صاحب‌خبر - گروه اقتصادی: اعدام شیخ نمر باقرالنمر و اتفاقات پس از آن نمی‌تواند تاثیر زیادی بر روابط اقتصادی دو کشور داشته باشد، چون اساسا سطح روابط تا پیش از این چندان قابل توجه نبود. اما به هر حال اتفاقات و فضای سنگین پیش آمده تاثیرات منفی بر روابط دو کشور خواهد گذاشت، چراکه افکار عمومی نظر مثبتی به عربستان ندارد.
در سال‌های اخیر کالاهای ایرانی از طریق کشور‌های شورای همکاری خلیج فارس به عربستان وارد می‌شد و ارتباط مستقیم برای تبادلات تجاری با عربستان رونق زیادی نداشت از طرفی آمارهای رسمی گمرک ایران حاکی از توقف صادرات ایران به کشور عربستان سعودی است و از سوی دیگر دبیر کل شورای مشترک ایران و عربستان، می‌گوید: متاسفانه بر اثر سیاست‌های غلط عربستان رابطه اقتصادی دو کشور آسیب دیده است.طبیعتا روابط سیاسی کشورها یکی از اصلی‌ترین عوامل اثرگذار بر تجارت و روابط اقتصادی آنها با یکدیگر است. به گفته فعالان اقتصادی ایران، روابط سیاسی ایران و عربستان سعودی به‌ویژه در ماه‌های اخیر، وضعیت چندان خوشایندی نداشته است. اعدام شیخ نمر باقر النمر، روحانی شیعه و منتقد دولت سعودی، هم احتمالا روابط دو کشور را تحت تـاثیر قرار می‌دهد. تاثیر این مسائل بر وضعیت تجارت ایران با این کشور نیز اجتناب‌ناپذیر است.
توقف صادرات و ثبات نسبی واردات
ایران در مبادلات تجاری خود با عربستان تعرفه ترجیحی ندارد. اگر کالایی مستقیما از ایران به عربستان صادر شود 12 تا 20 درصد تعرفه گرفته می‌شود درحالی که وقتی کالایی از کشور‌های خلیج فارس به عربستان صادر شود حداکثر چهار درصد تعرفه دارد.بر اساس آمار گمرک ایران، در هشت ماهه نخست امسال محصولی از ایران به کشور عربستان صادر نشده است. این درحالیست که آمارهای گمرک نشان می‌دهد در سال گذشته ایران به کشور عربستان سعودی معادل 158.3 میلیون دلار صادرات کالا داشت.اما به نظر می‌رسد با وجود همین شرایط، میزان واردات ایران از عربستان در سال جاری نسبت به سال گذشته، کاهش چندانی نداشته و حتی این امکان وجود دارد که تا پایان سال، این روند مقداری افزایش را هم نشان دهد. واردات ایران از عربستان در سال 93 معادل 46.1 میلیون دلار بوده و در هشت ماهه سال 94 معادل 40.2 میلیون دلار بوده است.
ایران و عربستان چه کالاهایی مبادله می‌کنند؟
بر اساس آمار گمرک ایران، سه قلم عمده وارد شده از عربستان به ایران در سال 93 «درب آسان بازشوی آلومینیومی برای قوطی»، «وسایل نقلیه موتوری با حجم سیلندر 1500 سی سی تا 2500 سی سی» و «ماشین‌آلات و دستگاه‌ها برای کار کردن روی خمیر کاغذ، کاغذ یا مقوا» و در هشت ماهه سال 94 «درب آسان بازشوی آلومینیومی برای قوطی»، «قوطی بدون درز آلومینیومی برای انواع نوشابه و نوشیدنی» و «پلی اتیلن گرید لوله» است. سه قلم عمده صادراتی ایران به عربستان نیز در سال 93 «محصولات آهنی اسفنجی»، «شمش از آهن و فولاد غیرممزوج» و «انواع زعفران برای خرده‌فروشی» است.
عربستان به خودش هم ضرر می‌زند
در همین مورد ابراهیم جمیلی، دبیر کل شورای مشترک ایران و عربستان، در گفت‌وگو با اقتصادنیوز، درباره وضعیت روابط اقتصادی ایران و عربستان گفت: وضعیت روابط اقتصادی ایران و عربستان بیشتر به مسائل سیاسی برمی‌گردد. متاسفانه سیاست‌های عربستان در زمینه نفتی هم به ضرر خود این کشور، هم به ضرر اوپک و هم به ضرر ایران است. در حال حاضر هم که عربستان با کسری بودجه 100 میلیارد دلاری مواجه است.
علاقه مردم عربستان به کالاهای ایران
با این حال او درباره ظرفیت‌های تجاری ایران و عربستان عنوان کرد: کشور عربستان طبیعتا می‌تواند بازار خوبی برای محصولات ایران باشد. ایران هم مشتری دائم بعضی از محصولات عربستان بود مخصوصا پتروشیمی که توسط سابیک تولید می‌شد. با این حال با اتفاق‌هایی که الآن در منطقه افتاده، قطعا دولت عربستان به هیچ عنوان حاضر نیست با ایران مراودات اقتصادی داشته باشد، ولی مردم عربستان مخصوصا مردم منطقه شرقیه آنها شامل مناطق ظهران، دمام و خُبر که عموما شیعه‌نشین هستند، به کالاهای ایرانی علاقه بسیار زیادی دارند. در زمینه گردشگری ما تابستان‌ها شاهد این هستیم که از منطقه دمام پروازهای مستقیم برای مشهد وجود دارد. اینها شرایط بسیار خوبی برای فعالیت‌های اقتصادی ایجاد می‌کند، اما متاسفانه بر اثر سیاست‌های غلط عربستان همه اینها آسیب دیده است.صادرات ایران به عربستان شامل کالاهای متنوعی از جمله خشکبار، فرش، محصولات پتروشیمی، کاشی، سرامیک و ... می‌شود که در حال حاضر بیشتر این کالاها از طریق دبی به عربستان صادر می‌شود.
چه آینده‌ای در انتظار روابط تجاری ایران و عربستان است؟
جمیلی سپس درباره آینده روابط اقتصادی ایران و عربستان، اظهار کرد: با این حال به نظر من عربستان روزی به این موضوع پی خواهد برد که دوستی با ایران در منطقه می‌تواند برای هر کشوری مغتنم باشد و فکر می‌کنم در آینده روابط اقتصادی ایران و عربستان بهتر خواهد شد.در نهایت باید گفت که درحال حاضر تراز تجاری ایران و عربستان به نفع کشورمان است و این نشان می‌دهد چنانچه روابط سیاسی دو کشور بر مبادلات تجاری آنها سایه بیندازد، عربستان بیش از ایران از آن متضرر می‌شود.∎