بازار؛ گروه استان ها: استان گلستان در شمال ایران واقع شده و به دلیل تنوع طبیعی و فرهنگی خود، مزایای زیادی برای توسعه گردشگری دارد. این استان با داشتن جنگل‌های انبوه، کوهستان‌های زیبا، دریاچه‌ها، تالاب‌ها و سواحل دریای خزر، یک مقصد طبیعی برجسته است. مناطق معروفی همچون پارک ملی گلستان، آبشار کبودوال، جنگل ناهارخوران، و تالاب آلاگل از جاذبه‌های مهم این استان به شمار می‌آیند.

از منظر فرهنگی، گلستان میزبان اقوام مختلفی مانند ترکمن‌ها، فارس‌ها، و بلوچ‌هاست که هر یک با فرهنگ، آداب و رسوم خاص خود جذابیت‌های ویژه‌ای به این استان افزوده‌اند. صنایع دستی متنوع مانند فرش ترکمن، سوزن‌دوزی بلوچ، و سایر محصولات محلی می‌توانند برای گردشگران جذاب و منبع درآمدی برای ساکنان محلی باشند.

توسعه گردشگری در گلستان می‌تواند تأثیرات اقتصادی مثبتی به همراه داشته باشد. اولاً، ایجاد زیرساخت‌های گردشگری مانند هتل‌ها، رستوران‌ها، و امکانات تفریحی منجر به ایجاد شغل‌های جدید و افزایش درآمد محلی می‌شود. ثانیاً، گردشگران با مصرف محصولات و خدمات محلی، از جمله صنایع دستی و غذاهای بومی، به چرخه اقتصادی منطقه کمک می‌کنند. علاوه بر این، ورود گردشگران خارجی می‌تواند به ارزآوری و بهبود تراز تجاری محلی کمک کند.

علاوه بر این، توجه به گردشگری پایدار می‌تواند به حفظ محیط زیست و منابع طبیعی استان کمک کند. برنامه‌ریزی‌های مناسب برای حفاظت از منابع طبیعی و فرهنگی، نه تنها منجر به جذب گردشگران بیشتر می‌شود بلکه به حفظ این منابع برای نسل‌های آینده نیز کمک می‌کند. در رابطه با مشکلات، چالش ها و اهداف صنعت گردشگری استان گلستان با «سمیه قدمنان» رئیس انجمن صنفی راهنمایان گردشگری استان گلستان به گفت و گو پرداختیم:

* طی سال های گذشته همواره از گردشگری به عنوان بازوی اقتصادی گلستان نام برده شده اما شعارها با خروجی اقتصادی همسو نیست. به عنوان فعال این بخش چقدر بخش گردشگری گلستان موفق بوده؟

گردشگری صنعت سالم و بدون دود است؛ می‌توانیم همانند کشورهای دیگر جهان که از این صنعت درآمد خوبی را کسب می‌کنند، ماهم از این صنعت بهترین استفاده را بکنیم. استان گلستان از لحاظ گردشگری از بعضی از استان ها فاصله زیادی دارد زیرا گردشگری را نسبت به سایر استان ها دیر شروع کرده است.

زمینه گردشگری در استان گلستان فعلآ بر طبیعت گردی متمرکز هستیم؛ زمانی که این موضوع در استان شروع شد نیروی متخصص گردشگری و راهنما وجود نداشت. سال ۱۳۹۵ برای اولین بار واحد آموزشی در این زمینه به استان گلستان آمدند.

فعالیت‌های بخش گردشگری در استان گلستان از هم گسیخته است؛ در استان گلستان یک چشم انداز واحد برای گردشگری وجود ندارد

در مدتی که استان گلستان وارد صنعت گردشگری شده است، نتوانسته‌ایم کار خود را به صورت متمرکز در صنعت گردشگری انجام دهیم. فعالیت‌ها در استان گلستان از هم گسیخته است؛ در استان گلستان یک چشم انداز واحد برای گردشگری وجود ندارد.

در استان به دلیل غیر کارشناسی بودن چشم انداز های گردشگری و مشخص نبودن مسیر پیشرفت، گردشگری در استان از لحاظ کیفی نمی‌تواند رشد کند؛ به همین دلیل نمی توان از این صنعت در استان گلستان به درآمد مطلوب رسید.

یکی از نقاط ضعف استان گلستان در زمینه گردشگری بحث اقتصادی است؛ در استان هنوز به آن دیدگاه نرسیده‌ایم که در گردشگری چطور به اقتصاد پویا برسیم. بخشی از صنعت گردشگری ارائه خدمات به مسافر است که در قبال خدمات، مسافر باید هزینه‌ پرداخت کند؛ گردشگری استان گلستان در این زمینه ضعیف عمل کرده و مسافران استان در قبال خدمات ارائه شده هزینه‌ای را پرداخت نمی‌کنند. اوضاع اقتصادی گردشگری استان گلستان در دو سال اخیر پیشرفت اندکی داشته است؛ اگر مسئولان برنامه‌ای برای حل این مشکلات دارند، بخش خصوصی حاضر است در کنار دولت باشد.

* چالشی که باعث شده صنعت گردشگری استان گلستان بیشترین ضربه را نسبت به بقیه چالش ها بخورد کدام است؟

دو چالش بزرگ که گریبانگیر صنعت گردشگری استان گلستان شده است، اول ضعیف بودن زیر ساخت‌ مسیرها، برای دسترسی به جاذبه های گردشگری استان که در اکثر جاذبه ها این مشکل وجود دارد. به عنوان مثال جاذبه گردشگری خالدنبی در حال حاضر در ایران برجسته است؛ زمانی که مسافرها به استان گلستان می‌آیند تمامی تورهای استان یک روز را برای بازدید از مرقد(گورستان)خالد نبی صرف می‌کنند.

جاده بسیار نامناسب تا رسیدن به گورستان خالد نبی و اتوبوس های مسافر بری بی کیفیت با هزینه های بالا برای مسافر و بازدیدکنندگان ناخوشایند است.مشکل دوم صنعت گردشگری در استان گلستان عدم نظارت سازمان میراث فرهنگی بر واحد های خدمات دهنده است؛ بحران های بسیار زیادی در بحث واحدهای خدماتی وجود دارد.

نظارت به معنی مچ‌گیری نیست بلکه به معنی کیفی سازی خدمات در صنعت گردشگری استان گلستان است؛ برای اجرا کردن این موضوع انگیزه ای در سازمان میراث فرهنگی استان و میراث فرهنگی بعضی شهرستان ها وجود ندارد

واحد های خدمات دهنده از نظر خدمات، امکانات، نیروی انسانی و قیمت گذاری مشکل دارند؛ به عنوان مثال غذای محلی چکدرمه در رستوران های اطراف گورستان خالدنبی فقط به دلیل دور بودن به ۵۰۰ هزار تومان می‌رسد. نظارت به معنی مچ‌گیری نیست بلکه به معنی کیفی سازی خدمات در صنعت گردشگری استان گلستان است؛ برای اجرا کردن این موضوع انگیزه ای در سازمان میراث فرهنگی استان و میراث فرهنگی بعضی شهرستان ها وجود ندارد.

* به نظر شما مسئولان چقدر از تاثیر بی برنامگی خود در گردشگری مطلع هستند؟

باید بدانیم حل کردن این مشکلات که به جذب گردشگر منتهی می‌شود به نفع استان گلستان است؛ استان گلستان جز استان هایی است که میزان بیکاری بالایی دارد؛ حل کردن این مشکلات باعث اشتغال زایی در استان می‌شود. درحال حاضر شاهد یک عمل غیر اقتصادی در زمینه صنعت گردشگری هستیم که باعث عدم بازگشت گردشگر و آژانس به استان و قطع ارتباطات آنها می‌شود.

با وجود عدم نظارت و برنامه نداشتن در زمینه گردشگری شاهد نقض اقتصاد گردشگری هستیم و هیچ برنامه ای برای حل این مسئله وجود ندارد. به عنوان مثال، گردشگر در اقامتگاه برای استفاده از حمام جایی برای نگه داشتن لباس خود ندارد؛ با وجود این قبیل مشکلات سوالی که پیش می‌آید این است که اقامتگاه های معیوب چگونه از سازمان میراث فرهنگی مجوز فعالیت می‌گیرد.

درحال حاضر قمیت گذاری اقامتگاه ها الکترونیکی شده که اتفاق خوبی است؛ اقامتگاه برای خدماتی که ارائه می دهد نرخ تعیین می کند. در این زمینه بازرسی و نظارت انجام می شود که اگر خدماتی یک میلیون تومان ارزش داشته باشد، دو ملیون تومان به فروش نرسد. در استان گلستان برخلاف بحث کیفی گردشگری به بحث کمی این صنعت توجه شده است که باعث ایجاد مشکلات زیادی در این صنعت شده است.