جام نیـوز: گشت شناورهای سپاه در خلیج فارس و رویارویی و نظارت آنها بر ناوچههای عبوری آمریکا در روزهای گذشته به موضوع نشستهای خبری سخنگویان دولت آمریکا تبدیل شد و در رسانههای غربی بازتاب گستردهای یافت.
مروری بر این ماجرا خواهیم داشت:
شرح ماجرا
1. ماجرای سهشنبه
یک مقام وزارت دفاع آمریکا، پنتاگون، اعلام کرد که چهار قایق تندرو سپاه پاسداران روز سهشنبه با ایجاد مزاحمت برای ناوشکن "یواس اس نیتز" اقدام به رهگیری آن در نزدیکی تنگه هرمز کردهاند.
خبرگزاری رویترز به نقل از این مقام نظامی امریکایی نوشت که از این چهار قایق "دو قایق به کمتر از ۳۰۰ یاردی ناوشکن امریکایی یواس اس نیتز" نزدیک شدهاند.
این مقام پنتاگون که نخواسته نامش فاش شود، همچنین اظهار کرد که سرعت بالای حرکت به سوی ناوشکن امریکایی، باعث ایجاد یک وضعیت خطرناک و آزاردهنده شده که این اقدام میتوانست منجر به افزایش درگیریها از جمله اتخاذ تدابیر دفاعی بیشتر از سوی ناوشکن امریکایی شود.
وی افزود: «ایران به فعالیتهای نظامی امریکا در نزدیکی مرزهای خود بدبین است.»
به گفته وی "ناوشکن امریکایی برای فاصله گرفتن از قایقهای ایرانی مجبور به تغییر مسیر شده است."
2. ماجرای پنجشنبه
به گفته رسانههای آمریکایی روز پنجشنبه (۲۵ اوت برابر ۴ شهریور) قایقهای تندرو ایران به دو ناو آمریکایی و یک ناو کویتی نزدیک شدند و دور آنها مانور دادند؛ از سوی ناو آمریکایی سه تیر هشدار به سوی آنها شلیک شد.
"بیل اربن" سخنگوی نیروی دریایی آمریکا به خبرگزاری فرانسه گفته است که قایقهای ایرانی به کمتر از ۲۰۰ متری یکی از ناوچههای آمریکایی رسیدند.
او گفت که این وضعیت خطر تصادف را به شدت بالا میبرد و افزود که ناو اسکوال ناچار شد با یک سلاح کالیبر پنجاه سه تیر اخطار شلیک کند و پس از آن بود که قایق ایرانی از محل دور شد.
3. سابقه قبلی ماجرا
به نوشته رادیوفردا، پیشتر در تیر ماه سال جاری شناورهای سپاه پاسداران در تنگه هرمز به ۵۰۰ متری یک ناو جنگی آمریکایی نزدیک شدند.
در آن زمان ژنرال جوزف وُتل، فرمانده ستاد فرماندهی ایالات متحده در خاورمیانه، که در این ناو جنگی حضور داشت، تأکید کرده بود که در چنین مواردی "احتمال وقوع خطای ناشی از اشتباه محاسباتی، بسیار بالاست".
این مقام عالیرتبه نظامی در عین حال گفته بود در ۹۰ درصد موارد نزدیکشدنها حرفهای و امن به شمار میروند، اما "ما همیشه برای واکنش نشان دادن به این فعلوانفعالات فرصت خیلی زیادی نداریم، و به نظرم آنچه احتمالاً امروز فرا گرفتیم این است که دقایق تعیینکننده هستند".
صدای آمریکا با یادآوری ماجرای بازداشت ملوانان آمریکایی که سال گذشته وارد آبهای سرزمین ایران شده بودند نوشت: «سال گذشته توقیف دو شناور ارتش آمریکا توسط واحدهای گشتی نیروی دریایی سپاه پاسداران و بازداشت ۱۰ سرنشین آنها، ممکن بود به تنش بزرگی میان تهران و واشنگتن تبدیل شود، که با پیگیری وزیران خارجه دو کشور، حل و فصل شد.»
کاخ سفید: غیرقابل قبول است
کاخ سفید میگوید نزدیک شدن قایقهای ایرانی به ناوهای آمریکایی در خلیج فارس و تنگه هرمز "غیرقابل قبول" است و احتمال اشتباه را بالا میبرد.
دویچه وله نوشت: «سخنگوی کاخ سفید روز جمعه (۲۶ اوت) از رویاروییهای اخیر قایقهای تندرو جمهوری اسلامی با رزم ناوهای آمریکایی اظهار تعجب کرد و آن را مایه نگرانی دانست.»
جاش ارنست، سخنگوی کاخ سفید، امروز گفت در هفته اخیر در "چندین" مورد کشتیهای جنگی آمریکا با قایقهای ایرانی روبرو شدهاند که این مساله باعث نگرانی است.
او گفت: «چنین رفتاری در محیط متراکمی مثل تنگه هرمز، ریسک خطا در محاسبه و قضاوت [وضعیت] را افزایش میدهد.»
به نوشته بی بی سی، سخنگوی کاخ سفید گفته است برای آمریکا روشن نیست که انگیزه قایقهای ایرانی از این رفتار چه بوده است.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا: غیرحرفهای است
"الیزابت ترودو" سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا نیز گفته است این نوع رفتارها مایه نگرانی است و باعث افزایش بیمورد تنش میشود.
الیزابت ترودو، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در واکنش به نزدیکشدن گشت دریایی سپاه پاسداران به شناورهای نظامی آمریکا گفت: «ما این اعمال را غیرحرفهای و مخاطرهآمیز ارزیابی میکنیم.»
وی افزود که آمریکا نمیداند انگیزه ایران از این اقدامات چیست.
بنابر نوشته سایت دویچه وله، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در ادامه اظهارات خود اقدامات نیروهای گشت ایران را "غیرقابل قبول" توصیف کرد و گفت: «چنین اعمالی موجب نگرانی است. بی دلیل تنش را بالا میبرد.»
ترودو همچنین از طرح مسائل پیشآمده در آبهای جنوبی ایران میان شناورهای نظامی آمریکا و قایقهای گشتی ایران در کانالهای دیپلماتیک میان دو کشور اظهار بیاطلاعی کرد.
تغییری در رفتار ایران پدید نیامده است
"گای تیلور" در روزنامه واشنگتن تایمز نوشته است: ««چالش دریایی میان ایران و آمریکا در خلیج فارس از دردسر دیپلماتیک بزرگتری درباره آن چیزی حکایت دارد که پرزیدنت اوباما آن را بزرگترین دستاورد سیاست خارجی ریاست جمهوری اش می دادند.
آمریکا می گوید ایران به تعهدات اش بر مبنای توافق هسته ای پایبند بوده است، اما در رفتار ایران در خلیج فارس، در برخوردش با متحدان آمریکا در منطقه در جنگ های داخلی در سوریه و یمن، و در آزمایش های موشکی آن کشور تغییراتی دیده می شود.
جمهوریخواهان می گویند ایران به روشنی قصد به چالش کشیدن عزم دولت اوباما را دارد.
برخوردهای این هفته میان ناوگان آمریکا و قایق های تندرو سپاه پدیده ای تازه و محدود نیست. طی یک سال گذشته کشتی های نیروی دریایی آمریکا حدود ۳۰۰ مورد مواجهه با شناورهای ایرانی را گزارش کرده اند که ۱۰ درصد از آن ها مایه نگرانی جدی بوده است.
با وجود واکنش محکم مقام های نظامی آمریکا دولت اوباما سعی کرده است از کنار این مساله با احتیاط عبور کند.»»
سردار دهقان: با هر شناوری که وارد حوزه کشور شود به شدت برخورد میکنیم
سردار دهقان، وزیر دفاع جمهوری اسلامی ایران، در پاسخ به سوالی در خصوص قایقهای تندروی ایرانی که طی ۲۴ ساعت گذشته به ناوگان آمریکایی نزدیک شدهاند، گفت: تامین امنیت ما در دریا و خلیج فارس به عهده واحدهای دریایی ماست و به طور طبیعی ناوگان ما در دریا برای نظارت بر تردد و اقدامات شناورهای بیگانه در منطقه دائم در حال گشت و رصد و پایش تحولات و تغییرات هستند.
وی اضافه کرد: این گشت و رصدها برای حفظ امنیت کشور انجام میشود یک امر طبیعی، واقعی و مستمر است و اگر ناوگان آمریکایی و یا هر شناور دیگری وارد حوزه کشور شود ما نظارت کافی را خواهیم داشت و در صورت داشتن جنبهای از تجاوز به حریم ما به شدت با آنها برخورد خواهیم کرد.
سایت آمریکایی رادیوفردا با انتشار سخنان وزیر دفاع کشورمان نوشت: ایران روز پنجشنبه در نخستین واکنش رسمی از زبان وزیر دفاع، تلویحاً ناو جنگی آمریکا را به ورود به آبهای ایران متهم کرد.
سرتیپ حسین دهقان تأکید کرد که "اگر هر شناور بیگانهای وارد آبهای ما شود به آنها اخطار میدهیم و اگر تجاوز باشد مقابله میکنیم".