صاحب‌خبر - گروه سیاست خارجه: خلیج فارس روزهای پایانی هفته گذشته شاهد تنش‌هایی میان نیروهای ایرانی و آمریکایی بود. ماجرایی که بیش از اینکه در محل حادثه تبعات و عواقبی داشته‌باشد، در رسانه‌های غربی جنجال به پا‌کرد. بسیاری از رسانه‌های خارجی با پوشش این خبر، سعی در محکوم کردن نیروی دریایی کشورمان داشتند. در این رابطه مقامات نظامی و دولتی آمریکا اظهارنظرهایی کردند و ضمن بی تقصیر دانستن ناو آمریکایی، نیروهای ایرانی را متهم به ایجاد تنش در آبهای بین المللی کردند. البته ناو آمریکایی در رویارویی با قایق‌های ایرانی تغییر مسیر داده که علت آن را جلوگیری از بروز تنش اعلام کردند اما به نظر می‌رسد که آمریکایی‌ها از تجارب گذشته خود عبرت گرفته‌اند. آنها معتقدند که ایران به تحرکات ارتش آمریکا در خلیج فارس حساس است و سریعا واکنش نشان می‌دهد.
ماجرا زمانی شروع شد که چهار فروند قایق تندرو متعلق به نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در حوالی تنگه هرمز به یک فروند ناو آمریکایی به نام یواساس نیتز (USS Nitze) نزدیک شدند. سی.ان.ان. در خبر خود از نزدیک‌شدن چهار قایق تندرو سپاه به ناوشکن آمریکایی در تنگه هرمز خبر داده‌بود، در حالی‌که یک مقام وزارت دفاع آمریکا به خبرگزاری رویترز اعلام کرد که دو قایق ایرانی به ناو شکن آمریکایی نزدیک شده‌اند.همچنین در ادامه آمریکایی‌ها با اعلام خبر تاکید کردند که این عمل از نظر آمریکایی‌ها غیرحرفه‌ای و خطرناک بود. روز گذشته هم اعلام شد که چهارشنبه، یک قایق تندروی ایرانی به دو کشتی نظامی آمریکایی و یک کشتی نظامی کویتی نزدیک شده که یکی از شناورهای آمریکایی سه تیر اخطار به سمت آن شلیک کرده است؛ که البته حادثه دوم در آبهای شمالی خلیج‌فارس واقع شده‌بود.
همچنین شبکه خبری سی.ان.ان و خبرگزاری رویترز به نقل از مقام رسمی ارتش آمریکا اعلام کرده‌اند که این اقدام قایق‌های تندرو سپاه، روز سه‌شنبه هفته جاری اتفاق افتاده‌است و چندین بار این قایق‌ها به نزدیکی ناو آمده و ما را اذیت کرده‌اند. بنابر اعلام همین مقام ارتش آمریکا، دو فروند از این قایق‌ها تا فاصله دویست وهفتاد متری به ناو نزدیک شدند. وی ادامه داد: با وجود اینکه چندین بار به آنها هشدار دادیم که به ناو نزدیک نشوند، اما باز هم به ناو نزدیک شده و تا فاصله دویست وهفتاد متری که می‌رسیدند، دور می‌زدند. آمریکایی‌ها اعلام کرده‌اند که فرماندهان سپاه پاسداران به تحرکات ارتش آمریکا در خط مرزی آبهای ایران، حساس است و به هر فعالیت ارتش آمریکا در این خط سریعاً واکنش نشان می‌دهد.
ناو آمریکایی مسیر خود را تغییر داده‌است
در همین راستا، مقام ارتش امریکا که نخواسته نامش فاش شود، اظهار کرد که فرماندهی ناو دوازده بار تلاش کرده که با قایق‌ها تماس برقرار کند اما پاسخی نگرفته و مجبور شده که 10 فلیر (فلیر: گلوله‌های آتشینی هستند که برای ایجاد انحراف در موشک‌های حرارتی پرتاب می‌شود) در مسیر دو قایقی که به فاصله دویست وهفتاد متری ناو رسیده بودند، پرتاب کرده تا از نزدیک شدن بیشتر قایق‌ها به ناو، جلوگیری کند. شبکه خبری سی.ان.ان. آمریکا نیز گزارش داده که ناو نیتز برای جلوگیری از درگیری، مسیر خود را تغییر داده است. آمریکایی‌ها اظهار کردند که یک قایق تندروی ایرانی به دو کشتی نیروی دریایی آمریکا و یک کشتی نیروی دریایی کویت نزدیک شده که یکی از شناورهای نظامی آمریکایی به نام «یواساس اسکوال»، پس از مکالمه رادیویی مختصر با طرف ایرانی و امتناع وی از ترک منطقه، 3 بار به نشانه هشدار در آب و به سمت قایق ایرانی شلیک کرده است. فیلم منتشره توسط ارتش آمریکا نشان می‌داد که احتمالا 2 فروند از قایق‌های استفاده شده توسط سپاه در این عملیات، قایق‌های کلاس عاشورا مسلح به راکت‌های 107 م م و دوشکا هستند.
ابهام در عرف حاکم بر آبهای بین المللی
یک مقام در وزارت دفاع آمریکا پنتاگون، این اقدام قایق‌های سپاه را غیرحرفه‌ای و ناامن خوانده و دراین‌باره گفت: این قایق‌ها تا فاصله سیصد یاردی (دویست وهفتاد متری) ناو جلو آمده بودند. هم چنین، جان ریچاردسون فرمانده عملیات دریایی آمریکا درباره حادثه روز سه شنبه در تنگه هرمز گفته‌است: این حوادث تنش‌های دریایی با ایران در خلیج فارس پررنگ می‌کند. به گفته این فرمانده آمریکایی این حادثه سوالات و ابهاماتی درباره عرف تازه حاکم بر آبهای بین المللی به وجود می‌آورد. به گفته دریابد ریچاردسون ناوشکن آمریکایی پس از نزدیک شدن قایق های تندرو ایرانی مجبور شده‌است، برای ایجاد فاصله با قایق های ایران تغییر مسیر دهد.
همچنین واشنگتن پست در گزارشی ضمن اشاره به این خبر، به اظهارات یک مقام پنتاگون پرداخت که گفته‌بود: ناوهای ایران نخستین بار روز سه‌شنبه مانورهایی را در نزدیکی ناوشکن آمریکایی در تنگه هرمز انجام دادند. در روز چهارشنبه نیز شناورهای ایرانی تا چند صد متری یک ناو دیگر آمریکا نزدیک شدند که باعث شد ناو آمریکایی شلیک‌های هشدار را پرتاب کند. ویلیام اربن، سخنگوی ناوان پنجم نیروی دریایی آمریکا نیز ادعا کرد: شناورهای ایرانی که به این ناو آمریکایی نزدیک شدند اخطارهای مکرر رادیویی را نادیده گرفتند و تنها زمانی که به فاصله حدود 300 متری ناو آمریکایی رسیدند، سرعت خود را کاهش دادند.
برای جلوگیری از تنش شلیک کرده‌اند
در همین رابطه پیتر کوک، سخنگوی پنتاگون در خصوص این دو واقعه گفت: ایرانی‌ها معمولاً حرفه‌ای عمل می‌کنند ولی در این 2 مورد غیرحرفه‌ای و غیرایمن عمل کردند. پیتر کوک به طور اختصاصی‌تر به حادثه دوم یعنی تیراندازی روز چهارشنبه پرداخت و گفت: نیروهای ما بسیار خوب آموزش دیده‌اند و بر اساس همین آموزش‌ها، برای جلوگیری از افزایش بیشتر تنش‌ها، شلیک هشدار کردند. کوک گفت: خلیج فارس منطقه مهمی از دنیاست و ما سال‌هاست که آنجا هستیم و نمی‌خواهیم که در آنجا درگیری شود ولی ملوانان ما برای جلوگیری از افزایش تنش و برای اینکه نشان دهند توانایی دفاع از خود را دارند، شلیک کردند. سخنگوی پنتاگون افزود: امیدواریم این اتفاقات ادامه نداشته‌باشد، زیرا نمی‌خواهیم تنش‌ها در این بخش مهم از دنیا، افزایش پیدا کند.
این اقدامات باعث افزایش تنش می‌شود
جاش ارنست سخنگوی کاخ سفید نیز در این‌باره گفت: مقصود چهار شناور ایرانی که در این هفته به ناوشکن آمریکایی که در آبهای بین المللی تنگه هرمز بود نزدیک شدند، مشخص نیست، اما چنین اقداماتی باعث افزایش تنش خواهد‌شد. وی با بیان اینکه با وجود مشخص نبودن مقصود قایق‌های ایرانی اما چنین رفتاری قابل قبول نیست، ادعا کرد: ناو آمریکایی در آبهای بین‌المللی بوده‌است. این اقدامات، ظرفیت آن را دارد تا باعث افزایش تنش‌ها شود.
واکنش وزیر دفاع ایران
سردار حسین دهقان صبح روز پنجشنبه در جمع خبرنگاران در توضیح علت حرکت قایق‌های تندرو به سمت ناوشکن آمریکایی گفت: تامین امنیت ما در ایران و خلیج‌فارس برعهده واحدهای دریایی ایران است؛ بنابراین موظف هستند بر تردد و اقدامات شناورهای بیگانه در منطقه نظارت داشته باشند. این شناورها همواره در حال رصد و گشت آبهای سرزمینی ایران هستند. اقدامی که برای این شناورها طبیعی، واقعی و مستمر است. اگر ناوگان آمریکایی وارد حوزه آبی ایران شود قطعا اخطار خواهد گرفت. به او توجه خواهیم داد و اگر جنبه‌ای از تجاوز به آبهای ما تلقی شود با آنها مقابله خواهیم کرد.
آمریکایی‌ها می‌ترسند
تابناک در این باره نوشت: ایران همواره نسبت به حضور نیروهای نظامی و ناوهای آمریکایی در منطقه خلیج فارس ابراز بی‌اعتمادی کرده و تاکید داشته‌است که نیروهای نظامی کشورهای منطقه قادر به تامین امنیت آبهای خاورمیانه هستند و نیازی به حضور هیچ نیروی نظامی خارجی به ویژه آمریکایی‌ها در منطقه نیست. این موضوع باعث شده که بارها نیروهای نظامی دریایی ایران به نظامیان آمریکایی هشدار داده و فعالیتهای آنها را به‌طور مستمر تحت نظر داشته‌باشند که آخرین مورد آن به بازداشت 10 تفنگدار آمریکایی که غیر قانونی وارد آب های سرزمینی جمهوری اسلامی شده بودند، انجامید. رصد تحرکات نظامی آمریکایی‌ها در خلیج فارس و دریای عمان توسط نیروهای نظامی جمهوری اسلامی ایران به شدت برای آمریکایی‌ها گران تمام شده‌است، تا جایی که آنها به ویژه پس از بازداشت 10 تفنگدارشان توسط جمهوری اسلامی به شدت از رویارویی با نیروهای دریایی سپاه پاسداران و ارتش ایران پرهیز می‌کنند.
تجارب مشابه آمریکایی‌ها
مقامات آمریکایی می گویند این حادثه سومین حادثه مشابه در ماه های گذشته در خلیج فارس است. بنابه مدعای آنها در ماه دسامبر گذشته نیروهای ایرانی راکت هایی را به نزدیکی یک ناو جنگی آمریکا در تنگه هرمز شلیک کردند و در ژانویه سال جاری میلادی نیز یک پهپهاد را بر فراز ناو "یو اس اس هری ترومن " آمریکا به پرواز درآورند. همچنین در ژانویه سال جاری دو قایق آمریکایی در آبهای سرزمینی ایران از سوی نیروی دریایی سپاه توقیف و 10 ملوان آمریکایی آنها بازداشت شد. این ملوانان کمتر از یک روز (پانزده ساعت) در بازداشت سپاه بودند و پس از اقرار به ورود اشتباهی به آب های ایران و معلوم شدن اینکه قایق آنها در اثر نقص فنی به طور اشتباهی وارد آب های سرزمینی ایران شده اند، آزاد شدند. پس از آزادی این ملوانان فیلمی از ماجرای دستگیری آنها در تلویزیون دولتی ایران به نمایش درآمد که جنجال زیادی در آمریکا به‌پا کرد. در صحنه‌ای از این فیلم دیوید نارتکر فرمانده این گروه از ملوانان آمریکایی با اقرار به اشتباه در ورود به آبهای ایران، گفته‌بود: این اشتباه ما بود و ما به خاطر این اشتباه عذرخواهی می کنیم. این ملوانان پس از آزادی و انتشار فیلم دستگیری‌شان، متهم به وادادگی و عدم رفتار بر اساس استانداردهای نظامی گری و قوانین نیروی دریایی آمریکا شدند و چند تن از آنها توبیخ و تنزیل درجه شدند. در گزارش هیات تحقیق نیروی دریایی آمریکا که پس از این حادثه منتشر شد، نیز این ملوانان متهم شدند که در جریان بازداشتشان اطلاعات زیادی به ایرانیان داده‌اند.∎