فرهیختگان| روز تعیین سرنوشت بریتانیـــا و اتحادیه اروپا فرا رسید. نگاه تمام اروپا و شاید جهان، امروز به بریتانیا و 382 حوزه رای‌گیری این کشور است تا نتیجه ماه‌ها رقابت پرتنش میان مخالفان و موافقان که حتی یک سیاستمدار را هم قربانی کرد، مشخص شود. در آخرین نظرسنجی‌ای که روزنامه «تلگراف» انجام داده، 51 درصد سوال‌شوندگان اعلام کرده‌اند که موافق ماندن بریتانیا در اتحادیه اروپا هستند و 49 درصد هم از خروج این کشور از این بلوک اروپایی حمایت می‌کنند. در نظرسنجی «اکونومیست» هم حامیان ماندن در اتحادیه اروپا با 44 درصد و یک درصد برتری پیشتازند و هنوز 11 درصد هم تصمیم نگرفته‌اند. پرسش رفراندوم امروز این است که «آیا بریتانیا باید عضو اتحادیه اروپا بماند یا از اتحادیه اروپا بیرون بیاید؟»

 حامیان و مخالفان ماندن
در اتحادیه
دیوید کامرون، نخست‌وزیر و 16 عضو کابینه حامی ماندن‌ هستند. حزب محافظه‌کار در کلیتش بی‌طرف است، اما حزب کارگر، حزب ملی اسکاتلند، حزب لیبرال‌دموکرات و حزب ولز، طرفدار ماندن‌ در اتحادیه اروپا هستند. باراک اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا هم از ماندن بریتانیا در اتحادیه اروپا حمایت کرده است؛ همین‌طور دولت‌های فرانسه و آلمان. حزب استقلال بریتانیا که در آخرین انتخابات پارلمان اروپا پیروز شد و در انتخابات سراسری ۲۰۱۵ نزدیک چهار میلیون رای آورد هم جریان حامی ماندن بریتانیا در اتحادیه اروپاست. این حزب تقریبا نصف نمایندگان حزب محافظه‌کار در پارلمان ازجمله پنج عضو کابینه و چند نماینده حزب کارگر را تشکیل می‌دهد. در آن‌سو حامیان خروج می‌گویند اتحادیه اروپا خاصیتی برای بریتانیا ندارد جز آنکه با قوانین دست‌وپاگیر جلوی رشد اقتصاد را می‌گیرد. آنها معتقدند در ازای میلیاردها پوندی که به‌عنوان حق عضویت پرداخت می‌شود، چیزی به بریتانیا نمی‌رسد. دغدغه دیگرشان مهاجرت است. می‌خواهند بریتانیا کنترل مرزهایش را بر عهده بگیرد که افراد کمتری برای کار به این کشور بیایند. یکی از اصول اساسی اتحادیه اروپا «جابه‌جایی آزاد» است، به این معنا که کسی که بخواهد از یک کشور به یک کشور دیگر برود و زندگی کند، ویزا نمی‌خواهد. حامیان خروج، با ایده «نزدیکی بیشتر اعضا» هم مخالفند. می‌گویند این ایده نهایتا به «ایالات متحده اروپا» می‌انجامد. در آن‌سو هم طرفداران ماندن در اتحادیه اروپا می‌گویند عضویت بریتانیا مفید است؛ فروش کالا و خدمات به دیگر کشورهای اروپایی و ورود نیروی کار مهاجر را آسان می‌کند که هر دو عامل به رشد اقتصادی و درنهایت تامین بودجه خدمات عمومی کمک می‌کند. دیگر استدلال مهم حامیان ماندن این است که اگر بریتانیا از اتحادیه اروپا بیرون برود، جایگاهش در جهان لطمه می‌خورد. می‌گویند به لحاظ امنیتی هم بهتر است عضو باشگاهی با ۲۸ ملت باشیم تا تنها.

 تغییر قوانین به سود بریتانیا
این رفراندوم در حالی برگزار می‌شود که در ژانویه و فوریه 2016 موضوع داغ سیاست بریتانیا، مذاکرات دیوید کامرون نخست‌وزیر بریتانیا و سران دیگر کشورهای اتحادیه اروپا بود. کامرون وعده داده بود امتیازهایی بگیرد که دغدغه بریتانیایی‌ها را از بابت عضویت در اتحادیه اروپا رفع کند. او بعد از مذاکرات گفت توانسته امتیازهایی بگیرد که عضویت بریتانیا را عضویتی «خاص» می‌کند و اگر بریتانیایی‌ها به ماندن رای بدهند، اجرایی می‌شود. کامرون معتقد است موضوعاتی چون مهاجرت و واگذاری اختیار اداره کشور به اتحادیه اروپا که محل نگرانی بریتانیایی‌هاست در این مذاکرات حل شده است؛ اما منتقدان می‌گویند امتیازهایی که او از دیگر اعضای اتحادیه اروپا گرفته از آنچه قول داده بود بسیار دور است و عملا تفاوتی در موقعیت بریتانیا در این اتحادیه ایجاد نمی‌کند. در صورتی که شهروندان رای به خروج از اتحادیه اروپا بدهند دست‌کم دو سال طول می‌کشد تا بریتانیا از اتحادیه خارج شود. در این دوره بریتانیا باید همچنان به قوانین و پیمان‌های اتحادیه پایبند باشد، اما حق شرکت در تصمیم‌گیری ندارد. در عمل، فرآیند جدایی و تعیین شرایط رابطه با اتحادیه ۱۷عضوی ممکن است بیش از دو سال هم طول بکشد.