سرویس تئاتر هنرآنلاین: در نخستین روز سی و چهارمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر پنج‌شنبه اول بهمن‌ماه ؛ 10 نمایش به روی صحنه می‌رود که دیدن هرکدام از آنها می‌تواند جذابیت خاص خود را داشته باشد.

"خاطرات و کابوس‌های یک جامه‌دار از زندگی و قتل میرزا تقی‌خان امیر کبیر"، "ترور"، "چشمان مورب، گیسوان پریشان"، "زبان اصلی"، "شیزوفرنی"، "دگردیسی پروانه شدن"، "اپرای مولوی"، "فاجعه معدن کوشیرو، "شب آوازهایش را می‌خواند" و "جان گز"؛ نمایشی هستند که در اولین روز جشنواره پنج‌شنبه اول بهمن ماه روی صحنه خواهند رفت.

بر این اساس "خاطرات و کابوس‌های یک جامه‌دار از زندگی و قتل میرزا تقی‌خان امیر کبیر" به کارگردانی علی رفیعی، ساعت 19 در تالار وحدت به صحنه می رود و "ترور" حمیدرضا نعیمی ساعت 20 در تالار اصلی تئاتر شهر اجرا خواهد شد.

"چشمان مورب، گیسوان پریشان" احمد ندافی از اردکان، طی دو سانس 18:30 و 20:30 در تالار چهارسو، "زبان اصلی" رسول کاهانی، در ساعت‌های 17 و 19 در تالار سایه، "شیزوفرنی" حسین یاسر العبادی از عراق، ساعت 17 و 19 در تالار هنر، "دگردیسی پروانه شدن" از صوفیا برسزی از مجارستان، ساعت 17 و 19 در تئاتر مولوی، "اپرای مولوی" بهروز غریب‌پور، ساعت 19 در تالار فردوسی، "فاجعه معدن کوشیرو"، کار مشترک محمد غفاری و محمد زارعی، در ساعت‌های 18 و 20:30 در تالار حافظ ، "شب آوازهایش را می‌خواند" رضا گوران در ساعت‌های 10 و 20:45 در تالار استاد سمندریان تماشاخانه ایرانشهر، و "جان گز" نیما دهقان در تماشاخانه سرو در ساعت‌های 17 و 19 به روی صحنه خواهند رفت.

اما در میان این آثار پیشنهاد می‌کنیم تماشای نمایش‌هایی همچون؛ "چشمان مورب،گیسوان پریشان"،"شب آوازهایش را می‌خواند" و "جان گز" را از دست ندهید.

سایه تاریخ بر روابط انسان‌ها

نمایش"چشمان مورب، گیسوان پریشان" نوشته مجید جوادیان‌زاده به کارگردانی احمد ندافی و نقش آفرینی جتبی لاله زاری، سهیلا ستوده نیا و مهسا دهقانی کاری از شهرستان اردکان است که در نخستین روز جشنواره تئاتر فجر در قالب بخش مرور سی و چهارمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر در دو نوبت 18:30 و 20:30 به مدت 45 دقیقه در تالار چهارسوی مجموعه تئاتر شهر روی صحنه می رود.

احمد ندافی کارگردان نمایش "چشمان مورب،گیسوان پریشان" در رابطه با روند شکل‌گیری این نمایش و حضورش در جشنواره فجر امسال می گوید: نمایش"چشمان مورب، گیسوان پریشان" به سفارش اداره فرهنگ و ارشاد شهرستان اردکان و به صورت کارگاهی شکل گرفت و کاری مشترک از هنرمندان تئا‌تر دو شهر یزد و اردکان است که توانست نظر گروه انتخاب آثار سی و چهارمین جشنواره بین‌المللی تئا‌تر فجر را به خود جلب کند و راهی تهران شود.

او با اشاره به موضوع نمایش می افزاید: این نمایش بیشتر بر روی این موضوع تاکید دارد که چگونه است که همواره گذشته و تاریخ مردمان بر روابط آن‌ها با یکدیگر سایه انداخته به طوری که‌گاه ملت‌ها تا سالیان طولانی نمی‌توانند با یکدیگر به خوبی ارتباط برقرار کنند. این نمایش نیز روایت‌گر زندگی یک مرد افغان و یک زن ایرانی است که گرچه دین و زبان مشترکی دارند اما به دلیل گذشته‌ای تاریخی امروز هم نمی‌توانند با یکدیگر به خوبی ارتباط برقرار کنند.

کارگردان نمایش"چشمان مورب، گیسوان پریشان" با بیان اینکه این نمایش اثری دیالوگ محور است، خاطرنشان می کند: همچنین برای اجرای این نمایش از شیوه‌های نمایش ایرانی همچون تعزیه در بازسازی صحنه‌هایی مانند حمله محمود افغان به ایران و یا حمله نادر به هند در انتقام گرفتن از افغان‌ها استفاده کردیم.

روایتی دیگر از هشت سال مقاومت مردمی

دومین نمایش پیشنهادی روز اول ما به علاقه‌مندان تئاتر در جشنواره سی‌و چهارم تئاتر فجر تماشای نمایش "جان گز" نوشته هاله مشتاقی نیا به کارگردانی نیما دهقان است.این نمایش که از اوایل آذرماه اجرای خود را در تماشاخانه سرو آغاز کرده است، در روز های اول و دوم برپایی جشنواره سی و چهارم تئاتر فجر در قالب بخش های مسابقه تئاتر ایران و مرور تئاتر ایران در سال 1394 با بازی علیرضا آرا، احسان بهلولی، ویدا جوان، غزاله رشیدی، فرزین صابونی، سهیلا صالحی، سید علی صالحی، ابراهیم عزیزی، دایانا فتحی، هومن کیایی، حسین مسافر آستانه، ناهید مسلم و رویا میرعلمی در دو نوبت 17 و 19 به مدت 85 دقیقه در تماشاخانه سرو روی صحنه می رود.

این نمایش روایتی متفاوت است از غواصان دست بسته جنگ تحمیلی و به عنوان اثر منتخب پانزدهمین جشنواره مقاومت، به جشنواره تئاتر فجر نیز معرفی شده است. "جان‌گز" در جشنواره مقاومت علاوه بر کسب جایزه ازسوی بازیگران، جایزه اول کارگردانی، جایزه اول طراحی صحنه، جایزه دوم بهترین متن نمایشی و جایزه دوم موسیقی را نیز از آن خود کرده است.

نمایش "جان‌گز" قصد دارد در کنار تقدس‌گرایی که در تمام سال‌های پس از جنگ در آثار مقاومت به چشم می‌خورد، با روایت اصل ماجرا تاثیراتی را که جنگ بر جوامع بشری می‌گذارد و بعد اجتماعی تبعات و بازخورد‌های آن را به دور از کلیشه و تکرار به نمایش بگذارد.

نیما دهقان کارگردان نمایش "جان گز" در رابطه با ضرورت شکل گیری این اثر می‌گوید؛ به هر حال خواستیم بگوییم که ما هم سهمی در این ماجرا داریم. در زمان نگارش نمایشنامه، با نویسنده کار، خانم مشتاق‌نیا به این جمع‌بندی رسیدیم که ما هر تلاشی داشته باشیم به طور قطع نمی‌توانیم تصویر کاملی از ایثار این افراد برای تماشاگر بسازیم چراکه کار این شهیدان به قدری بزرگ بوده و ماجرایی که برای آنها رخ داده، به‌اندازه‌ای تکان دهنده است که در قالب یک نمایش نمی‌گنجد. پس با این سؤال کار را کلید زدیم که چه شد بعد از ۳۰ سال این پیکرها پیدا شدند و چه شد که وقتی به میهن بازگشتند همه نوع قشری با آنها ارتباط برقرار کرد. در بخشی از نمایش می‌بینیم بودجه‌ای برای تشییع شهدای غواص در نظر گرفته شده که مراسم آنها به بهترین شکل برگزار شود درحالی‌که یکی از رزمندگان این عملیات در زمان هماهنگی برنامه‌های تشییع، به منظور درمانش نیاز به کمک هزینه برای اعزام به خارج از کشور دارد و در نهایت با تخصیص دیر هنگام بودجه آن رزمنده شهید می‌شود.

روابط زندگی معاصر

نمایش "شب آوازهایش را می خواند" نوشته یون فوسه به کارگردانی رضا گوران سومین پیشنهاد ما برای نمایش های صحنه ای در نخستین روز جشنواره تئاتر فجر است که در دونوبت18 و20:45 در تالار استاد سمندریان تماشاخانه ایرانشهر به مدت 80 دقیقه در قالب بخش های میهمان و مسابقه بین الملل روی صحنه می رود.

نمایش "شب آوازهایش را می خواند" با بازی باران کوثری، نوید محمدزاده، سعید چنگیزیان و نیلوفر زوارق نمایشی است كه روابط انسانی را دغدغه خود قرار داده است.

رضا گوران کارگردان نمایش "شب آوازهایش را می خواند" با اشاره به مضمون این نمایش می‌گوید؛این نمایش کاری است با درون مایه و مضمون خیانت و ارتباط سرد زناشویی که بسیار حائز اهمیت است. بنابراین به این موضوع به چشم یک دغدغه نگاه کردم که نمی‌توان به سادگی از کنار آن گذر کرد. از ابتدا هم نمی‌خواستم وارد فضای کلیشه‌ای دعوای زن و شوهری بشوم، دوست داشتم به نوعی همانند فیلم "چشمان کاملاً بسته" کوبریک لایه‌های پنهان این مسائل را نشان دهم. مسأله‌ای که در تلویزیون ما قابل پخش نیست.

7 نمایش در دومین روز جشنواره

اما جمعه دوم بهمن‌ماه 7 نمایش صحنه‌ای در تالارهای میزبان جشنواره تئاتر فجر اجرا می شود. "ترور"، "قرار"، "دگردیسی پروانه شدن"، "اپرای مولوی"، "اروند خون"، "نگهبان و اژدها" و "جان گز" نمایش‌هایی هستند که در دومین روز از سی و چهارمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر اجرا خواهند شد.

در این روز "ترور" حمید رضا نعیمی، ساعت 20 در تالار اصلی تئاتر شهر، "قرار" مهرداد کوروش‌نیا از شهر کرج در ساعت‌های 17 و 19 در تالار سایه، "دگردیسی پروانه شدن" از صوفیا برسزی از مجارستان، ساعت 17 و 19 در تئاتر مولوی، "اپرای مولوی" بهروز غریب‌پور، ساعت 19 در تالار فردوسی، "اروند خون" کوروش زارعی، در ساعت‌های 18 و 20:45 در تالار سمندریان تماشاخانه ایرانشهر، "نگهبان و اژدها" سحر رضوانی از مشهد ساعت های 17 و 19 در تالار انتظامی خانه هنرمندان و "جان گز" نیما دهقان در تماشاخانه سرو در ساعت‌های 17 و 19 به روی صحنه خواهند رفت.

داستان حضرت یوسف و چشم انتظاری پدران شهید

نمایش "قرار" به نویسندگی و کارگردانی مهرداد کورش نیا نخستین نمایش پیشنهادی ما در دومین روز است. "قرار" با بازی سعید دشتی، رضا رباط جزی، سارا عباسپور و حمید رضا معدنکن و پارسا قره داغی در تالار سایه مجموعه تئاتر شهر در دو نوبت 17 و 19 به مدت 75 دقیقه در قالب دو بخش مسابقه تئاتر ایران و مرور تئاتر ایران در سال 1394 روی صحنه می رود.

نمایش "قرار" با موضوع جنگ و پیرامون شهدای غواص است که در فضایی مدرن با الگو گرفتن از داستان حضرت یوسف به چشم‌انتظاری پدران شهید برای بازگشت فرزندان شهید خود می‌پردازد. به عقیده منتقدان توجه خلاقانه و نبوغ‌آفرین به موضوع جنگ که در تاریخ این سرزمین با حضور مردمان بزرگ و افتخارآمیز برای همیشه خواهند ماند نکته پراهمیت کار این کارگردان تئاتر است.

مهرداد کورش نیا کارگردان نمایش "قرار" درباره این اثر نمایشی می گوید؛ در سال‌های اخیر که مشغول مجموعه پژوهش‌هایی درباره روایت‌شناسی بودم و بر اساس مطالعاتی که داشتم دریافتم که می‌توانیم‌‌ همان‌گونه که در غرب سال‌ها است به موضوعات و نوع روایت‌های شرقی در حوزه فضاهای رمزی، تمثیلی و فضاهایی که بیشتر در روایت‌های شرقی وجود دارد، تمرکز می‌کنند، بهتر است ما نیز قدری به این مضامین توجه کنیم. همین باعث شد من خود را درگیر این قضایا کنم و بعد هم که موضوع شهدای غواص پیش آمد، بهترین بستر فراهم شد که یک نمایش درباره جنگ بنویسم، اما با یک فضای قصه‌گویی رمزی، چون تاکنون بیشتر کارهایی که در حوزه جنگ صورت گرفته‌اند یا رئالیستی بوده‌اند و یا نهایتاً فضایی سورئالیستی داشتند و کمتر پیش آمده که با حوزه‌های قصه‌های رمزی که بازخوانی از اسطوره‌ها هستند و مملو از تمثیل، استعاره و نماد هستند، کاری در رابطه با موضوع جنگ ارائه شود.

او با اشاره به اینکه این نمایش ویژگی‌های نشانه‌شناسی و ارجاعات اساطیری از داستان‌های قدیمی و کهن دارد، می افزاید: موضوع آب‌ وخاک نمادهای اولیه بشری است و این شهدای غواص در آب بوده‌اند و بعد هم در خاک زنده‌به‌گور شدند و این نماد و بهانه اولیه‌ای شد برای من تا یک حرف نمادین و اساطیری را مطرح کنم که البته از خود اصل موضوع هم فاصله گرفتم و از آن به عنوان یک بهانه استفاده کردم تا درباره رابطه بین یک پدر و پسر حرف بزنم؛ پسری که با پدرش قراری گذاشته تا به سفری برود و خیلی زود از سفر برگردد، اما این قرار ۲۹ سال به طول می‌انجامد. در حوزه روایات دینی و اساطیری هم معروف‌ترین روایت که این موضوع و مفهوم را در دل خود دارد داستان یعقوب پیامبر و یوسف پیامبر است و من از این مفهوم و موضوعیت آن استفاده کردم و شکلی که داستان یعقوب را روایت کردیم این حسن را دارد که هم نگاه اساطیری دارد و هم پر از نماد و نشانه و استعاره و تمثیل است و در عین حال چون یک بازه زمانی ۳۰ ساله را بازگو می‌کند، از فرم جریان سیال ذهن استفاده کردیم و کمی هم از فرم روایی که مربوط به داستان‌گویی و قصه‌گویی شرق است استفاده کردیم.

روایتی متفاوت و تازه از شهدای غواص

نمایش "اروند خون" نوشته ایوب آقاخانی به کارگردانی کورش زارعی یکی دیگر از نمایش های پیشنهادی ما برای دومین روز از برگزاری سی و چهارمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر است.

این نمایش که بازیگرانی همچون قاسم زارع، ایوب آقاخانی، وحید آقاپور، سروش طاهری، حسین پورکریمی و وفا طرفه در آن ایفای نقش می کنند، در قالب دو بخش میهمان و مسابقه تئاتر ایران، در دومین روز برپایی جشنواره در دو نوبت 18 و 20:45 در تالار استاد سمندریان تماشاخانه ایرانشهر روی صحنه می رود.

نمایش "اروند خون" روایتی متفاوت و تازه از شهدای غواص است و ناگفته‌‌هایی از جنگ را با مسائل همسوی خودش هم چون اربعین مطرح می‌کند و آقاخانی متن این اثر را متفاوت‌تر از دیگر آثارش نگاشته است.

کوروش زارعی کارگردان این نمایش در رابطه ایده و چگونگی شکل‌گیری این اثر می گوید: سه روز بعد از خاک‌سپاری شهدای غواص در حوزه هنری، آقای نیلی طی تماسی با من، طرح نمایشی را در مورد شهدای غواص در میان گذاشت. طرحی که برایم بسیار قابل توجه و مهم بود، چراکه در طی آن روز‌ها به این می‌اندیشیدم که چگونه می‌توان در مورد این افراد کاری انجام داد. افرادی که بسیار بزرگ‌منشانه و شجاعانه از میان ما رفته‌اند.

به چالش کشیدن اسطوره‌ها

همچنین "نگهبان و اژدها" به نویسندگی و کارگردانی سحر رضوانی یکی دیگر از نمایش های پیشنهادی ما در دومین روز از برگزاری جشنواره است.

این نمایش در دومین روز جشنو اره تئاتر فجر در دو نوبت 19 و 17 در تالار استاد انتظامی خانه هنرمندان در قالب بخش نسل نو به مدت 60 دقیقه روی صحنه می رود.

سحر رضوانی نویسنده و کارگردان نمایش "نگهبان و اژدها" در رابطه با شکل گیری این اثر نمایشی می گوید؛ مباحث مربوط به افسانه‌ها و داستان‌های تخیلی برایم همواره جذاب بوده است و در نمایشنامه‌های قبلی خود نیز از این موضوع استفاده کرده‌ام. این نمایش به چالش کشیدن اسطوره در فضای رئال (واقعی) است و به تماشاگر این نکته را بیان می‌کند که در یک فضای نامشخص، حتی ممکن است اژدها نیز بهتر از انسان‌ها درک درست از انسانیت داشته باشد.

رضوانی با بیان اینکه نمایشنامه "نگهبان و اژدها" روایت داستانی در فضای فانتزی است، تاکید می کند: جهان بر اساس تناقض انسان‌هاست که معنا پیدا می‌کند لذا چاق بودن زن قصاب و لاغر بودن همسرش به نوعی روایت‌کننده همین تناقض‌هاست که بر اساس روحیات بسیار متفاوت آنها، خوب و بد برای تماشاگر مشخص می‌شود.