صاحب‌خبر - این نبرد اگرچه گفته می شود برای ترکیه و امنیت ملی آن مساله ای راهبردی به شمار می آید اما سوال های زیادی را در خصوص این هوشیاری دیرهنگام و تردیدآفرین ترکیه و آمریکا برای مبارزه علیه داعش بعد از چند سال حمایت های پنهانی و آشکار از این گروه تروریستی تکفیری و امثال آن ایجاد کرده است. چطور ممکن است ترکیه به طور آشکار آمریکا و غرب را به حمایت از کودتا و پناه دادن به کودتاگران متهم اما درعین حال با آن ائتلاف و با هماهنگی عملیات نظامی را برای سیطره بر جرابلس آغاز می کند و همزمان به استقبال «جو بایدن» معاون رئیس جمهوری آمریکا می رود که بعد از کودتای نافرجام اخیر برای اولین بار برای دیداری رسمی به ترکیه سفر کرد. علاوه بر این ها، سخنان پی در پی مقامات ترکیه نشان از تغییر موضع این کشور در برابر نظام سوریه و کنار آمدن با بقای «بشار الاسد» رئیس جمهوری سوریه دارد و از سوریه یکپارچه حکایت می کند، در حالی که همین کشور در سال های متمادی به منظور تضعیف حکومت سوریه از گروه های مسلح حمایت کرده و امروز نیز شهر جرابلس سوریه را به اشغال خود درآورده است. آمریکا چطور می تواند با کردها در الحسکه در مقابل ارتش سوریه متحد شود و در جای دیگر در مرزهای ترکیه و سوریه در کنار ترکیه با آنها وارد جنگ شود؟ ** جای نیروها و عوامل آمریکا در جرابلس عوض شده است « امین حطیط» ژنرال بازنشسته لبنانی و کارشناس ارشد امور راهبردی و نظامی در گفت وگو با ایرنا تحولات اخیر در جرابلس را صرفا «عملیات تحویل شهر جرابلس از سوی داعش به گروه های مسلح وابسته به آمریکا ترکیه که ارتش آزاد خوانده می شود»، دانست و تاکید کرد که داعش هیچگاه ضد ترکیه و آمریکا نبوده و بسیاری وقت ها این گروه تروریستی به عنوان ارتش جایگزین به نفع ترک ها و آمریکایی ها در داخل سوریه عمل کرده است. وی خاطرنشان کرد که برای فهم تحولات امروز نیازمند آن هستیم که به ریشه این تحولات برگردیم. ژنرال حطیط خاطرنشان کرد که آمریکایی ها از ابتدای بحران سوریه به دنبال سیطره بر سوریه و سرنگونی نظام آن و « بشار الاسد» رئیس جمهوری سوریه بودند اما ناکام ماندن این توطئه، آمریکایی ها را مجبور کرد طرحی دیگر را در دستور کار قرار دهند و آن اینکه به واسطه عناصر مسلح وابسته به خود در حلب، بر نیمی از سوریه سیطره پیدا کنند. « اما این نقشه هم نگرفت و دولت آمریکا مجبور شد به نقشه سوم روی بیاورد و با ایجاد منطقه کردی در شمال سوریه، از نظام باج خواهی و آن را تضعیف کند». این کارشناس امور راهبردی تصریح کرد: نقشه جدید آمریکا در ایجاد منطقه کردی باعث عصبانیت ترک ها و سوری ها شد چرا که موفقیت واشنگتن در اجرای این طرح ممکن بود به گسترش آن به داخل ترکیه منجر شود و برای همین ترکیه با فوریت امنیت ملی و موجودیت خود را در خطر دید و چاره ای نداشت جز اینکه در برابر طرح کردی بایستد. وی گفت: بعد از تحرک ترکیه که از ناحیه امنیت ملی احساس خطر کرده ، طبیعی بود که آمریکا، کردها را به عنوان متحد خود انتخاب نخواهد کرد. ژنرال حطیط این اتفاق را درسی برای کشورهای منطقه دانست که به آمریکا امید بسته اند و آن را متحد دائمی خود به شمار می آورند. این کارشناس ارشد راهبردی تاکید کرد: کشورهای منطقه باید بدانند که آمریکا بر اساس شرایط ، منافع و موقعیت خود عمل می کند و با تغییر منافع و شرایط ، متحدانش را تغییر می دهد. وی در خصوص موضع روسیه درباره جنگ جرابلس در مرزهای سوریه و ترکیه گفت: روسیه اقدام ترکیه در جرابلس را به منزله بسته شدن راه آمریکا در ایجاد منطقه کردی در سوریه می داند و درعین حال اهرمی در دست روسیه برای فشار به کردها به شمار می آید. ژنرال حطیط افزود: بدون حرکت ترکیه به سمت جرابلس کردها احساس نمی کردند که طرحشان قابل دوام نیست و نمی پذیرفتند جنگ را در شهر الحسکه متوقف کنند. این کارشناس نظامی خاطرنشان کرد: امروز منفعت مسکو در این است که رابطه خود را با ترک ها و کردها قطع نکند اما آمریکایی ها برایشان این مساله مهم است که نظام سوریه پیروزی میدانی به دست نیاورد تا آنها را از صحنه بازی بیرون نکند، برای همین ملاحظه می کنیم واشنگتن با کمک به کردها می خواهد نظام سوریه را آزار دهد. وی درباره موضع دولت سوریه درباره ورود نیروهای ترکیه به جرابلس گفت: مخالفت نظام سوریه با ورود ترک ها به جرابلس و تجاوز نامیدن این اقدام، برخاسته از یک موضع اصولی است اما دولت سوریه از اقدام ترکیه در جلوگیری از ایجاد منطقه کردی که نفع نظام و تضمین یکپارچگی سرزمین سوریه تمام می شود، سود می برد. ژنرال حطیط ، راهبرد ایران در سوریه را مبتنی بر عدم قطع روابط با ترکیه و تلاش برای کشاندن آن به دایره راه حل در سوریه برای پایان بحران و حفظ تمامیت اراضی سوریه دانست. این ژنرال لبنانی تاکید کرد: آنچه در جرابلس روی می دهد چیزی بیش از عملیات پایان نقشه قدیم و آغاز نقشه جدید آمریکا نیست به ویژه اینکه داعش به عنوان آلت دست قدیمی آمریکا تاریخ مصرفش به پایان رسیده و این ماموریت به کردها و گروه های دیگری همچون «ارتش آزاد» سپرده شده است. ** «عمر معربونی» کارشناس ارشد نظامی لبنانی نیز به نوبه خود با وجود تناقض های موجود در روابط ترکیه با آمریکا و ترکیه با سعودی، ترجیح داد چرخش ترکیه به سوی سوریه را چندان جدی تلقی نکند. وی علت آن را از یک سو، روابط عمیق واشنگتن و ترکیه و روابط ده ها ساله ترکیه با اتحادیه اروپا دانست که مانع از چرخش جدی و حقیقی از یک محور به محور دیگر می شود. معربونی،عملیات نظامی ترکیه در جرابلس وعقب نشینی سریع داعش از این شهر و از مقابل نیروهای ترکیه ومتحدان آن بویژه« تیپ سلطان مراد» مورد حمایت سازمان اطلاعات ترکیه) را تاکید مجددی بر حمایت دستگاه اطلاعاتی ترکیه از داعش دانست. این کارشناس نظامی همچنین خاطرنشان کرد: نیروهای ترکیه در بعشیقه در نزدیکی عناصر مسلح داعش هستند اما با وجود این شاهد هیچ گونه درگیری بین آنها نیستیم. وی، تمام این اتفاقات را در چارچوب موضع طبیعی ترکیه در قبال سوریه و موضع حقیقی آن در قبال اتحادیه اروپا و غرب دانست و تصریح کرد که همزمانی ورود ارتش ترکیه به جرابلس با سفر«جو بایدن» معاون رئیس جمهوری آمریکا به ترکیه یک بار دیگر تاکید کرد که دلیلی بر دخالت « فتح الله گولن» درکودتای نافرجام ترکیه وجود ندارد و روابط ترکیه و آمریکا محکم تر از گذشته ادامه خواهد یافت. معربونی سخنان ترک ها درباره احتمال استفاده روسیه از پایگاه اینجرلیک را برای تحریک آمریکا و غرب برای بهبود روابط با آنکارا دانست و گفت: رفتار امروز ترک ها بیش از هر چیز برای محکم کردن جای پا آن در غرب و ناتو است. شهر جرابلس که در نوار مرزی سوریه و ترکیه و در کرانه غرب رود فرات واقع است در حومه جرابلس حدود 60 روستا قرار دارد و تعداد جمعیت آن 75 هزار تن است. خاورم ** ع.ع388**390** 1324∎​