بعد ازآنکه عربستان مذاکرات صلح کویت درباره جنگ یمن را با طرح شروط تحمیلی مورد نظر خود به شکست کشاند ؛از بازگشت هیات یمنی به صنعا مخالفت کرد و در عین حال حملات هوایی خود را به اهداف غیرنظامی از سرگرفت و شدت بخشید ، در مقابل یمنی ها نیزاز یکسو برای عبورموفقیت آمیز ازدوره گذار کنونی با مشارکت انصار الله و حزب  نگره ملی به رهبری علی عبد الله صالح و شرکای سیاسی آنها شورای عالی سیاسی تشکیل دادند و از دیگر سو به منظور ایجاد بازدارندگی در برابر حملات هوایی عربستان به مقابله به مثل از طریق حملات موشکی دست زدند و در واکنش به اشغال بخش های از خاک یمن در جنوب و حضرموت روند پیشروی  خود را در استان های مرزی نجران ، عسیر و جیزان سرعت بخشدند به گونه ای که اکنون گفته می شود جیزان به لحاظ نظامی سقوط کرده و همه مراکز نظامی و غیرنظامی واقع در این شهر در تیررس نیروهای یمنی قرار دارد .

مجموعه عواملی در شکست نظامی نیروهای عربستان و پیشروی ها و پیروزی های نظامی یمنی ها در استان های مرزی جیزان ، عسیر و بخصوص  نجران موثر بوده است که از جمله مهمترین آنها می توان به تعلق خاطر ساکنان این مناطق به یمن اشاره کرد. این سه استان در سال 1934در پی شکست حاکم وقت یمن در جنگ با دولت نوپای سعودی به مدت 60 سال به اجاره سعودی ها در آمد و در حالیکه 22 سال پیش مدت این قرار داد به پایان رسیده اما عربستان به بهانه های مختلف از استرداد آن امتناع کرده است.  عربستان انتظار داشت روند جنگ در یمن به گونه ای پیش رود که علاوه بر این سه استان کل یمن  رابه زیر سلطه و تمکین این کشور در آورد اما برعکس اوضاع به گونه ای پیش رفته که زمینه را برای اعاده حاکمیت یمنی ها بر استان های مرزی نجران ، عسیر و جیزان فراهم آورده است . هر چند عربستان در 82 سال گذشته نهایت تلاش خود را برای تغییر بافت فرهنگی و اجتماعی این سه استان بکار گرفته است اما تفاوت های فرهنگی این مناطق بخصوص  نجران  نسبت به مناطق مرکزی شبه جزیره حجاز کاملا مشهود است. لهجه «نجرانی» تفاوت های محسوسی با لهجه رسمی حجازی دارد و قرابت های آن با لهجه یمنی به اندازه ای است که حتی برای بسیاری از سکنان مناطق مرکزی و شمالی شبه جزیره، تشخیص بین یمنی و نجرانی مشکل است. به لحاظ  پوشش نیز سربند (چفیه و اقاله) نجرانی ها - مانند منطقه شرقیه - سفیدرنگ است و با فرهنگ سنتی مناطق مرکزی و شمالی (قرمزرنگ) تفاوت دارند. ضمن این که نجرانی ها به صورت سنتی، از دستار و خنجر بر روی لباس عربی خود استفاده می کنند که از این نظر نیز کاملا مشابه یمنی ها می باشند. به لحاظ مذهبی نیز بیش از 80 درصد اهالی نجران، پیرو فرقه «اسماعیلیه» می باشند که یکی از شاخه های تشیع به حساب می آید و از نظر تاریخی و سیاسی نیز قیام های متعددی علیه خلفاء و حاکمان وقت را در کارنامه دارد.  بعد از اسماعیلیه، بیش ترین گرایش مذهبی به فرقه «زیدیه» است که باز هم شاخه ای از تشیع می باشد. زیدی های نجران، عمدتا فرزندان قبیله همدان هستند و با توجه به اشتراک مذهبی و قبیله ای با یمن، همبستگی زیادی با ملت یمن دارند. علاوه بر این دو گروه بزرگ مذهبی، دو اقلیت مذهبی کوچک اهل سنت (عمدتا شافعی) و «شیعیان دوازده امامی» نیز در این منطقه سکونت دارند و از سوی دستگاه تبلیغاتی نفتی شیوخ وهابی، سرمایه گذاری بسیار گسترده ای برای گسترش وهابیت در میان این گروه انجام می شود. با توجه به این ویژگی ها برخی از کارشناسان  منطقه نجران  را به گسلی تشبیه می کنند که در صورت فعال شدن  می تواند زلزله ای بزرگ  را در داخل اراضی عربستان سعودی پدید آورد.

---------------------------

تحلیل گر : احمد کاظم زاده