گروه بينالملل- پرستو بهراميراد: ترکيه بار ديگر با سياست دو گانه خود باعث حيرت شد. در حالي که اسرائيل و ترکيه از قصد خود براي آشتي و عاديسازي روابط در روزهاي آينده خبر دادهاند، رئيسجمهوري ترکيه با رئيس دفتر سياسي حماس ديدار کرد.
رجب طيب اردوغان در حالي با خالد مشعل گفتوگو کرد که در اين گفتوگو اردوغان به مشعل اطمينان داد که ترکيه با وجود آشتي با اسرائيل، به حمايت از قضيه فلسطيني ادامه خواهد داد. رئيسجمهوري ترکيه تاکيد کرد، کشورش همچنان بيشترين توجه را به وضعيت فلسطينيهاي غزه معطوف ميکند و از تجديد رابطه با اسرائيل نيز براي بهبود شرايط زندگي ساکنان غزه استفاده خواهد کرد. مشعل که در آستانه انعقاد توافقنامه آنکارا – تل آويو براي عاديسازي روابط پس از يک دوره شش ساله به ترکيه سفر کرده است.
از سوي ديگر منابع اسرائيلي گفتهاند، رئيس سازمان جاسوسي اسرائيلي (موساد) چند روز گذشته با رئيس سازمان اطلاعات ترکيه ديدار و گفتوگو کرده است. موضوع اصلي ديدار و گفتوگوي يوسي کوهين رئيس موساد وهاکان فيدان، رئيس سازمان اطلاعات ترکيه فعاليتهاي حماس در کشور ترکيه بوده است.اين ديدار براي فراهم کردن مقدمات امضاي توافقنامه عاديسازي روابط ميان تلآويو و آنکارا بوده است.
در همين حال اسرائيل و ترکيه اعلام کرده اند که مذاکرات ماههاي اخير آنها در اروپا براي عادي سازي مناسبات به تفاهم نهايي رسيده است. صهيونيستها در حمله به کشتي کمکرساني به غزه 10 شهروند ترکيه را کشته و شماري را زخمي کرده بودند.
بعد از اين کشتار، ترکيه روابط ديپلماتيک خود با رژيم صهيونيستي را تعليق و سه شرط عذرخواهي، پرداخت غرامت و رفع حصر از غزه براي عاديسازي روابط مطرح کرده بود.گفته ميشود دو طرف در خصوص اين شرايط به توافق دست يافتهاند.
از سوي ديگر مولود «چاوش اوغلو»، وزير خارجه ترکيه در روزهاي اخير گفته بود، مناسبات کشورش با حماس مانعي بر سر راه آشتي با اسرائيل نيست. رسانههاي ترکيه نيز خبر دادهاند، اين کشور سفير تازه خود براي اعزام به تل آويو را از مدتي قبل تعيين کرده که يکي از ديپلماتهاي حامي برقراري سريعتر روابط با اسرائيل بوده است.
اسرائيل دو شرط اکيد ديگر ترکيه را براي آشتي، که پوزشخواهي و آمادگي براي پرداخت غرامت به بازماندگان کشتهها و نيز مجروحان سرنشين کشتي «مرمره آبي» بود، از مدتها قبل با ميانجيگري رئيسجمهوري آمريکا عملي کرد.رسانههاي اسرائيل نوشتهاند، اسرائيل نيز توانسته دو امتياز مهم از ترکيه بگيرد؛ محدود شدن فعاليت حماس در ترکيه و نيز برکناري حاکان فيدان رئيس «ميت»، سازمان اطلاعات و امنيت ترکيه، که اسرائيل او را هوادار جمهوي اسلاميايران ميدانست.
رئيسجمهوري ترکيه زماني به آشتي با اسرائيل ابراز علاقه کرد که مناسبات ترکيه با بسياري از کشورهاي منطقه تيره شده و اظهاراتش در مورد اتحاديه اروپا نيز به مناسبات بينالمللي ترکيه لطمه زده است.ترکيه از زمان ساقطکردن جنگنده روسي در ماههاي گذشته نيز دستخوش روابطي متشنج با مسکو است.از طرف ديگرترکيه، مصر را نيز بر سر ماجراي محمد مرسي قطع رابطه کرده و هنوز حکومت عبدالفتاح السيسي را غيرقانوني ميداند.اصرار ترکيه براي کنار گذاشتن حکومت بشار اسد در سوريه نيز اين کشور را در مظان اتهام حمايت از برخي از معارضين سوري قرار داده است.اين در حالي است که مردم ترکيه به شدت مخالف رابطه با اسرائيل هستند.اردوغان نيز با سياست چندگانه خود در قبال مسائل بين المللي نشان داده است که بسيار ناشيانه عمل ميکند.پر واضح است که اين سياست خودبزرگبيني اردوغان باعث نابودي ترکيه ميشود.البته ترس آنکارا از روسيه نيز باعث ميشود که به دنبال يک حامي براي خود در خاورميانه نيز باشد.
∎