داوود رشیدی جزء اولین کسانی است که تئاتر مدرن را به صحنه آورد و نمایش «در انتظار گودو» که در دهه 40 خورشیدی برای تئاتر ما بسیار ناآشنا بود، به کارگردانی داوود رشیدی اجرا شد؛ نمایش ابزوردی که هنوز ما نمیدانستیم قواعد و اصول اجرائیاش چه خواهد بود. با آنکه متون ابزورد در ایران ترجمه شده بود و حتی نمایشنامهنویسی چون بهمن فرسی با آثارش سعی میکرد نوعی ابزورد را در تئاتر ما بنویسد و اجرا کند، اما بهلحاظ اجرائی، داوود رشیدی به دلیل زندگی و تحصیل در اروپا از نزدیک با این مقوله آشناتر بوده است. رشیدی علاوهبراین، به تئاتر ملی و ایرانی نیز توجه داشت و مثال روشنش همان حسنکچل، نوشته علی حاتمی است که در تئاتر 25 شهریور (سنگلج) اجرا شد. علی حاتمی از شاگردان داوود رشیدی در دانشکده هنرهای دراماتیک بود که در این آشنایی، استاد متوجه هوش و درایت بسیار شاگردش میشود و نمایشنامهاش را به صحنه میآورد. او پس از انقلاب یکی از بهترین نمایشهایش را در مجموعه تئاتر شهر و به نام «پیروزی در شیکاگو» نوشته والتر وایدلی اجرا کرد. سیروس ابراهیمزاده، یکی از بازیگران این نمایش، درباره این نمایش گفته است: «در این تئاتر برای اولینبار موسیقی زنده روی صحنه اجرا میشد. زندهیاد بابک بیات برای آن موسیقی ساخت و علیرضا عصار برای آن نمایش، ساکسیفون میزد. مرتضی ممیز هم طراح صحنه بود و حسین سرشار هم قرار بود در آن بازی کند که متأسفانه به دلیل ابتلا به آلزایمر نتوانست و با اشک و آه کار را ول کرد». علی منصور در چهار جلد مجموعه آثار ترجمه داوود رشیدی را در نشر افراز منتشر کرده و چهارمین جلدش به زندگی و خاطراتش تعلق دارد. جلد اول و دوم مجموعه شامل نمایشنامههایی میشود که رشیدی از هنگام ورود خود به ایران ترجمه کرده و به اجرا رسانده است. «ماجرای کوچه لورسین»، «میخواهید با من بازی کنید»، «درخت تبریزی دوم دست چپ»، «آخرین گودو»، «جان در برده»، «لباس باشکوهی به رنگ بستنی شیری» و «پیروزی در شیکاگو» از جمله نمایشنامههایی است که در جلد اول این مجموعه گنجانده شده است. داوود رشیدی زاده ۲۵ تیر ۱۳۱۲ در تهران است و در پنجم شهریور به دلیل ایست قلبی از دنیا رفت.
∎رشیدي؛ هم مدرن، هم ایرانی
رضا آشفته
صاحبخبر -