صاحب‌خبر - در این گزارش که در شماره چهارشنبه سوم شهریور 1395 خورشیدی انتشار یافت، می خوانیم: ماه گذشته میلادی جبهه النصره که پس از داعش بزرگترین گروه تروریستی حاضر در استان حلب است، اعلام کرد نام خود را تغییر داده و با بیش از 20 گروه تروریستی دیگر ائتلافی به نام «جیش الفتح الشام» عملیات شکستن محاصره حلب را آغاز می کند. جبهه النصره پیش از این در مناطق مختلف شمال سوریه با داعش درگیر شده بود و به همین دلیل حوزه نفوذ داعش به شهرهای شمالی این استان از جمله منبج، وشهرهای حومه شمالی حلب مانند الباب و الراعی محدود مانده و این گروه تروریستی نتوانست در شهر حلب نفوذ کند. این شهرها بیشتر در مسیر«رقه» قرار دارد که داعش آن را مرکز خلافت خودخوانده خود نامیده است. علاوه بر این گروه «انصار الاسلام» وابسته به القاعده، جبهه الشامیه، احرار الشام، جیش المجاهدین و النصار شامل تروریست های چچنی و قفقازی، جیش الاسلام (گروهی که عربستان رسماً از آن حمایت می کند)، گروه انصار الدین، گروه اجناد الشام و جند الاقصی از شاخص ترین گروه های تروریستی- تکفیری حاضر در حلب و حومه آن هستند که برخی از آنان از سوی غرب «میانه رو» خوانده می شوند. گروه های فیلق الشام، صقورالجبل و نورالدین الزنکی (گروهی که مسئول بریدن سر کودک 11 ساله فلسطینی و استفاده از گاز خردل در مناطق غربی حلب است) از گروه های شناخته شده حاضر در حلب اند که خود را تحت عنوان «ارتش آزاد سوریه» تعریف می کنند. بر اساس گزارش های غیررسمی، ترکیه و قطر بزرگترین حامیان این گروه ها هستند. ** حمله توپخانه ای ترکیه به کردهای سوریه با ادامه درگیری ها میان نیروهای شبه نظامی کرد و ارتش سوریه در شهر «حسکه» دیده بان حقوق بشر سوریه مدعی شد که نیروهای کرد دوشنبه شب کنترل 90 درصد این شهر را به دست گرفته اند. منابع دولتی اما گفته اند پیشروی کردها محدود بوده و مربع امنیتی این شهر همچنان در اختیار نیروهای دولتی است. پیش تر با میانجیگری روسیه آتش بسی شکننده در این شهر برقرار شده اما دولت سوریه می گوید کردها با کارشکنی این آتش بس را نقض کرده اند. همزمان گفته شده هیأتی از فرماندهان یگان های موسوم به «مدافع خلق کرد» برای دیدار با یک هیأت دولتی سوری و میانجیگر روسی به پایگاه آشتی حمیمیم رفته اند. از سوی دیگر، صالح مسلم، رئیس حزب اتحاد دموکراتیک و رهبر کردهای سوریه تحولات اخیر در شمال شرقی سوریه را ناشی از نزدیک شدن نظام سوریه و ترکیه عنوان کرد. به گزارش ایسنا به نقل از خبرگزاری آلمان، او نقش روسیه در درگیری های حسکه را بعید دانست و احتمال داد، حمله جنگنده های ارتش سوریه به مواضع کردها در حسکه نوعی پاسخ مثبت به پیام های احساسی ترکیه درباره امکان عادی سازی روابط با سوریه باشد. در همین حال روز گذشته خبرگزاری رویترز گزارش داد که ارتش ترکیه حملات توپخانه ای همزمانی را به مقرهای داعش در شهر جرابلس و نیروهای موسوم به «مدافع خلق کرد» در نزدیکی منبج در استان حلب انجام داده است. یکی از مسئولان ترکیه اعلام کرد که هدف ارتش از این حملات ایجاد گذرگاهی برای اجرای عملیات آزادسازی شهر جرابلس در شمال سوریه است. پیش تر اعلام شده بود گروه های مسلح نزدیک به ترکیه که در سوریه حضور دارند با پشتیبانی این کشور آماده حمله به جرابلس هستند. دهها هزار غیرنظامی گروگان گروه های مسلح حاضر در بخش شرقی حلب هستند. مردان و زنانی که علی رغم کریدور امنی که ماه گذشته روسیه و ارتش سوریه برایشان گشود، با سرنیزه تروریست ها مجبور به ماندن در شهر حلب شدند. شهری که روزگاری بهشت سوریه بود و اکنون جولانگاه تروریست ها است. دیده بان حقوق بشر سوریه که مقر آن در لندن است، هفته گذشته اعلام کرد، از 31 ژوئیه که تحرکات گروه های تروریستی برای شکستن محاصره حلب آغاز شده، بیش از 300 غیرنظامی در بمباران ها کشته شده اند. این گروه روز یکشنبه اعلام کرد در جریان درگیری های 4 ماه اخیر در حلب و حومه آن دست کم 9 هزار و 500 غیرنظامی کشته یا زخمی شده اند. خبرگزاری نووستی روسیه نیز هفته گذشته اعلام کرد، از اوایل ماه جاری میلادی بیش از 100 غیرنظامی در حمله شورشیان مسلح و تروریست ها به حلب کشته و 700 نفر دیگر نیز زخمی شده اند. این در حالی است که استفان دی میستورا، نماینده سازمان ملل در امور سوریه پنجشنبه هفته گذشته اعلام کرد، ده ها کامیون امدادرسانی این سازمان امکان ورود به حلب را ندارند و صدها هزار ساکن این مناطق که به نوعی از سوی تروریست ها به گروگان گرفته شده اند، به دلیل نبود آب آشامیدنی و برق در معرض تهدید جدی هستند. همچنین استفان اوبراین، معاون دبیرکل سازمان ملل در امور انسانی در جلسه هفته گذشته شورای امنیت اعلام کرد 275 هزار غیرنظامی ساکن در مناطق شرقی حلب نیازمند کمک های فوری هستند. او اعلام کرد، برای امداد رسانی به این مناطق نیاز به 48 ساعت آتش بس است. پیش تر روسیه اعلام کرده بود، با 3 ساعت آتش بس روزانه در حلب موافقت می کند. روسیه می گوید به دلیل وضعیت پیچیده حلب امکان تفکیک گروه هایی که از سوی غرب میانه رو خوانده می شوند، با گروه های تروریستی حاضر در مناطق شرقی وجود ندارد. تحرکات دیپلماتیک هفته های اخیر برای برقراری آتش بس 48 ساعته در حلب نیز که در سفر وزیر خارجه آلمان به مسکو جدی تر شد، سرانجام هفته گذشته با موافقت روسیه و دمشق مواجه شد. اما به نظر می رسد، سازوکار این آتش بس پس از دیدار قریب الوقوع وزیران خارجه امریکا و روسیه مشخص خواهد شد. با وجود این سازمان های امدادرسان بین المللی و همچنین سازمان ملل در گزارش های مختلف درباره وضعیت فاجعه بار غیرنظامیان که در مناطق شرقی حضور دارند، هشدار می دهند. اسکای نیوز هفته گذشته خبر داد بان کی مون، دبیر کل سازمان ملل در گزارشی، تازه ترین وقایع در سوریه و حلب را به شورای امنیت ارائه و نسبت به وقوع فاجعه انسانی بی سابقه در حلب هشدار داده است. همزمان فرحان حق، معاون سخنگوی دبیرکل سازمان ملل نیز ضمن هشدار درباره وضعیت مناطق شرقی حلب اعلام کرد که مناطق غربی این شهر که یک میلیون و 200 هزار نفر در آن زندگی می کنند بهتر از مناطق شرقی است اما این مناطق نیز با بحران روبه روهستند. این در حالی است که پس از تکمیل محاصره حلب، روسیه و سوریه چند «کریدورامن» برای خروج غیرنظامیان از این مناطق ایجاد کردند اما پس از خروج ده ها خانواده، خروج از این کریدورهای امن به دلیل ممانعت گروه های مسلح و تروریست ها عملاً متوقف شده است. بشار جعفری، نماینده سوریه در سازمان ملل نیز روز گذشته در گزارشی به شورای امنیت ضمن انتقاد از گزارش های حقوق بشری، کشورهای خارجی حامی تروریست ها را عامل اصلی رنج مردم سوریه عنوان کرده است. وضع پیچیده نبرد در سوریه پس از تحولات اخیر حلب وارد مرحله ای تازه شده است. ائتلاف های پیایی و گسترده تروریست ها و گروه های مسلح سرنوشت بزرگترین شهر سوریه که میراث دار تاریخ کهن این کشور است را در معرض تهدید جدی قرار داده است. در حال حاضر ده ها گروه شبه نظامی و تکفیری در بخش هایی از مناطق شرقی و حومه جنوبی حلب مستقر هستند و نیروهای دولتی سوریه و متحدانش که بیش از یک ماه و نیم است که تروریست ها را محاصره کرده اند، کنترل مناطق غرب و حومه شمالی حلب را در اختیار دارند. نبرد بزرگ تصرف جاده استراتژیک کاستیلو و مزارع ملاح در حومه شمالی حلب، علاوه بر قطع مسیر لجستیکی گروه های مسلح و تروریست های حاضر در شرق حلب، در مدتی کوتاه زمینه ساز تکمیل محاصره این گروه ها توسط ارتش سوریه شد. «حلب» که بزرگترین شهر سوریه است و پیش تر مهم ترین مرکز تجاری این کشور محسوب می شد، از نیمه سال 2012 و چند ماه پس از آغاز درگیری ها در سوریه، به مقر اصلی مخالفان دولت سوریه تبدیل شد و گروه موسوم به «ارتش آزاد سوریه» متشکل از نظامیان جداشده از ارتش و چندین گروه محلی وابسته به «اخوان المسلمین سوریه» کنترل این منطقه را در دست گرفتند اما با ادامه این جنگ فرسایشی و ورود بازیگران منطقه ای، هم بحران در مناطق شمالی سوریه گسترش یافت و هم پای هزاران تروریست به این منطقه غیر نظامی باز شد. ناکامی های پیاپی ارتش آزاد و شاخه سیاسی آن (که در ترکیه مستقر بود) در دو سال ابتدایی جنگ موجب شد، گروه های تکفیری با استفاده از این موقعیت بخش مهمی از گروه های کوچک و بزرگ را جذب کرده و آرایش نیروهای مخالف سوریه از آنچه بعدها از سوی غرب «میانه رو» خوانده می شد، به سوی «تروریسم کور بین المللی» تغییر کند. ظهور«جبهه النصره» وابسته به القاعده و پس از آن بیعت ده ها گروه تکفیری با گروه تروریستی «داعش» که بسرعت در مناطق مرزی سوریه با عراق و ترکیه نفوذ خود را گسترش می داد، عملاً استان حلب را از پایتخت اسمی مخالفان به محل تجمع گروه های تروریستی تبدیل کرد. ارتش سوریه که درگیر نبردی بزرگ با تروریست ها در حومه دمشق، پایتخت سوریه بود، پس از تغییر آرایش نظامی و حمایت متحدان منطقه ای اش توانست در نبردهایی دشوار صف گروه های مسلح را به سوی مناطق شمالی بشکند و جبهه ای نیرومند در منطقه غربی این شهر ایجاد کند. کفه ترازوی جنگ در حلب با ورود جنگنده های روس در سپتامبر 2015 به نبرد بیش از همیشه به نفع ارتش تغییر کرد. در کمتر از یک سال تمام راه های ارتباطی تروریست ها به مناطق شرقی قطع شد و هزاران تروریست که مقرهای خود را در میان محل سکونت غیرنظامیان مستقر کرده اند، در این منطقه محاصره شدند. پس از تکمیل محاصره حلب در روزهای پایانی ماه گذشته میلادی، جبهه النصره وابسته به القاعده که چند گروه تکفیری تحت لوای آن فعالیت می کردند، با تغییر نام به «جبهه الفتح الشام» اعلام کرد از القاعده جدا شده و ائتلافی بزرگ با دیگر گروه ها برای شکستن محاصره حلب را آغاز کرد. برخی منابع تعداد تروریست های حاضر در زمان آغاز این عملیات را بین 7 تا 11 هزار نفر تخمین زده اند. به گفته منابع نزدیک به دولت سوریه صدها نفر از این تروریست ها در درگیری های هفته های اخیر کشته شده اند. در یک هفته نخست، عملیات چند مرحله ای ائتلاف تروریست ها که با پشتیبانی شدید توپخانه ای و با استفاده از تجهیزات سنگین نظامی صورت می گرفت در نهایت راه به جایی نبرد و تروریست ها تنها توانستند پس از پیشروی در چند منطقه، با گشودن باریکه ای در جنوب غربی حلب محاصره حلب را بشکنند. اما آتش بازی سنگین ارتش عملاً عبور و مرور از این باریکه را غیر ممکن کرد و در روزهای بعد روند پیشروی ها در این مناطق به نفع ارتش تغییر کرد. روندی که تا به امروز ادامه پیدا کرده است. *منبع: روزنامه ایران **گروه اطلاع رسانی**9117**9131∎​