واکنش‌ها به نتیجه رفراندوم!
براساس اعلام رسمی، بیش از ۴۶ میلیون بریتانیایی در همه‌پرسی ماندن یا خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا شرکت کردند و مشارکتی ۷۲ درصدی را رقم زدند. دراین‌بین، قریب به ۱۷/۵ میلیون رای به صندوق خروج و اندکی بیش از ۱۶ میلیون رای به صندوق ماندن در اتحادیه‌اروپا ریخته شد. این میزان رای، چنان حامیان خروج را مسرور کرد که از ۲۳ ژوئن به‌عنوان «روز استقلال بریتانیا» نام‌برده‌اند! اما شاید بتوان مهم‌ترین واکنش به رای مردم بریتانیا را موضع‌گیری دیویدکامرون، نخست‌وزیربریتانیا دانست. کامرون، روز جمعه اعلام کرد که او و دولتش به نظر مردم احترام می‌گذارند و از آن تبعیت می‌کنند و آن را اجرا خواهند کرد؛ اما او ادامه داد که پاییز امسال از سمت خود کناره‌گیری خواهد کرد. چراکه «ناخدای مناسبی» برای هدایت کشور به سمت مقصد بعدی‌اش نیست. کامرون درعین‌حال تاکید کرد که تا آن زمان به وظایفش عمل خواهد کرد و هفته آینده نیز با رهبران کشورهای‌اروپایی دیدار می‌کند. این درحالی است که پیش‌ازاین فیلیپ‌هموند، وزیرخارجه بریتانیا، کناره‌گیری نخست‌وزیر را مردود دانسته و گفته بود که او باید همچنان در سمت خود باقی بماند و اراده مردم برای خروج از اتحادیه را به انجام برساند.پیش‌ازاین، نایجل‌فاراژ، رهبر حزب‌استقلال و از مخالفان ماندن بریتانیا در اتحادیه‌اروپا، خواستار کناره‌گیری کامرون شده بود. او که ازقضا، عضو پارلمان‌اروپا نیز هست، رای مردم بریتانیا به خروج را رای مردم عادی علیه بانک‌های بزرگ، شرکت‌های بزرگ و سیاست‌های بزرگ دانسته بود. از سوی دیگر، الکس‌سالموند، نماینده مجلس بریتانیا و عضو سابق حزب ملی‌گرای اسکاتلند اعلام کرد که ممکن است باردیگر، خواهان برگزاری رفراندوم استقلال اسکاتلند از بریتانیا شوند. مردم اسکاتلند در رفراندوم خروج یا ماندن بریتانیا در اتحادیه‌اروپا، با اکثریت چشمگیری رای به ماندن در اتحادیه دادند. به‌همین‌جهت، سالموند متذکر شد: به نفع اسکاتلند است که در اتحادیه‌اروپا باقی بماند. شهردار سابق لندن و از حامیان جدی خروج بریتانیا از اتحادیه‌اروپا، فرد دیگری بود که نسبت به اعلام نتایج رفراندوم موضع‌گیری کرد. بوریس‌جانسون که از اعضای حزب‌محافظه‌کار است و بخت اول جانشینی نخست‌وزیر محسوب می‌شود، دیویدکامرون را سیاستمداری شجاع و پایبند به اصول‌اخلاقی دانست و از استعفای او ابراز تاسف کرد. او گفت: این شجاعت کامرون بود که پس از ۴۳ سال این فرصت را به بریتانیا داد تا اولین رفراندوم در مورد اتحادیه‌اروپا را برگزار کند. باراک‌اوباما،رئیس‌جمهورایالات‌متحده که پیش‌تر از مردم بریتانیا خواسته بود به ماندن در اتحادیه‌اروپا رای دهند، درواکنش به نتیجه رفراندوم گفت: به تصمیم بریتانیا در مورد خروج از اتحادیه‌اروپا احترام می‌گذارم.اوباما گفت: روابط بین دوکشور آمریکا و بریتانیا پایدار است. رئیس‌جمهور آمریکا افزود: اتحادیه‌اروپا و بریتانیا شرکای جدایی ناپذیر آمریکا باقی خواهند ماند. درعین‌حال، آنگلا مرکل، صدراعظم‌آلمان خواستار آرامش و خویشتن‌داری شد. مرکل گفت: اتحادیه‌اروپا به‌اندازه کافی از قدرت برخوردار است تا پاسخی درست به خروج بریتانیا از این اتحادیه داشته باشد. او گفت: از فرانسوا‌اولاند، رئیس‌جمهورفرانسه و ماتئورنسی، نخست‌وزیرایتالیا برای انجام مذاکراتی در روز دوشنبه دعوت کرده است. صدراعظم‌آلمان تاکید کرد: اروپا نباید عواقب سریع و فوری این رفراندوم را مدنظر بگیرد. چراکه این تنها منجر به اختلافات بیشتر می‌شود. فرانک‌والتراشتاینمایر، وزیرخارجه آلمان نیز گفت: نتایج همه‌پرسی حقیقتا هشداردهنده است. این‌یک روز غم‌بار برای اروپا و بریتانیا است. فرانسوا اولاند، رئیس جمهور فرانسه به دنبال رای به خروج از اتحادیه‌اروپا گفت: خروج بریتانیا از این اتحادیه به معنی تعامل مثل سابق برای اروپا نیست. او تاکید کرد: این اتفاق به عنوان اولین خروج یک کشور عضو از اتحادیه ۲۸ کشوری اروپا عمیقا قاره اروپا را به چالش می‌کشد. او همچون چندین تن دیگر از رهبران اروپایی گفت که از بابت نتیجه همه‌پرسی روزپنجشنبه عمیقا متاسف است اما به رای اکثریت احترام می‌گذارد. اولاند گفت: اتحادیه اروپا باید برای حرکت به جلو دست به تغییراتی در خود بزند. اولاند اظهار کرد: این همه‌پرسی اروپا را در معرض یک آزمون قرار داده است. او همچنین خواهان تقویت سیاست‌های امنیتی و صنعتی در اروپا شد.رئیس‌جمهور فرانسه همچنین تقویت کشورهای منطقه یورو را خواستار شده و گفت: اروپا برای حرکت به جلو نمی‌تواند مثل قبل عمل کند.یکی از اظهارنظرهای جنجالی در خصوص نتیجه رفراندوم خروج یا ماندن بریتانیا در اتحادیه‌اروپا را دونالدترامپ، نامزد احتمالی حزب جمهوریخواه ایالات‌متحده انجام داد. ترامپ با استقبال از رای بریتانیایی‌ها به خروج از اتحادیه‌اروپا، گفت: این اقدامی بزرگ است که مردم بریتانیا کشورشان را پس گرفته‌اند! این درحالی است که جو بایدن، معاون رئیس‌جمهور امریکا گفت: ما نتیجه‌ای متفاوت را ترجیح می‌دادیم! ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه ادعاهای مطرح شده در مورد حمایت این کشور از خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا را رد کرده است. پوتین سخنان نخست‌وزیر بریتانیا درباره موضع مسکو در قبال نتایج برگزاری همه‌پرسی خروج این کشور از اتحادیه‌اروپا را «تلاش بی‌نزاکتانه» برای تاثیر بر افکارعمومی بریتانیا خواند.پوتین گفت: نتیجه این انتخابات نشانگر ناخشنودی بریتانیایی ها از مسائلی مثل مهاجرت وتامین امنیت و همچنین نارضایتی از بوروکراسی دراتحادیه اروپا است.رئیس‌جمهور روسیه افزود:خروج بریتانیا از اتحادیه‌اروپا هم تبعات مثبت و هم منفی برای روسیه و جهان خواهد داشت، اما اوضاع در آینده نزدیک درست خواهد شد. مارتین شولتس، رئیس پارلمان اروپا که همگان در انتظار واکنش او بودند، گفت: اتحادیه‌اروپا اجازه نمی‌دهد که بریتانیا به بازار واحد اروپا بپیوندد. شولتس افزود: بریتانیا تصمیم به خروج از اتحادیه اروپا گرفته و این به معنای خروج از بازار واحد اروپا هم هست. تعجب می کنم، این تصمیمی منطقی نبود، این تصمیمی احساسی بود.رئیس پارلمان اروپا همچنین گفت: به تصمیم مردم بریتانیا احترام می‌گذارم، اما فکر می‌کنم که این تصمیمی اشتباه بود. او تصریح کرد:بریتانیا به هیچ وجه استقلال خود را از دست نداده بود. بریتانیا بخشی از شنگن و واحد پول اروپا نبود. شولتس اضافه کرد: سیاستمدارانی که خواستار خروج بریتانیا از اتحادیه‌اروپا بودند، افکارعمومی را با وعده‌های دروغ فریب دادند. این پیام که بریتانیا به تنهایی قوی‌تر است تا با سایر کشورهای اروپایی یک داستان باور نکردنی است. هوا چان‌یینگ، سخنگوی وزارت خارجه چین گفت: چین به تصمیم مردم بریتانیا احترام می‌گذارد و از اتحادیه‌اروپا و بریتانیا می خواهد تا هر چه زودتر برای خروج بریتانیا از این اتحادیه به توافق برسند. مارین‌لوپن، رهبر حزب راست‌گرای جبهه ملی فرانسه نیز از این نتیجه خرسند شده و گفت: این‌یک پیروزی برای آزادی است. همان‌طور که سال‌ها تقاضا داشتم اکنون لازم است که همین همه‌پرسی در فرانسه و دیگر کشورهای اتحادیه اروپا برگزار شود. در میان مقامات ایرانی، نخستین واکنش را حمیدابوطالبی، معاون سیاسی دفتر رئیس‌جمهوری داشت. ابوطالبی در همین رابطه در توئیترش نوشت: رای مردم بریتانیا به خروج از اتحادیه‌اروپا زلزله‌ای بزرگ است که اروپا را تکان داده است. او افزود: ستاره‌های پرچم اتحادیه در اروپا در حال فروافتادن است. او تصریح‌کرد:تحولات اقتصادی کشورهای جنوب اروپا، تروریسم و بحران مهاجرت نشان می‌داد که این اتحاد درحال فروپاشی است و دومینوی سقوط شروع‌شده است. ابوطالبی اضافه کرد: اتحادیه‌اروپا مدت‌هاست اعتماد مردم اروپا به خود را ازدست‌داده و این روند جدید سبب قدرت، امنیت و رفاه بیشتر دیگران خواهد شد و خروج بریتانیا از اتحادیه‌اروپا یک فرصت تاریخی برای ایران است. امام جمعه شهر زهک در استان سیستان و بلوچستان ضمن اظهارنظری درباره خروج بریتانیا از اتحادیه‌اروپا گفت: خروج انگلیس از اتحادیه‌اروپا به عنوان یکی از مسائل مهم عصرکنونی یک زلزله سیاسی در اروپا به پا کرده است. از سوی دیگر، سردار مسعود جزایری، معاون ستاد کل نیروهای مسلح نیز نتیجه همه‌پرسی در بریتانیا را زمین‌لرزه سیاسی خواند. سردار جزایری افزود: خواسته مردم انگلیس برای خروج از اتحادیه‌اروپا در حقیقت نه گفتن اکثریت مردم این کشور به ادامه تبعیت ازدولت انگلیس نسبت به تحمیل اراده آمریکا بر این کشور است.
واکنش بازارهای اقتصادی!
درحالی‌که نتیجه رفراندوم در بریتانیا واکنش سیاستمداران کشورهای مختلف را به همراه داشت، بازارهای این کشور نیز از پس‌لرزه‌های آن در امان نماندند. براین اساس، در اتفاقی بی‌سابقه، پوند بریتانیا در برابر دلار، ۱۰ درصد سقوط کرد. این بیشترین میزان سقوط یک‌روزه پوند در تاریخ بریتانیاست. این درحالی است که قیمت پوند درمقابل دلار، پیش از برگزاری رفراندوم به ۱/۵ و بعد از آن به ۱/۳۲ سقوط کرد. درعین‌حال بورس لندن با سقوطی هشت‌درصدی، ۵۰۰ واحد سقوط کرد تا بیشترین میزان سقوط ارزش سهام در این کشور بعد از بحران اقتصادی سال ۲۰۰۸ را به نام خود ثبت کند. همچنین، ارزش سهام بانک‌های بزرگ بریتانیا نظیر بارکیلز و آر.بی.اس سقوطی ۳۰ درصدی را تجربه کردند. البته سقوط شاخص بورس تنها به بریتانیا منحصر نماند و با گذر از مرزها، باعث سقوط هشت‌درصدی شاخص بورس توکیو نیز شد.
چه خواهد شد؟
چند روز مانده به رای‌گیری ۲۳ ژوئن، جو کاکس نماینده پارلمان بریتانیا که از هواداران کارزار ماندن بریتانیا در اتحادیه‌اروپا بود، توسط مردی افراطی که مخالف ماندن بود کشته شد. این قتل و تاثیر آن، گذشته از تاثر بریتانیایی‌ها، تحلیلگران را بر آن داشت تا اذعان کنند این احتمال وجود دارد که شهروندان بریتانیا تحت تاثیر این جنایت، به ماندن کشورشان در اتحادیه‌اروپا رای دهند اما نتایج روز جمعه خلاف این پیش‌بینی را نشان داد. درحالی‌که مخالفان خروج بریتانیا از اتحادیه‌اروپا، خواستار بازگشت استقلال به این کشور شده بودند، باید دید که آیا با آغاز فرآیند خروج بریتانیا، مخالفان اتحادیه‌اروپا به خواسته‌های خود خواهند رسید، چراکه روند خروج بریتانیا به‌یک‌باره نخواهد بود و هیات‌هایی از بریتانیا و اتحادیه‌اروپا درباب روند خروج این کشور مذاکره خواهند کرد؛ مذاکراتی که دیویدکامرون آن را به دوش نخست‌وزیر بعدی انداخت و احتمالا بیش از دوسال به درازا خواهد کشید. این مذاکرات علاوه بر لغو قانون‌جوامع‌اروپایی که درسال ۱۹۷۲ تصویب شد، شامل ده‌هاهزار صفحه قانونی می‌شود که در طول چند دهه گذشته، بریتانیا به آنها گردن گذاشته بود.
بيانيه وزارت امور خارجه ایران
وزارت امور خارجه كشورمان درباره اعلام نتايج همه پرسي در بريتانيا در زمينه خروج از اتحاديه اروپايي بيانيه ای صادر كرد. در اين بيانيه آمده است: جمهوري اسلامي ايران به عنوان يك نظام مردم سالار به راي مردم بريتانيا در زمينه خروج از اتحاديه اروپايي احترام گذاشته و آن را در مسير خواست اكثريت مردم آن كشور در تنظيم روابط خارجي خود قلمداد مي‌كند. جمهوري اسلامي ايران همواره خواهان گسترش روابط با كشورهاي اروپايي بر مبناي احترام متقابل و عدم دخالت در امور داخلي يكديگر بوده و خروج بريتانيا از اتحاديه اروپايي تغييري در رويكرد جمهوري اسلامي ايران نسبت به آن كشور ايجاد نخواهد كرد.
∎