گروه بينالملل، پرستوبهراميراد: نيروهاي کرد سوريه پس از درگيريهاي شديد با نيروهاي نظام، کنترل زندان مرکزي شهر حسکه را در دست گرفته بودند. همچنين منابع مخالف سوري مدعي شدند کردها کنترل 90 درصد اين شهر را در دست دارند. شهر حسکه طي روزهاي گذشته شاهد شديدترين درگيريها ميان نيروهاي نظام سوريه و کردهاي اين کشور بوده و ميانجيگري روسيه براي آشتي دادن دو طرف هيچ فايدهاي نداشته است.
در همين حال،رسانههاي ترکزبان ميگويند که نيروهاي مسلح ترکيه براي دومين روز پياپي، مواضع تروريستهاي تکفيري را در سوريه را گلولهباران کردهاند.سيانان ترک گزارش داد که اين حملات در واکنش به شليک دو خمپاره به شهر قرقميش ترکيه انجام شده است.شهر قرقميش در نزديکي مرز سوريه قرار دارد. اين شهر در مقابل شهر جرابلس سوريه قرار دارد که در کنترل داعش است.
براساس اين گزارش، توپخانه ترکيه با شليک حدود 60 گلوله توپ به چهار موضع داعش در جرابلس به حملات خمپارهاي داعش پاسخ داده است.ترکيه روز اول شهريور نيز مواضع داعش و يگانهاي مدافع خلق، گروه نظاميکردهاي سوريه را در شمال سوريه گلولهباران کرده بود. حملات جديد ترکيه به گروههاي مسلح در سوريه، پس از بمبگذاري انتحاري مرگباري در يک مراسم عروسي در شهر غازيانتپ رخ ميدهد که 54 کشته برجا گذاشت.يک نوجوان مامور از طرف تروريستهاي تکفيري به عنوان مسئول اين عمليات معرفي شده است. ترکيه از مخالفان بشار اسد، رئيسجمهور سوريه حمايت ميکند اما در عين حال با کردهاي سوريه نيز درگير است. نخستوزير ترکيه روز دوشنبه، اول شهريور، از «قدرتهاي جهاني» از جمله ايران، روسيه و ايالات متحده آمريکا خواست تا در همکاري با يکديگر به سرعت «فصلي نوين» را در بحران سوريه رقم بزنند.
از سوي ديگر «صالح مسلم»، رئيس حزب اتحاد دموکراتيک کرد سوريه گفته است: «اين نخستين بار نيست که کردها با نيروهاي نظام درگير ميشوند. هر چند وقت يک بار چنين درگيريهايي رخ ميدهد به ويژه اينکه برخي از قبايل ساکن در محلههاي الغويران و النشوه که به تندروها و داعش پيوسته بودند، ريششان را تراشيدند و به يگانهاي دفاعي وابسته به نظام پيوستند. تنش همواره وجود دارد اما از زمان آزادي مناطق کردنشين حسکه از حدود پنج سال پيش اين نخستين باري است که جنگندههاي نظام سوريه به شکل مستقيم پايگاههاي ما را هدف قرار ميدهند. همانطور که گفتم اين مساله به نزديک شدن نظام سوريه، ايران و ترکيه بازميگردد.»اين نزديک شدن اين سه کشور باعث ترس عربستان شده است.بر همين اساس رياض به دنبال عميق کردن شکاف ميان ارتش سوريه و کردها است.
در گيري در شهر حسکه تنها نشان دهنده اختلاف ميان دولت سوريه و کردها نبوده است بلکه بيانگر تمايل عربستان و طرفهاي منطقه اي و بين المللي براي افزايش شکاف ميان دو طرف نيز است.
به گفته منابع نزديک به يگانهاي مدافع خلق کرد، عربستان طي روزهاي گذشته به کردها پيشنهاد داده که اگر همچنان به جنگ با ارتش سوريه در حسکه ادامه بدهند از آنها حمايت مالي و تسليحاتي به عمل ميآورد. اين پيشنهاد از طريق کانالهاي رسميطي نشست ميان نمايندگان دو طرف مطرح شده است.اين نخستين بار نيست که عربستان براي نزديک شدن به يگانهاي مدافع خلق کرد سوري و کشاندن آنها به سمت خود تلاش ميکند و رياض پيشتر نيز پيشنهاداتي را براي کمک به کردها به شرط پايان دادن به توافقاتش با ارتش سوريه مطرح کرده بود.
اما از آنجا که گروههاي موجود در سوريه بين آنکارا و واشنگتن تقسيم شدهاند اين پيشنهادات عربستان هيچ تأثيري نخواهد داشت اما اين مسائل نشان دهنده پيچيده بودن نقشه درگيري در منطقه است به ويژه اينکه پيشنهاد عربستان با ائتلاف ميان رياض و آنکارا در تضاد است اما به نظر ميرسد عربستان همچنين نگران احتمال نزديک شدن روسيه و ترکيه است چرا که به عقيده عربستان دشمن اولش يعني نظام سوريه از اين نزديکي بهره ميبرد براي همين است که جهت دوستي با کردها تلاش ميکند. البته شکي در اين موضوع نيست که اين پيشنهاد عربستان باعث افزايش تنشها بين رياض و آنکارا نيز ميشود.
واشنگتن به نيروهاي کرد براي حمله به جرابلس چراغ سبز نشان نداده است. اين نشان دهنده بازي آمريکا با حساس بودن مواضع و تلاشش براي بهرهبرداري سياسي و نظامي از اين اوضاع است. همچنين منابع فاش کردهاند که جرابلس، الباب و تادف بر روي ميز مذاکرات جو بايدن، معاون رئيسجمهور آمريکا با مسئولان ترکيه در آنکارا خواهد بود. اين نشان ميدهد که واشنگتن همچنان ميخواهد توازن ميان کردها و ترکيه را حفظ کند.
کردهاي سوريه با پيشنهادات آمريکا و همچنين پيشنهاد عربستان مخالفت کردهاند اما اين منابع به اين مسئله اشاره کردند که در سايه تحولات اخير و مبهم بودن سرنوشت جرابلس و بقيه منطقه الشهباء احتمالا کردها مجبور به امتيازدهي و قبول شروط آمريکا ميشوند تا مانع سناريوي ناکام ماندن طرح فدراليسم خود شوند.
کردها در حسکه آتش بس اعلام کردند.رسانههاي کردي تاکيد کردند که آتشبس در شهر حسکه واقع در شمال سوريه وارد مرحله اجرا شده است. در همين حال، توپخانههاي ترکيهاي بمباران مواضع داعش در شهر مرزي جرابلس را از سرگرفته اند.
طبق گزارشهايهاوار، اجرايي شدن اين آتشبس پس از آن صورت گرفت که سرشناسان منطقه و تعدادي از کشورها براي متوقف کردن درگيريهايي که از چهارشنبه گذشته ادامه يافت، وارد عمل شدند.
در عين حال، در پايگاه حميميم در حومه لاذقيه مذاکراتي ميان دو طرف با نظارت روسيه جهت تدوين توافق نهايي آتشبس در جريان است. پيش از اين نيز نيروهاي کرد چندين بار اين آتش بس اعلام شده را نقض کرده بودهاند و طبق ادعاي منابع نزديک به کردهاي سوريه، نيروهاي «يگانهاي حمايت خلق» نزديک به 90 درصد از مواضع نيروهاي ارتش سوريه را در شهر حسکه به کنترل خود درآورده بودند.کارشناسان اقدامهاي کردها در حسکه را مغاير با منافع ملي سوريه و در جهت طرحهاي آمريکا و عربستان براي ادامه بحران در سوريه دانستهاند.
∎