظر گرفته‌اند افزود: بااين‌حال ما در حال رايزني با شهرداري هستيم و همکاران ما در محيط‌زيست نظارت لازم را نيز در اين زمينه‌دارند.
وي بابيان اينکه درواقع ما در بحث باغ‌وحش خرم‌آباد ميراث دار گذشتگان هستيم و هيچگونه نقشي در اين زمينه نداشته‌ايم گفت: بااين‌وجود ما بايد با اقدامات لازم زمينه مديريت صحيح در اين باغ‌وحش را فراهم آوريم و تعطيلي باغ‌وحش راه‌حل آخر محسوب مي‌شود.
∎