البته این مناظره یک تفاوت مهم داشت وآن هم این بود که سوالات برای هرفرد به‌صورت اختصاصی‌ مطرح شد،به طوری که متناسب با دیدگاه‌هایی که در برنامه‌های قبلی ارائه کرده یا ازطریق ستادهای آنها اعلام شده بود این مناظره پیش رفت. از سوی دیگر محورهای سوالات به نامزدها اعلام شد ولی سوالات در اختیار آنها قرار نگرفت تا برنامه از چالش لازم برخوردار باشد. 

سعید جلیلی

در اف‌ای‌تی‌اف و برجام ما طلبکار هستیم نه بدهکار
 
مشارکت
قدرت، پیشرفت و موفقیت‌های امروز حاصل مشارکت مردم است. باید این نقش را پاس بداریم. تحقق یک جهان فرصت و یک ایران جهش مگر با مشارکت مردم رخ نمی‌دهد و وظیفه دولت این است که برای هر ایرانی متناسب با استعدادی که دارد، نقش‌آفرینی ایجاد کند. یکی از برنامه‌های مهم دولت من این است که مشارکت مردم در اداره کشور روز به روز بتواند در عرصه‌های مختلف جدی تر و موثر تر شود. گفتمان دولت سایه مشارکت مردم است. نمی‌توان بستر را برای استعدادها باز نکرد اما موقع انتخابات بگوییم مردم باید مشارکت کنند.  
   
بداخلاقی سیاسی در انتخابات
در ۴۸ ساعت گذشته مطالبی علیه من مطرح شده که باید گفت این فضا، فضایی نیست که به مشارکت مردم کمک کند چراکه مردم باید مسائل خود را در مباحث انتخاباتی ببینند. توصیه من از ابتدای شروع انتخابات به اعضای ستادخود این بوده است که هیچ‌وقت به خاطر دنیای امثال من آخرت خود را خراب نکنند چراکه حدود فعالیت سیاسی تقوای الهی است.بداخلاقی سیاسی در این مسیر مذموم است و باید جلوی آن گرفته شود. 
   
اهل سنت
 اهل سنت و اقوام ما هر کدام حقی دارند، چه رای به ما بدهند و چه رای ندهند و وظیفه دولت است مسائل آنها را پیگیری کند، این رفتار بدی است که در ایام انتخابات این امر تبدیل به معامله می‌شود. این بد است که پیگیری حقوق مردم وارد معاملات می‌شود. شعار ما و باور و رویکرد ما این است که هر ایرانی یک نقش پرشکوه داشته باشد. این امر شامل همه ایرانی‌ها یعنی همه اقوام و مذاهب مختلف می‌شود. بحث امر به معروف و نهی از منکر خیلی متعالی است که باید آن را از دولت و کارگزاران شروع کرد. سایه به سایه باید مسائل را دنبال کرد تا اگر مشکلی هست رفع شود، اعتراض فقط به خیابان آمدن نیست بلکه شامل این مسائل هم می‌شود. کارگر وقتی دردش شنیده نمی‌شود کف خیابان می‌‌آید‌. اگر در دفتر را باز کنیم، کارگران آنجا آیند و مسائل کارگران را پیگیری و دنبال کنیم این امر پیش نمی‌آید. این امر یک نوع نگاه است که صدای کارگر را بشنویم و مسائلش را پیگیری کنیم. 
   
فضای مجازی
فضای مجازی امروز با فضای واقعی عجین شده است. فضای مجازی یکی از مهم ترین نکاتی است که دولت باید برای آن برنامه داشته باشد. بررسی ما این است که می‌توان سرعت اینترنت موبایل را حداقل ۱۰برابر و اینترنت ثابت را ۵۰ برابر افزایش داد. بحث من درباره رابطه مسئولیت‌پذیری و فضای مجازی آن است که مسئولیت‌پذیری آزادی را حفظ می‌کند. اگر می‌گوییم فضای مجازی یک فرصت است باید برای آن برنامه داشته باشیم. 
   
استفاده از کارشناس‌ها برای مسائل مختلف کشور
برای اداره کشور نمی‌توان گفت من علامه دهر هستم، موضوعات مختلف است و راهش این است که جلسات کارشناسی برای حل موضوعات داشته باشیم و به تصمیم برسیم. اما وقتی ما از مقام رئیس‌جمهور صحبت می‌کنیم این مقام با مقام یک نظریه پرداز فرق دارد و باید تصمیم گرفت. بنابراین این مباحث کارشناسی در موضوعات مختلف را باید قبلا انجام داده باشیم و بعد اعلام آمادگی برای ریاست جمهوری کنیم. وقتی برای ریاست جمهوری اعلام امادگی می‌کنیم باید نگاه‌های مختلف را دیده و به جمع بندی رسیده باشیم. ادعای ما هم همین است. در غیر این صورت از جلسات محفلی، لابی‌ها و گعده‌ها آنچه برای کشور مصلحت است در نمی‌آید، نگاه ما این است که ما محدود و بسته به یک گعده نیستیم، همه مردم باید مشارکت کنند.  
   
برجام و اف ای تی اف
فرصت‌ها از نقاط اشتراک به دست می‌آیند. دربرجام دوستان می‌گفتند برجام انجام شد. دوستان می‌گفتند هم چرخ سانتریفیوژ می‌چرخد و هم چرخ اقتصاد. طرف مقابل خودش گفت که آژانس بین المللی۱۵بار گزارش داد که ایران تعهدات خود را انجام داده است اما طرف مقابل کلا از برجام خارج شد. کسی مانع اجرای برجام نشد، سیاست خارجی جای دیدن واقعیت‌ها است. نباید زود ملت را متهم و طرف مقابل را تبرئه کنیم، اشکال کار این است که دنیا را منحصر درچند کشور کردیم، هنر سیاست خارجی این است که  به هر ۲۰۰ کشور نگاه کنیم و از نقاط اشتراک استفاده کنیم. گاهی از اختلافات برخی کشورها برای ما فرصت ایجاد می‌شود، این هنر سیاست خارجی است که ازفرصت‌ها دقیق استفاده کنیم. ما می‌گوییم باید در سیاست خارجی به ملت اتکا شود. در مقابل به ما می‌گویند شما می‌خواهید همه چیز را ببندید. در اف‌ای‌تی‌اف و برجام هردو ما طلبکار هستیم، نه بدهکار. اگر طرف مقابل به تعهدات عمل نکرد نباید معطل او باشیم، باید با قدرت در دنیا بگردیم و فرصت‌های دیگر را پیدا کنیم. 

مسعود پزشکیان

مملکت درست می‌شود اگر با هم دعوا نکنیم و به قانون عمل کنیم

مشارکت
برای من بحث مشارکت که ۶۰ درصد مردم پای صندوق رای نیامدند نگران‌کننده است. این امر نشان می‌‌دهد که گیری داریم. گیر ما این است که زنان جامعه و اقوام جامعه و... را بازی نمی‌دهیم. اگر احساس کنم من را بازی نمی‌دهند طبیعتا بازی نخواهم کرد. وقتی حقوق انسان‌ها را نادیده می‌گیریم و صدای آنها را نمی‌شنویم و خودمان تصمیم می‌گیریم این امر پیش می‌آید. وقتی ۶۰ درصد مردم پای صندوق نمی‌آیند باید احساس کنیم خللی در کار ما ایجاد شده است. ما پشتوانه اجتماعی خود را به خاطر برخورد با دختران، اینترنت و گرانی از دست می‌دهیم و مردم از ما ناراضی هستند. اگر این را حل نکنیم مشکل حل نخواهد شد. آنهایی که رای ندادند محرومین نیستند، چراکه محرومین همیشه پای صندوق رای آمده اند. 
   
بداخلاقی سیاسی در انتخابات
درباره این‌که از قول ما برخی رسانه‌ها اعلام کردند قرار است بنزین را گران کنیم، باید عرض کنم که ما بارها گفته‌ایم این کار را نمی‌کنیم. ما بدون رضایت مردم هیچ اقدامی نخواهیم کرد. این را قاطع عرض می‌کنم. من به زیارت رفته بودم عده‌ای علیه من سخنانی مطرح کردند و گفتند منافق هستم، آیا من منافقم که تمام کار و زندگی‌ام بر پایه اعتقاد و باورم است؟ اینگونه لقب‌ها دعواهای درون گروهی است.
   
اهل سنت
دروغ‌هایی که ازقول من در رسانه‌ها درباره سنی‌ها پخش می‌کنند، خیلی زشت است. باید مسائل اقوام مختلف و مذاهب مختلف از جمله اهل سنت را پیگیری کنیم. باید بر اساس حق وعدالت با مردم برخوردکنیم.با کفرمی‌توان مملکت رانگه داشت اما با ظلم نمی‌شود و ظلم این است که یک عده را استخدام کنیم و یک عده را استخدام نکنیم و ما تا دلت می‌خواهد از این کارها می‌کنیم. آیا دولت‌ها طبق برنامه‌هایی که خود نوشته‌اند عمل کرده‌اند؟ برنامه می‌نویسند اما کار دیگری می‌کنند. بزرگ‌ترین مشکل ما در این مملکت آن است که حرف می‌زنیم اما عمل نمی‌کنیم و پاسخگو هم نیستیم. 
   
فضای مجازی
 تمام دنیا در مواقع خاص محدودیت‌هایی برای فضای مجازی دارند اما این‌که ما فیلترینگ بگذاریم برای مردم، عده ای دکان درست می‌کنند. مردم بیشتر ازاینترنت،پول فیلتر شکن می‌دهند.بچه‌ها با فیلترشکن به فضاهایی واردمی‌شوند که در حالت عادی ممکن نیست. در فیلتر شکن محدودیت و کنترل نیست. مواقعی اعتراضات بود و فیلتر شد، الان هیچ خبری نیست چرا فیلتر است؟ اگر تحت نظارت دولت باشد مردم مالیات هم می‌دهند. اقتصاد ۱۲۵ تخصص مختلف دارد و ازهرکارشناس درتخصص‌های مختلف می‌‌توان نظرخواهی کرد. این‌که چه کسی در چه زمینه‌ای کارشناس است، مسأله مهمی است. دید ما حق و عدالت است. ما در سلامت و آموزش به بازار آزاد معتقد نیستیم. قرار نیست به مادری که پول ندارد و بچه‌اش زیر دست او جان می‌دهد سرویس ندهیم. 
   
استفاده از کارشناس‌ها برای مسائل مختلف کشور
باید دید از کدام متخصص برای رسیدن به کدام هدف استفاده می‌کنیم. سیاست خارجی باید بستر را برای اقتصاد دادانان و تجار ایرانی ایجاد کند. سیاست امام و رهبری نه شرقی و نه غربی است. قرار نیست فقط با حرف من رئیس جمهور مملکت در چاله ای افتد که نمی‌توان آن را در آورد. مشکل در مملکت ما نبود راه حل نیست بلکه نبود افرادی است که علم و مهارت و انگیزه کار ندارند. 
   
برجام و اف ای تی اف
مشکل اصلی ما درمملکت اختلاف است.اف ای تی اف وقتی دریک دولت مطرح می‌شودبا آن موافقت می‌شود ووقتی دردولت دیگری مطرح می‌شود با آن مخالفت می‌شود. هرچقدر با کشورهای مختلف رابطه داشته باشیم دیگر یک گزینه نمی‌تواند به ما مسأله‌ای را دیکته کند و هنر وزارت خارجه باید این باشد آلترناتیو‌های مختلف برای مسائل مختلف داشته باشد. با ریز قضیه برجام کاری ندارم، ترامپ مخالف برجام بود؟ نتانیاهو مخالف برجام بود؟آنهامخالف بودندما هم مخالف هستیم؟درعین حال اگرتعامل ممکن نشود می‌توانیم از پتانسیل خود همراه با اقتصاد مقاومتی زندگی کنیم. ابتدا بایدانسجام داخل ایجاد شود. ابتدا باید همگرایی داخلی را درست کنیم. نمی‌توان دور خود قفس بزنیم. چرا بازرگانان ما راحت نمی‌توانند اروپا بروند؟ ما چه کردیم که دنیا با ما اینگونه است؟برای دانستن روش نوشتن برنامه باید صاحب فرآیند را پیدا کرد.هرچقدر شما قوی باشید نمی‌توانید یک برنامه علمی و درست بنویسید‌. همین امروز از انتخابات کنار می‌روم به شرطی که آقای جلیلی رشد ۸ درصدی را محقق کند اما اگر محقق نکند اعدامش کنند.