هرچند آلودگی هوای تهران، به کلافگی شهروندان انجامیده اما در سوی دیگر این ماجرا، به‌نظر می‌رسد برخی اعتراض و انتقادها به این موضوع نه برای حل معضلی اینچنین در تهران است؛ بلکه این ماجرا به بهانه‌ای سیاسی برای انتقاد از عملکرد دولت تبدیل شده است؛ بهانه‌ای که فرصتی را در اختیار برخی افراد ازجمله تعدادی از مخالفان دولت در مجلس و نیز برخی رسانه‌ها قرار داده تا همه مشکلات هوای آلوده تهران را قصوری از سوی سازمان محیط زیست بخوانند. نمونه این ماجرا اعتراض نمادین برخی نمایندگان نزدیک به جبهه پایداری در مجلس است که دیروز با ماسک در صحن علنی حاضر شدند؛ ماسک‌هایی که حمید رسایی آنها را در صحن توزیع کرده بود. داشتن نگاه سیاسی به ماجرای آلودگی هوا موضوعی است که وزیر بهداشت نیز از آن انتقاد کرده است.
تحقیق و تفحص از محیط زیست
از میان اخطارهای دیروز برخی نمایندگان می‌توان به اظهارات حمید رسایی در صحن علنی مجلس اشاره کرد که درباره آلودگی هوای تهران خواستار در دستور کار قرار گرفتن تحقیق و تفحص از سازمان محیط زیست شد. رسایی در این اخطار تاکید کرده است که یک سال پیش درخواست تحقیق و تفحص از سازمان محیط زیست را ارائه دادیم؛ موضوعی که نشان می‌دهد آلودگی هوا حالا بهانه‌ای برای پیگیری تقاضای تحقیق و تفحص از سازمان محیط زیست منتقدان عملکرد این سازمان در دولت یازدهم شده است. رسایی در اظهارات خود به سخنان یک عضو شورای شهر تهران اشاره کرد که گفته بود در این روزها میزان مرگ و میر در تهران به علت آلودگی هوا به 30 نفر افزایش یافته است. براساس آنچه «ایسنا» گزارش داده است این اظهارات را رحمت‌الله حافظی، عضو شورای شهر تهران بیان کرده و گفته بود براساس اعلام سازمان بهشت زهرا، در روزهایی که وضعیت هوای تهران در حالت اضطرار است میزان متوفیان 20 تا 30 نفر بیشتر است؛ موضوعی که وزیر بهداشت بلافاصله آن را رد کرد. سیدحسن هاشمی دو روز پیش در حاشیه مراسم کمپین شهروند سالم، در پاسخ به «ایسنا» درباره خبر افزایش مرگ و میر به‌دلیل آلودگی هوا گفت: گزارش‌هایی که در این زمینه ارائه شده و ادعاهایی که می‌شود زیاد قابل‌استناد نیستند. من از مسوول سازمان بهداشت زهرا در این زمینه سوال کردم و پرسیدم آیا تعداد مرگ‌ها افزایش داشته است که گفتند تعداد مرگ‌ها در طول سال ثابت است و از دی‌ماه به بعد افزایش می‌یابد.
رسایی در جریان اخطار خود مدعی شد که برخی مسوولان در دفترکار خود دستگاه تصفیه هوا گذاشته‌اند، اما مردم عادی نمی‌توانند چنین کاری کنند. او در ادامه اعتراض خود به سازمان محیط زیست با عنوان کردن این مطلب که اصلا آلودگی هوا هم تقصیر ما است، گفت: ولی ما که نمی‌توانیم تصمیم بگیریم دولت باید تصمیم بگیرد، متاسفانه کار به جایی رسیده که مسوولان همواره منتظر باد و باران هستند تا هوا درست شود. رسایی در حالی که ماسکی بر صورت خود زده بود، به وضعیت واردات بنزین اشاره کرد و گفت: در طول دو سال گذشته بیان شده این آلودگی هوا برای بنزین بوده الان برای چیست؟ حمید رسایی در ابتدای جلسه علنی دیروز مجلس به میان نمایندگان رفت و به آنها ماسک داد، اما برخی از نمایندگان از گرفتن ماسک خودداری کردند. این موضوع اعتراض برخی نمایندگان را برانگیخت تا جایی که یکی از نمایندگان در این باره گفت که رسایی در مجلس مظلوم نمایی می‌کند. کمال‌الدین پیرموذن دبیر فراکسیون محیط زیست مجلس در این باره گفت: احتیاجی به ماسک زدن و مظلوم‌نمایی رسایی در صحن نیست و هوای داخل مجلس مطبوع است.
نارضایتی از انتقادهای نادرست
از دیگر اخطارهای دیروز می‌توان به انتقاد مهرداد بذرپاش نیز اشاره کرد؛ او ضمن ابراز نگرانی از آلودگی هوا گفت: امروز مسوولان مشغول کارهای دیگری هستند و تا پایان چهار سال دولت می‌گویند تقصیر دولت قبل است. او در ادامه از دولت خواست مدارس مقطع ابتدایی تعطیل شوند. موضوع تعطیلی مدارس از جمله مسائلی است که وزیر بهداشت در برنامه «متن، حاشیه» به آن اشاره و از نگاه سیاسی برخی منتقدان انتقاد کرد. او در پاسخ به سوالی مبنی‌بر اینکه عده‌ای تعطیل‌نکردن مدارس از سوی دولت را اقدامی سیاسی می‌دانند، گفت: حتما کسانی که این مساله را طرح کرده‌اند، نگاهی سیاسی داشته‌اند. مسوولان جمهوری اسلامی ایران حتما باید سلامت مردم را سرلوحه کار خود قرار دهند. آنچه ما از حسن روحانی رئیس‌جمهوری و اسحاق جهانگیری معاون اول دستور گرفته‌ایم این بوده که سلامت مردم در همه زمینه‌ها باید در اولویت قرار بگیرد. به گفته وزیر بهداشت آلودگی هوا در این فصل همیشه بوده و الان هم وجود دارد. هاشمی تاکید کرد: زمانی که هوا برای دانش‌آموزان بسیار مضر باشد، حتما وزارت بهداشت، سازمان هواشناسی و وزارت کشور اعلام می‌کنند. هر روز نیز اعداد و ارقامی در کلانشهرها کنترل و طبق دستورالعملی که در این زمینه وجود دارد، عمل می‌شود.
هاشمی با تاکید بر این موضوع که امسال ما به مرز آلودگی‌های سال قبل نرسیده‌ایم، گفت: در موارد مخاطره‌آمیز، تصمیمات قابل‌تقدیری گرفته شده است. دولت و تمام نظام باید به نحوی عمل کنند که اول جلوی آلودگی را بگیرند و بعد آلاینده‌های هوا را برطرف کنند. وزیر بهداشت در ادامه با تاکید بر اینکه ریشه آلودگی هوا خودمان هستیم، گفت: صنایع، جمعیت، سبک زندگی، فرهنگ، عدم زیرساخت برای توسعه کلانشهرها، صنعت ریلی و عدم استفاده از علم و تجربه بشر از عوامل این آلودگی هستند. جراحی آلودگی هوا را حکومت باید انجام دهد و مردم هم بعد از دولت به وظایف خود باید عمل کنند. روز گذشته نیز خبرآنلاین در گزارشی تفصیلی با استناد به آمار آلودگی‌های چند سال اخیر هوای تهران نوشت: آلوده‌ترین سال در ۵سال گذشته، سال ۱۳۹۰ بوده است.
اروپا درگیر آلودگی هوا
با این همه، نقدها با رنگ و بوی سیاسی در شرایطی مطرح شده است که معضل آلودگی هوا، این روزها نه تنها گریبان تهران و برخی شهرهای ایران را گرفته؛ بلکه در برخی کشورهای اروپایی نیز به شکل جدی دیده می‌شود. هاشمی وزیر بهداشت در برنامه متن، حاشیه به این موضوع نیز اشاره کرد و گفت: آلودگی هوا در لندن، مکزیک، توکیو و استانبول هم وجود داشته است. استانبول در یک برنامه 11 ساله به یکی از پاک‌ترین شهرهای دنیا تبدیل شد. از سوی دیگر «ایسنا» در خبری به این موضوع اشاره کرده و با اعلام اینکه زنگ آلودگی هوا در اروپا هم به صدا در آمده نوشته است: شهرداری میلان در شمال ایتالیا برای جلوگیری از افزایش آلودگی هوا، تردد خودروهای شخصی و موتورسیکلت‌ها را از دیروز یعنی 28 دسامبر، از ساعت 10 صبح تا 4 عصر، به مدت سه روز ممنوع اعلام کرد. براساس این گزارش طرح محدودیت تردد خودروها در رم پایتخت ایتالیا هم اجرا خواهد شد. شهرداری رم همچنین خواستار کاهش دمای منازل مسکونی به میزان چهار درجه به‌منظور کاهش آلودگی هوا شده است.
لایحه هوای پاک بررسی شود
در مقابل اخطارهای برخی مخالفان دولت در مجلس، مهرداد لاهوتی نماینده مردم لنگرود دیروز در اخطاری با استناد به اصل 85 قانون اساسی، با ابراز نگرانی از آلودگی هوا در شهرهای مختلف کشور گفت: دولت لایحه هوای پاک را به مجلس ارائه داده اما هنوز در مجلس بررسی نشده است. او با اشاره به فشردگی کاری که در مجلس وجود دارد از هیات‌رئیسه خواست لایحه هوای پاک براساس اصل 85 قانون اساسی در کمیسیون کشاورزی بررسی شود. محمدحسن ابوترابی‌فرد نایب رئیس اول مجلس نیز در پاسخ به این اخطار گفت: بحث آلودگی امروز در شهرهای بزرگ کشور مثل اصفهان، تبریز، خوزستان و تهران وجود دارد و دغدغه همه ما است.
16 روز آلودگی هوای تهران
به هر روی وجود آلودگی در هوای تهران غیر قابل انکار است. محمد رستگاری معاون نظارت و پایش محیط زیست استان تهران در این باره گفت: میزان غلظت آلاینده ذرات معلق با قطر کمتر از 5/ 2 میکرون نسبت به روز گذشته برای شانزدهمین روز متوالی در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس قرار دارد. او به «ایرنا» گفت که میزان غلظت منواکسید کربن نیز از 37 به 43 افزایش یافته است.
تعطیلی مدارس ابتدایی ری و کهریزک
در همین حال اصغر خلیلی، مدیر روابط عمومی آموزش و پرورش شهرستان‌های استان تهران در گفت‌و‌گو با خبرگزاری تسنیم از تعطیلی امروز مدارس ابتدایی و پیش‌دبستانی‌های ناحیه یک و دو ری و کهریزک خبر داد. همچنین براساس تصمیم کمیته اضطرار آلودگی هوا سایر مدارس استان تهران در تمامی مقاطع تحصیلی فردا دایر است.
∎