در این گزارش که در شماره شنبه 24 بهمن 1394 خورشیدی انتشار یافته، می خوانیم: پرچم های سفید طرف های درگیر سوریه، در مونیخ آلمان برافراشته شدند. بعد از آنکه ژنو نتوانست فصل جدیدی برای سوریه باز کند، مونیخ این مهم را به سرانجام رساند؛ زمانی که پس از ساعت ها بحث و تبادل دوباره اتهام، طرف های مناقشه سوریه درباره لزوم توقف خشونت به توافق رسیدند و جان کری، وزیر خارجه ایالات متحده امریکا در برابر خبرنگاران قرار گرفت تا از توافق طرف های گفت وگو بر سر آتش بس تا یک هفته دیگر در سوریه خبر دهد.
این توافق در نشست صلح سوریه که با حضور نمایندگان١٧ کشور از جمله ایران در شهر مونیخ آلمان برگزار شد و تا پاسی از شب ادامه داشت، حاصل شده بود. در متن توافق یاد شده، به جای آتش بس از عبارت «توقف خصومت ها» استفاده شده است اما این را می توان یک گام در راستای تحقق آتش بس موعود در قطعنامه ٢٢٥٤ دانست.
بر اساس این توافق روند ارسال کمک های بشردوستانه به میلیون ها سوری که در جای جای این کشور در محاصره هستند، آغاز می شود. به گزارش سازمان ملل صرف نظر از ٢٥٠ هزار نفری که از سال ٢٠١١ در سوریه کشته شده اند و بیش از ٤ میلیون و ٦٠٠ هزار نفری که آواره شده اند، اکنون 13 میلیون و 500 هزار سوری نیاز شدیدی به کمک های بشردوستانه دارند.
**چرا مونیخ؟
مونیخ که در حدود یک دهه اخیر هر سال در ماه فوریه، میزبان شرکای ناتو و طرف های مهم ترین مسائل جهانی از جمله افغانستان و عراق بوده، امسال تمام همت خود را برای ایجاد یک اجماع سیاسی بزرگ برای سوریه به کار گرفته است.
یکی از مهم ترین نشست هایی که قبل از آغاز اجلاس اصلی مونیخ برگزار شد، نشست گروه حمایت بین المللی از سوریه بود که در کل تمام اجلاس را تحت الشعاع قرار داد؛ زمانی که نشست روز پنجشنبه گروه بین المللی حمایت از سوریه بعد از ساعت ها بحث و رایزنی به توافق برای برداشتن گام جدید در مسیر حل بحران ٥ ساله سوریه رسید. به نوشته اشپیگل آنلاین شرکت کنندگان نشست مونیخ بارها باهم بحث و مجادله کردند، اما همه آنها بر سر این موضوع اتفاق نظر داشتند که بحران سوریه راه حل نظامی ندارد.
بعد از این نشست نیز جان کری وزیر خارجه امریکا، سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه و استفان دی میستورا نماینده سازمان ملل در امور سوریه با هم رایزنی کرده و بعد در مقابل خبرنگاران قرار گرفتند تا از تصمیم مهم درباره سوریه خبر دهند.
**روایت امریکا از توافق
جان کری، وزیر خارجه امریکا با آنکه از توافق آتش بس در مونیخ خبر می داد، در اظهاراتی این توافق را تنها تعهدات مکتوب دانست که طی روزهای آینده مورد آزمون قرار خواهد گرفت.
کری در این سخنان با تکرار این موضع که بدون انتقال سیاسی تحقق صلح در سوریه محال خواهد بود، گفت: ما با تسریع در فراهم آوردن کمک های بشردوستانه و گسترش دامنه رساندن این کمک ها به تمامی مناطق توافق کرده و یک کارگروه با ریاست سازمان ملل تشکیل داده ایم که از روز پنجشنبه فعالیت خود را درباره توزیع کمک های بشردوستانه آغاز کرده و هر هفته گزارشاتی را در این باره ارایه خواهد کرد. کری تاکید کرد: ما توافق کردیم که یک جدول زمانی شش ماهه برای دستیابی به توافق سیاسی درخصوص سوریه تهیه کنیم.
**روایت روسیه
«روسیه همچنان به حملات هوایی خود علیه داعش و جبهه نصرت ادامه خواهد داد.» این مهم ترین تاکید سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه در کنفرانس خبری سه گانه امریکا، روسیه و سازمان ملل بود. وزیر خارجه روسیه در این سخنان همچنین بر لزوم از سرگیری مذاکرات میان هیات نظام و مخالفان سوریه بدون هیچ پیش شرطی و با هدف اجرای قطعنامه شورای امنیت تاکید کرد و گفت: باید تمامی گروه های مخالف به این مذاکرات دعوت شوند.
گفتنی است همزمان دیمیتری مدودوف ، نخست وزیر روسیه که ریاست هیات روسیه در کنفرانس امنیتی مونیخ را بر عهده دارد، در اظهاراتی درباره امکان آغاز یک جنگ جهانی جدید در صورت اعزام نیروهای زمینی کشورهای عربی به سوریه هشدار داد.
**نظارت سازمان ملل بر روند کمک رسانی
دی میستورا، نماینده سازمان ملل که پس از نشست ژنو٣، دور جدید تلاش های خود را برای بازگرداندن طرف های سوری به پای میز مذاکره آغاز کرده، در کنفرانس خبری مونیخ گفت: ما تیمی را تشکیل خواهیم داد که به طور منظم برای رساندن کمک های بشردوستانه به مناطق محاصره شده تلاش خواهد کرد. ما ابتدا از شش منطقه شروع خواهیم کرد.
منطقه اول دیرالزور خواهد بود چراکه از طریق هوایی می توان برای این شهر کمک فرستاد اما روز دوشنبه یا سه شنبه یا روز دیگری برای رساندن کمک های بشردوستانه به مناطقی که رسیدن به آنجا سخت است تلاش خواهیم کرد. دی میستورا گفت: مساله دیگر مربوط به توقف عملیات نظامی ظرف یک هفته است.
مطمئنا زمان کمی داریم اما روسیه و امریکا متعهد شده اند که این هدف را محقق کنند. وی افزود: گروه بین المللی حامی سوریه در اینجا گردهم آمده تا پویایی مذاکرات قبل را تقویت کند. این مرحله مرحله آزمون است و مردم سوریه نتایج را مشاهده خواهند کرد. اگر اوضاع تغییر کند آنها به ما اعتماد خواهند داشت. ما آماده حمایت از مردم سوریه هستیم.
**واکنش مخالفان سوری
سخنگوی هیات عالی مخالفان سوریه از تلاش های صورت گرفته از سوی گروه بین المللی حامی سوریه استقبال اما در عین حال تاکید کرد که باید اقدامات عملی روی خاک سوریه اتفاق بیفتد. گفتنی است هیات مخالفان سوریه که در مونیخ حاضر شده، پیش از نشست گروه بین المللی حمایت از سوریه، با نمایندگان عربستان و امریکا دیدار و بر توقف فوری حملات در سوریه تاکید داشت.
**آمار جدید از قربانیان جنگ سوریه
«بیش از ١١ درصد از جمعیت سوریه در بحران ٥ ساله این کشور کشته یا مجروح شده اند»؛ این بخشی از یافته های انجمن غیردولتی SCPR (مرکز سوری پژوهش های سیاسی) است که به تازگی منتشر شده است.
روزنامه گاردین به نقل از این انجمن نوشته است که در این مدت میزان ثروت ملی سوریه و زیرساخت های این کشور تقریبا به طور کامل از میان رفته اند. در حالی که سازمان ملل متحد شمار قربانیان بحران داخلی سوریه را نزدیک به 250 هزار تن اعلام کرده، این انجمن می گوید که طبق آمار به دست آمده شمار قربانیان در اصل تقریبا دو برابر آمار سازمان ملل است. در گزارش این مرکز شمار قربانیان 470 هزار تن اعلام شده است.
**ارزیابی ناظران
با وجود بازتاب گسترده توافق مونیخ درباره سوریه؛ اظهارات جان کری وزیر خارجه امریکا و سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه بازتاب امیدهایی توام با بیم های بزرگ است. ناظران می گویند توقف عملیات نظامی در سوریه ماموریت دشواری خواهد بود.
گاردین به نقل دیپلمات های غربی گزارش می دهد که با این حال در این توافق، هیچ اشاره ای به پایان فوری حملات روسیه که تقاضای اصلی مخالفان سوریه است نشده است. روسیه می گوید به حملات خود علیه داعش و جبهه نصرت ادامه خواهد داد.
بر اساس گزارش ها از آنجا که جبهه نصرت و متحد آن جیش الفتح از بهار گذشته بخش های زیادی از استان های ادلب، حلب و لاذقیه، حما و جنوب نه چندان دور از مرزهای اردن و سرزمین های اشغالی فلسطین را در اختیار دارند، امکان اعتراض مخالفان سوری که همزمان در این استان ها حضور دارند، به نقض آتش بس وجود خواهد داشت.
**مفاد توافق
توافقنامه ای که با عنوان «توقف خصومت ها» امضا شده، شامل3 بند؛ کاهش خشونت و تحویل گسترده تر کمک های بشردوستانه از هوا و زمین می شود. بندهای سه گانه توافقی که به گفته جان کری، وزیر خارجه امریکا فعلا در حد کاغذ است، این نکات را در برمی گیرد:
کمک های بشردوستانه: از طریق هوا و زمین کمک هایی شامل مواد غذایی و دارویی به مردم مناطق جنگ زده ارسال خواهد شد. کارگروهی از سوی سازمان ملل متحد نظارت بر اجرایی شدن این بند را عهده دار خواهد بود.
پایان فعالیت های جنگی: از شامگاه جمعه (12 فوریه) همه گروه های درگیر موظفند در سرتاسر مناطق درگیری آتش بس برقرار کنند. اما جنگ علیه داعش و جبهه نصرت همچنان ادامه خواهد داشت.
روند سیاسی و مذاکرات ژنو: اگر توافق مونیخ اجرایی شود، راه برای ادامه مذاکرات بعدی صلح سوریه در ژنو هموار خواهد شد تا گروه های سوری درباره سرنوشت سیاسی و دولت ملی انتقالی بحث و مذاکره کنند.
سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه گفته است، روسیه و امریکا بر مقدمات اجرای آتش بس در سوریه نظارت خواهند داشت.
**حمایت ایران از آتش بس
حسین امیرعبداللهیان، معاون عربی و آفریقای وزارت امور خارجه ایران، پنجشنبه شب در حاشیه نشست «کمک به حل بحران سوریه» که در مونیخ برگزار شد در جمع خبرنگاران با بیان اینکه به طور مشخص درباره دو موضوع بحث شد، گفت: جمع بندی جلسات به این سمت رفت که اولا در زمینه برقراری آتش بس در همه مکان های مورد نظر در سوریه به جز بخش هایی که در دست گروه های تروریستی است اتفاق نظر داشته باشند و همین طور تلاش کنند در اسرع وقت از یک یا دو روز تا حداکثر یک هفته این آتش بس عملیاتی شود.
وی ادامه داد: همین طور کمک های انسان دوستانه به همه مناطق در سوریه از جمله شهرهای فوعه، کفریا و همچنین زبدانی خواهد رسید، با تاکید بر اینکه این کمک ها صرفا غذایی، دارویی و انسان دوستانه باشد.
معاون وزیر خارجه ایران با اشاره به چالش های زیادی که در جلسه بود، اظهار داشت: این چالش به دلایلی از جمله این بود که هنوز بحث فهرست گروه های تروریستی قطعی نشده و از سوی دیگر برخی طرف ها کماکان بر سیاست های غلط خود اصرار داشتند.
امیرعبداللهیان ابراز امیدواری کرد که شاهد شروع آتش بس در مناطقی که تروریست ها در آن حضور ندارند و نیز تسریع در ارسال کمک های انسان دوستانه باشیم.
*منبع: روزنامه اعتماد
**گروه اطلاع رسانی**9370**9131