به گزارش گروه بینالملل دفاع پرس، عملیاتهای نظامی داعش برای کنترل شهرهای بزرگ عراق از اواخر دسامبر 2013 شروع شد. این درحالی بود که الرمادی تحت نظارت مجموعهای از ارتش عراق، نیروهای پلیس استانی و نیروهای عشیرهای بود.
یک تیپ دو هزار نفری از پلیس استانی و یک واحد قومیتی شبه نظامی 1000 نفری که جزء خسته ترین و آسیب پذیرترین نیروهای عراق بودند، امنیت این شهر را بر عهده داشتند. در نهایت در نیمه ماه می 2015 الرمادی سقوط کرد.
حکومت عراق علاوه بر نیروهای تکفیری باید با جغرافیای رمادی نیز میجنگید. الرمادی در مجاورت کمربندی از مناطق حومهای روستایی و شهری است که به داعش در جمعآوری نیروها کمک میکرد. بنابراین تحت این شرایط اعجاب آور نیست که نیروهای امنیتی عراق شکست بخورند.
از چندین هفته قبل نیروهای ارتش عراق عملیاتهایی منسجم را برای آزادسازی الرمادی آغاز کردند که در نهایت در 27 دسامبر ارتش این کشور بازپس گیری کامل الرمادی را اعلام کرد. اما چند نکته را باید در آزادسازی الرمادی مورد توجه قرار داد:
اول؛ بازپس گیری الرمادی بلاشک از اهمیت فوقالعادهای برخوردار است، چرا که پایتخت الانبار بزرگترین استان عراق و پایگاه مستحکم سنیها است و از سوی دیگر ابزارهایی را در اختیار ارتش و حکومت عراق قرار می دهد تا راه های کمک رسانی به فلوجه را قطع کند و در نتیجه کنترل داعش بر این شهر ضعیف شود.
دوم؛ آزادسازی الرمادی خبری خوش برای موصل، شهر شمالی با جمعیتی بالغ بر ٥/١ میلیون نفر که از ١٨ ماه قبل در اشغال داعش است، خواهد بود. موصل یکی از پرجمعیت ترین شهرهای عراق است و به لحاظ استراتژیکی برای داعش مهم است. از یک سو به دلیل خراجی که از مردم این استان میگیرد و از سوی دیگر به دلیل فروش نفت آن. آزادسازی موصل به عنوان دومین شهر بزرگ عراق دشوارتر خواهد بود. اما موصل یک نقطه مرکزی برای شیعیان، سنی ها و کردها است.
سوم؛ موصل ابتدا باید منتظر آزادسازی فلوجه باشد. نیروهای تکفیری بر فلوجه، عنا، راوه، هیت و القائم کنترل دارند که مجموعا جمعیتی بالغ بر 700 هزار نفر دارند. تاکتیکهایی که در رمادی استفاده شد، یعنی حلقه زدن به دور شهر و حملات هوایی همزمان، برای فلوجه هم پیاده میشود؛ اما باید توجه کرد که فلوجه اولین دژ محکم القاعده در عراق بود.
بنابراین سختتر شکست خواهد خورد. در عین حال شهروندانی که در فلوجه به خیانت در برابر داعش متهم میشوند، شکنجه و یا کشته خواهند شد. اگر موصل سقوط کند ادعاهای داعش مبنی بر دولت بودن از میان میرود.
چهارم؛ نبرد الرمادی به اعاده اعتبار ارتش عراق نیز کمک میکند. ارتشی که با ترک موصل خود را تحقیر کرده بود اینک با عملیلات زمینی و نبرد هوایی همزمان با کمک نیروهای خارجی توانسته است مرکز الانبار بزرگترین استان عراق را آزاد سازد. در واقع این پیروزی، یک گام روحیه بخش برای ارتش عراق و دولت گرفتارعبادی بود.
پنجم؛ آیا عراق می تواند الرمادی را حفظ کند؟ یقینا نیروهای داعش(1000 نفر) اکنون برای چنین شهر بزرگی بسیار اندک است. مهم ترین نکته برای ارتش عراق در حال حاضر امن کردن الرمادی است چراکه داعش میتواند از فرصتهایی که در اختیار دارد برای بازگشت استفاده کند.
ششم؛ نبرد الرمادی با رویکرد جدید نظامی صورت گرفت و ترکیب همزمانی از عملیاتهای زمینی و هوایی بود در واقع نشان از این داشت که عملیات پاکسازی داعش از شهرهای عراق باید چگونه صورت گیرد. یکی از مقامات نظای عراق اعلام کرده است که قبلا برای گرفتن یک مقر تروریستی، سربازان راهی آنجا می شدند که تلفات زیادی داشتیم اما اکنون ابتدا تک تیراندازها مقر مورد نظر را بررسی میکنند و سپس نیروها به آن نزدیک خواهند شد.
با وجود غلبه ده هزار نفری نیروهای عراقی بر نیروهای هزارنفری داعش، اما نباید دشواریهای جانبی را از نظر دور داشت. داعش به اندازه کافی در دوره اشغال الرمادی زمان در اختیار داشته است تا تلههای بمب گذاری و یک شبکه از تونلها را جهت عملیاتهای انتحاری در اطراف شهر بسازد. از طرفی ارتش عراق باید ماه ها شهر را وارسی کرده و راه های خروجی داعش را قطع کند، حتی اگر ملزم به جست و جوی تمامی خیابان ها شود.
هفتم؛ حکومت عراق در باز پس گیری الرمادی بر نیروهای سنی مذهب تکیه داشت و با این کار یک پیام را دنبال می کرد اینکه جایگاه نیروهای سنی مذهب به اندازه کافی در آینده سیاسی عراق تضمین شده است و از سوی دیگر با کنارگذاشتن نیروهای شیعی و پیشمرگه کرد در این عملیات سعی کرد تا برای یک شهر سنی مذهب از افراد همان اقلیت استفاده کند و در عین حال تنشها را به حداقل برساند. نیروهای سنی مذهب بخشی از نیروهایی هستند که قرار است رمادی را نگه دارند و از بازگشت داعش جلوگیری کنند. در عین حال نیروهای سنی مذهب، جغرافیای الرمادی را بهتر می شناسند.
هشتم؛ داعش با از دست دادن مناطق اشغالی خود در عراق به سمت تروریسم بینالملل حرکت خواهد کرد. هرچه مناطق بیشتری را از دست دهد، احتمال وقوع عملیاتهای تروریستی تکفیری در خارج از خاورمیانه قوت می گیرد.
نهم؛ چالش آینده برای دولت عراق این مسئله خواهد بود که نشان دهد می تواند الرمادی را نگه دارد و وفاداری بلند مدت دوباره جمعیت سنی مذهب آن را به دست آورد. داعش تاکنون 40 درصد مناطقی که در سال گذشته به دست آورد را از دست داده است. اگر دولت عراق بتواند کنترل کامل الرمادی را در دست بگیرد و آن را نگه دارد، میتواند کمر داعش در عراق را بشکند. اما باید یک هشدار بزرگ را درنظر داشت که داعش همچنان یک تهدید بزرگ در سوریه باقی میماند.