به گزارش ایرنا، روزنامه گاردین روز دوشنبه در گزارشی نوشت: اقدام قانونی علیه 'تونی بلر ' نخست وزیر پیشین انگلیس، بستگی به نحوه گزارش کمیته چیلکات در مورد جنگ عراق خواهد داشت.
گاردین افزود: تعدادی از نمایندگان مجلس عوام با هدایت 'الکس سالموند' عضو ارشد حزب ملی اسکاتلند به دنبال استفاده از یک قانون قدیمی برای متهم کردن تونی بلر و کشاندن او به دادگاه پس از انتشار کمیته چیلکات در روز چهارشنبه هستند.
این روزنامه نوشت: به‌هر حال نمایندگان مجلس عوام می‌گویند که تلاش آنها برای متهم کردن تونی بلر به دلیل اینکه نتیجه‌بخش بودنش غیرمحتمل خواهد بود، بیشتر حالت نمادین دارد.
کمیته حقیقت‌یاب چیلکات در سال 2009 میلادی از سوی ‘گوردون براون’ نخست‌وزیر انگلیس به‌منظور بررسی جزئیات چگونگی مشارکت انگلیس در جنگ عراق که در جریان آن 179 نظامی انگلیس کشته و 3500 نفر از آن‌ها هم مجروح شدند، تشکیل شد.
این کمیته که قرار بود گزارش خود را ظرف یک سال ارائه دهد، اکنون پس از تاخیر هفت‌ساله و عبور از فیلترهای دشوار دستگاه‌های امنیتی انگلیس قرار است آن را چهارشنبه آتی منتشر سازد.
گاردین نوشت: سالموند وزیر اول سابق اسکاتلند در گفت‌وگو با اسکای نیوز گفت: بایستی برای تونی بلر در ارتباط با جنگ عراق یک اقدام سیاسی و یا قضایی پیش‌بینی کرد .
این روزنامه افزود: سالموند با اشاره به اینکه 'جرمی کوربین' رهبر حزب کارگر فکر می‌کند که تونی بلر یک جنایتکار جنگی است، می‌گوید: علت این مساله کشته شدن 179 انگلیسی و نیز 150 هزار نفر دیگر در ارتباط با جنگ عراق است که ضمن برافروختن شعله‌های جنگ در منطقه، جهان را با بحران تروریسم مواجه کرده است.
گاردین افزود: 'جان مک دونل' وزیر دارایی کابینه در سایه حزب کارگر نیز به اسکای نیوز گفته است با اظهارات صورت گرفته در مورد اینکه او و کوربین خواهان به چهارمیخ کشیدن تونی بلر به دلیل جنایت جنگی هستند، موافق نیست، هر چند درخواست برای تحت تعقیب قرار دادن بلر را نیز منتفی نمی‌کند.
این روزنامه نوشت: 'جان مک دونل' می‌گوید تا زمانی که گزارش کمیته چیلکات را منتشر نشود نمی‌توان در این خصوص قضاوتی داشت .
در همین حال، جان پرسکات' معاون سابق نخست‌وزیر انگلیس از حزب کارگر، از جرمی کوربین خواسته است که تنش‌ها در حزبش را در ارتباط با جنگ عراق افزایش ندهد.
جان پرسکات در گفت‌وگو با شبکه بی‌بی‌سی، گفت که 'ما می‌توانیم در خصوص گزارش چیلکات بحث و گفت‌وگو داشته باشیم اما بایستی این بحث‌ها را از مسایل شخصی جدا کنیم و اجازه دهیم که تجربیات به‌دست‌آمده برای اجتناب از اشتباه در آینده استفاده کنیم.
جان پرسکات که از 1997 تا 2007 میلادی معاون تونی بلر نخست وزیر وقت انگلیس بوده ، پیشتر اذعان داشته است که دلیل شکست های متمادی حزب کارگر در انتخابات را باید در حمله به عراق جستجو کرد.
در همین حال، 'تونی بلر' روز یکشنبه در گفت‌وگو با اسکای نیوز از اظهار نظر در مورد گزارش کمیته چیلکات پیش از انتشار عمومی آن خودداری کرد و گفت: 'روز چهارشنبه قرار است این گزارش منتشر شود و من بارها در سال‌های گذشته این مساله را تکرار کرده‌ام که من منتظر گزارش هستم و پس از انتشار آن، نظرم را بیان می‌کنم.'
وی همچنین در پاسخ به این سؤال که چرا برخی از اعضای حزب کارگر از او متنفر هستند، گفت : 'من نمی‌دانم. ممکن است دلایل زیادی داشته باشد. اما سیاست یک حرفه عجیب‌وغریبی است.'
تونی بلر افزود:' سیاست همواره بر روی امواجی از عواطف و احساسات حرکت می‌کند و فکر می‌کنم یکی از مهم‌ترین چیزها در حوزه سیاست این است که شما اقدامی می‌کنید که فکر می‌کنید درست است، هر چند در نهایت ممکن است کار شما درست یا غلط باشد. اما فکر می‌کنم رهبری در چارچوب ارزیابی از شرایط است و شما اقدامی می‌کنید که فکر می‌کنید آن درست است حتی اگر همیشه آن اقدام خیلی محبوب نباشد.'
تونی بلر پیشتر در گفت‌وگو با شبکه 'بی.بی.سی' گفته بود: 'چنانچه گزارش کمیته چیلکات من را متهم به عدم صداقت و دور زدن مجلس عوام کند، آن را به چالش می‌کشم.'
وی همچنین در این گفت وگو خواستار بحث های دقیق و مفصل درباره جزئیات گزارش چیلکات شد و افزود که برای دفاع از خود در این گفت‌وگوها شرکت خواهد کرد.
در همین حال برخی از منابع انگلیسی ازجمله نشریه اسکاتلند هرالد ادعا کرده‌اند که بحران اخیر رهبری در حزب کارگر و تلاش برای برکناری جرمی کوربین رهبر این حزب بی‌ارتباط با گزارش چیلکات نبوده است.
به نوشته نشریه اسکاتلند هرالد، حرکت کودتا گونه علیه کوربین طوری زمان‌بندی ‌شده بود تا جلوی درخواستش برای محاکمه تونی بلر بعد از انتشار گزارش چیلکات گرفته شود.
اسکاتلند هرالد عنوان کرد کوربین که در زمان نخست‌وزیری بلر از مخالفان جنگ عراق بود، می‌تواند از فرصت انتشار گزارش چیلکات استفاده کند تا تفاوت بلر و خودش را به تصویر بکشد. حتی این فرصت می‌تواند به برخی اعضای حزب کارگر یادآوری کند که اصلاً چرا به کوربین رأی دادند و آنها می‌بینند که در مقابل کوربین برای رهبری حزب کارگر خانم 'آنجلا ایگل' حضور دارد که خودش از حامیان این جنگ بوده است.
بیش از 80 درصد از نمایندگان پارلمانی حزب کارگر که اصلی‌ترین گروه مخالف دولت محافظه‌کار انگلیس شمرده می‌شود، روز سه‌شنبه هفته گذشته در جریان یک رأی‌گیری مخفی به جرمی کوربین رهبر این حزب رأی عدم اعتماد دادند.
در جریان این رأی‌گیری که متعاقب استعفای اکثر اعضای کابینه در سایه صورت گرفت، 172 نماینده پارلمانی حزب کارگر علیه کوربین و تنها 40 نماینده به نفع او رأی دادند.
کوربین از زمان ریاستش بر حزب کارگر بارها اعلام کرده که «مطمئن» است جنگ عراق «یک جنگ غیرقانونی بود و کوفی عنان هم به درستی این مطلب را تأیید کرد. بنابر این تونی بلر باید در این مورد توضیح دهد. هر کس که مرتکب جرائم جنگی شده،‌ باید مورد تعقیب قرار گیرد».
وی همچنین به ادعای تونی بلر پیش از شروع جنگ اشاره کرده است که تسلیحات کشتار جمعی صدام حسین ظرف 45 دقیقه قابلیت عملیاتی دارد. پس از ورود نظامی به خاک عراق، هیچ مدرکی در این مورد به دست نیامد.
جرمی عنوان می کند جنگ عراق در سال 2003 میلادی متعاقب «یک پیمان» مخفیانه با بوش، رئیس‌جمهور وقت آمریکا به راه افتاد.
رهبر حزب کارگر احتمالاً به دیداری اشاره دارد که تونی بلر و جورج بوش در آوریل 2002 میلادی صورت دادند.
کوربین که در سپتامبر سال گذشته ( 21 شهریورماه 94) به رهبری حزب کارگر انتخاب شد، پیشتر در گفت وگو با 'بی بی سی' گفته است: حمله به عراق در سال 2003 میلادی ازنظر من یک 'حمله نامشروع ' شمرده می شود و دخالت انگلیس در این جنگ نیز 'فاجعه بار ' بوده است.
این سیاستمدار کهنه کار انگلیسی افزود: ورود انگلیس به 'جنگ نامشروع 'عراق سبب از بین رفتن منابع انسانی و مالی زیادی شد و نتایج این جنگ را هنوز نیز می توان شاهد بود. پناه جویان زیادی براثر این جنگ وارد کشورهای منطقه شدند و شماری از آنها هم اینک در دریای مدیترانه جان می بازند.
وی در پاسخ به این سووال آیا تونی بلر بایستی به عنوان یک جنایتکار جنگی محاکمه شود، گفت: 'اگر تحقیقات ثابت کند که او مرتکب جنایت جنگی شده، باید مورد محاکمه قرار گیرد. هر کسی که مرتکب این جنایت شود بایستی به دست عدالت سپرده شود.'
در همین حال روزنامه دیلی میل روز دوشنبه نوشت: این احتمال که تونی بلر پس از انتشار گزارش چیلکات به دلیل جنایات جنگی مورد بازجویی قرار نخواهد گرفت، سبب خشم خانواده‌های نظامیانی که در جنگ عراق کشته شدند، شده است.
در همین حال، ' فیلیپ سندز» حقوق‌دان برجسته انگلیسی و نویسنده کتاب «دنیای بدون قانون» در گفت‌وگو با نشریه آبزرور که روز یکشنبه منتشر شد، گفت: یکی از ویژگی‌های گزارش کمیته چیلکات باید این باشد که اعتماد مردم انگلیس را به فرایند تصمیم‌گیری دولت بازگرداند.
وی افزود: این گزارش بایستی مشخص کند که دقیقاً چه اشتباهی در جنگ عراق رخ داد، چرا این اشتباه رخ داد و بازیگران کلیدی که سبب بروز این اشتباه شدند چه افرادی بودند.
این حقوق‌دان انگلیسی تصریح کرد که تنها در این صورت می‌توان اطمینان حاصل کرد که در آینده چنین اتفاقی رخ نخواهد داد.
سندز گفت: در غیر این صورت این گزارش تنها یک اتلاف وقت بوده است.
براساس گزارش‌های منتشرشده، کمیته چیلکات برای تهیه گزارش خود با بیش از 150 شاهد صحبت کرده و ضمن برگزاری 130 جلسه با شاهدان، بیش از 150 هزار سند دولتی را موردبررسی قرار داده است.
گفته می‌شود که هزینه فعالیت این کمیته که قریب به هفت سال به طول انجامیده، 10.3 میلیون پوند بوده است..
اروپام**1**1552.