به اعتقاد صاحبنظران، آنکارا و ریاض در سالهای اخیر نقش پر رنگی در تغییر معادلات و بر هم زدن ثبات پیرامون خود داشتند ولی نمودار جهشی اقدامات آنان چندان فرجام مثبت نداشته است. در عین حال درگیری دو کشور در بحرانهای منطقه سبب شد تا همزمان با هر سفری بویژه در سطح مقامات بالای دو طرف اهداف و دورنمای همکاری دو کشور مورد توجه جدی قرار گیرد.

در حال حاضر پرونده سوریه،عراق ، وضعیت اقتصادی دو کشور ، ورود موثر روسیه و ایران به تحولات سوریه و تغییر معادلات آن ، ارتقای روابط عربستان و مصر و ترس آنکارا از تغییر معادلات اخوان مسلمین در خاورمیانه و همچنین تحولات یمن و حوزه کشورهای خلیج فارس و موضوع اساسی"فعالیت داعش در منطقه می تواند بر میز مذاکرات این دو مقام عالی رتبه ترکیه و عربستان باشد.

از میان موضوعات فوق به نظر می رسد حضور روسیه و ایران در سوریه و تغییر آرایش نظامی و امنیتی منطقه بیش از هر چیزی دو کشور مذکور کشور را نگران ساخته است. در عین حال اعلام نظر شرکای غربی دو کشور در خصوص ضرورت مبارزه با داعش و گروهای تروریستی به عمق نگرانی این دو کشور افزوده است.

تغییرات معنادار عوامل اقتصادی دو کشور در سالهای اخیر سبب تحرک دو طرف برای چاره اندیشی های موثر شده چرا که کاهش اعزام توریست و بروز نا امنی در ترکیه و همچنین تشدید اختلافات داخلی و سرکوب کردها بر متغیرهای اقتصادی سایه افکنده و در عربستان نیز کاهش قیمت طلای سیاه سبب بروز برخی تلاطمات اجتماعی - اقتصادی گردیده تا انجا که این دو کشور درگیر بحرانهای متعدد و پر هزینه منظقه ای و تهدید آفرین برای همسایگان خود شده اند و دامن زدن مکرر بر آتش اختلافات به نظر می رسد هزینه های چنین اقداماتی را بصورت طبیعی افزایش داده است.

از سوی دیگر، تغییرات در نگاه کلان کشورهای قدرتمند بر تحولات خاورمیانه و برگزاری نشست های مختلف برای یافتن راه حل های سیاسی به نظر می رسد که آنکارا و ریاض را به موضع انفعال بیشتر کشانده است چرا که بعد از نشست های اخیر وین و ژنو حتی پاریس رویکرد کشورهای غربی به پرونده سوریه تا حدود زیادی دچار تغییرات تاکتیکی شده است.

در عین حال فرصت طلبی عربستان برای برگزاری نشست معارضان سوری خود نشانه ای بر این مدعا است که اگر چه این نشست توفیقی در ارائه راه حل عاقلانه سیاسی نداشته و بدلیل عدم دعوت از بسیاری از معارضین، نتایج ملموس برای این نشست نمی توان تصور نمود ولی این ناکامی برای ریاض هزینه ای داشته که آنها را در معادلات منطقه ای در انزوا قرار داده است.

نکته مهمتر اینکه دو کشور عربستان و ترکیه خود را در گرداب سیاسی و امنیتی منطقه ای گرفتار کرده اند که بدلیل تعصبات بسیار فراوان در صورت یکه تازی و عدم همراهی با کشورهای دیگر نتیجه ای جز غرق شدن نخواهد داشت.

در عین حال درگیری در سوریه و عراق، دعواهای داخلی در خاندان سعودی و درگیریهای یمن و عدم موفقیت در بحرانهای خود ساخته از یکسو برای عربستان و ناکامی آنکارا در اهداف سیاسی و نظامی در عراق و سوریه و اشغال بخشی از سرزمین عراق و فشار سیاسی دیگران برای ترک آن، معضل همیشگی بحران کردها در ترکیه و متغیر بسیار مهم کاهش توان مالی این کشور به دلیل مواضع سیاسی از جمله مهمترین دغدغه های جاری دو کشور است که سران را به چاره جویی و حتی ماجراجویی کشانده است.

نکته دیگر اینکه سفر اردوغان به ریاض و همگامی بیشتر دو کشور در روزهای اینده با هر نتیجه و توافقی که همراه باشد بدلیل فراگیر بودن بحرانهای منطقه نمی توان از هم اکنون جشن پیروزی یا شادکامی برای دو کشور تلقی شود. در عین حال همگرایی نظام بین الملل برای سرکوب جریانات تروریستی در خاورمیانه شاید معجون تلخی است که دو کشور بدلیل تعهدات خود باید آن را سر بکشند و به آن تن دهند. ولی در نهایت این سفر اگر چه با توافقات سیاسی و اقتصادی و حتی امنیتی همراه باشد ولی بدلیل عدم فراگیری این توافقات و وابسته بودن آن به یک محدود خاص سیاسی و اعتقادی، بردی محدود داشته و چشم انداز روشنی برای منطقه و مصالح آن بویژه در حوزه ثبات و امنیت نخواهد داشت.

فرجام سخن اینکه آنکارا و ریاض خود را در میدان مهلکه بسیار بزرگی گرفتار کردند که چاره آن در حقیقی دیدن تحولات و دوری کردن از تعصبات و تصمیمات خودسرانه می باشد و یا در صورت اصرار دو کشور به تداوم چنین روندی معمولا تصمیمات آنها دارای هیجان و هزینه بسیار بر خود و منطقه خواهد بود که در چنین فضایی هوشیاری همگان را می طلبد.