آخرين نظرسنجي‌ها از رقابت شانه به شانه ميان كمپين ماندن و خروج از اتحاديه اروپا خبر مي‌دهد. چه خروج، چه ماندن، گفته مي‌شود رأي فردا سرآغاز تغييراتي مهم در اتحاديه اروپا خواهد شد. انگليس كه هميشه همچون مردي بيمار و البته مدعي از اروپا كناره‌گيري مي‌كرد و به اكراه عضو اين باشگاه شده بود و مدام با ساكنان قاره در چالش بود، براي كل اروپا نسخه مي‌پيچد، البته جامعه آن دو نسخه كاملاً متفاوت را در سر مي‌پروراند و حدس زدن نتيجه آرايي كه امروز به صندوق ريخته مي‌شود، سخت است.
به گزارش «جوان» مردم انگليس امروز پاي يكي از مهم‌ترين انتخاب‌هاي عمر خود مي‌روند؛ تصميمي كه آنها خواهند گرفت نه فقط كشورشان بلكه كل قاره اروپا و حتي روابط جهاني را متأثر خواهد ساخت. طي هفته‌هاي اخير كمپين ماندن به شدت از كمپين خروج عقب مانده و اختلاف به 10 درصد رسيده بود اما هفته گذشته يكي از نمايندگان پارلمان بريتانيا كه ضدجنگ و خواستار ماندن در اتحاديه اروپا بود به دست يك وطن‌پرست به قتل رسيد كه بعد از آن كمپين ماندن رشد ناگهاني گرفت تا ديروز در برخي نظرسنجي‌ها از كمپين خروج پيش افتاد و در برخي برابر شد. به نوشته اينديپندنت در چنين شرايطي نمي‌توان انتخابات را واقعاً يك همه‌پرسي ناميد چون دو گروه مقابل، بسيار نزديك به هم در رقابت هستند. تقلاي طرفين براي جلب رأي بيشتر هم تا آخرين لحظات با حدت و حرارت ادامه داشت. روز چهارشنبه در آخرين هماوردي رقباي ماندن و خروج، كمپين ماندن طي يك راهپيمايي به خيابان‌ها آمد و «جرمي كوربين» رهبر حزب كارگر به همراه «صادق خان» شهردار جديد لندن در آن شركت كرده و مردم را تشويق به رأي به ماندن كردند. همچنين «بوريس جانسون» شهردار پيشين لندن كه در رأس كمپين خروج بوده در مناظره‌اي با صادق خان شركت و با لحني حماسي تصريح كرد كه روز برگزاري همه‌پرسي روز استقلال بريتانيا خواهد بود. وي كه اتحاديه اروپا را به يك «موتور مخرب مشاغل» نامگذاري كرده است، همچنين بيان داشت بايد با خروج، دادگاه بريتانيا را در اولويت قرار داده و از دادگاه اروپا خلاص شد. صادق خان با انتقاد شديد از جانسون گفت وي در مسئله هجوم مهاجران به بريتانيا و همچنين درباره احتمال ملحق شدن تركيه به اتحاديه اروپا و هجوم شهروندان تركيه‌اي، دروغ گفته است.
از سوي ديگر «ديويد كامرون» نخست وزير بريتانيا در گفت‌وگو با «ال بي سي» گفت كه با ماندن در اتحاديه اروپا انگليس كشوري قوي‌تر خواهد بود و با همسايگان خود همكاري خواهد داشت. وي ادامه داد اين كشور در اتحاديه اروپا امن‌تر است و براي مقابله با افراطي‌گري و تروريسم همكاري بهتري با ديگر كشورها خواهد داشت. نخست وزير انگلستان همچنين گفت مسئله تركيه مطرح نخواهد شد و به اين زودي‌ها تركيه به اتحاديه نخواهد پيوست و حداقل 10 سال زمان لازم است كه تركيه عضو اتحاديه اروپا شود. «سر جان ميجر» نخست وزير اسبق بريتانيا و از اعضاي حزب محافظه‌كار امروز براي چندمين بار از مردم اين كشور خواست به ماندن در اتحاديه اروپا رأي دهند. همچنين تا آخرين لحظه به كمپين ماندن در اروپا از خارج از انگليس كمك مي‌شد. «متئو رنزي» نخست وزير ايتاليا در يادداشتي براي روزنامه گاردين از مردم بريتانيا درخواست كرد رأي به ماندن در اتحاديه اروپا بدهند و اين اتحاديه را ترك نكنند. همچنين در آخرين ساعات تبليغات، رهبران سياسي اسكاتلند بار ديگر از ماندن بريتانيا در اتحاديه اروپا حمايت كردند. رهبران احزاب سياسي اسكاتلند گفتند ماندن در اتحاديه اروپا براي مشاغل و سرمايه‌گذاري در اسكاتلند حياتي است و حامي كارگران و مصرف‌كنندگان است. پيش از اين هم حزب ملي اسكاتلند بارها تهديد كرده بود در صورت رأي بريتانيا به خروج از اتحاديه اروپا، همه‌پرسي جدايي ديگري براي جدايي اسكاتلند از بريتانيا برگزار مي‌شود.
«خروج» و «ماندن» مسئله اين است
شايد اگر شكسپير بود، الان در عبارت معروف خود «بودن يا نبودن مسئله اين است» تغييري مي‌داد و بودن و نبودن را به ماندن و خروج تبديل مي‌كرد. در يادداشتي براي روزنامه «وال استريت ژورنال» آمده است: نتيجه همه‌پرسي جدايي هرچه باشد، تغييراتي در اتحاديه اروپا روي خواهد داد و هرگز مانند قبل نخواهد بود. در اين يادداشت آمده است، اگر بريتانيا رأي به خروج بدهد از آنجا كه اولين ملتي است كه از اين اتحاديه جدا مي‌شود، بحران اقتصادي اين قاره عميق‌تر خواهد شد و بي‌ثباتي ژئوپلتيك در كشورهاي جنوبي و شرقي اين قاره افزايش مي‌يابد. در ادامه اين مقاله آمده است، اين همه‌پرسي مي‌تواند به به‌هم خوردن توازن قدرت در قاره اروپا بينجامد. از سوي ديگر حتي اگر بريتانيا از اتحاديه اروپا جدا نشود، تغييرات در راه هستند. «ديويد كامرون» نخست وزير انگلستان در ماه فوريه با ديگر كشورهاي اين قاره درباره اصلاح قواعد روابط مذاكره كرد. به هر حال، اين همه‌پرسي شوكي براي كلاس سياسي اروپا بوده و در ديد برخي كارشناسان، فرصتي خواهد بود براي پيش رفتن به سوي معاهده تازه‌اي براي اتحاديه اروپا.