دکتر طهرانچی با بیان اینکه 5 میلیون خانوار از کشاورزی ارتزاق می‌کنند، افزود: «این درحالی است که تنها 3 هزار و 900 نفر رشته‌های کشاورزی و دامپروری را در دانشگاه انتخاب می‌کنند. اتفاقات قابل تأملی در این زمینه در کشور در حال رخ دادن است. سوالی که اینجا مطرح می‌شود این است که آیا جوانان انتخاب مناسبی ندارند یا ما بد عمل می‌کنیم؟ در پاسخ باید گفت جوانان درست عمل می‌کنند، ما پاسخ متناسب به نیاز آنها ندادیم.»
دکتر طهرانچی به بحران خودرو در کشور اشاره و تصریح کرد: «همه در کشور به نوعی با این بحران مواجه هستند. خداوند در آیه 8 سوره نحل می‌فرماید: «وَالْخَیلَ وَالْبِغَالَ وَالْحَمِیرَ لِتَرْکبُوها وَزِینَةً وَیخْلُقُ مَا لَا تَعْلَمُونَ» (اسبان و استران و خران را برای سواری و تجمل شما آفرید و چیز دیگری هم که شما هنوز نمی‌دانید (برای سواری شما) خواهد آفرید.) اینها دو ماهیت دارند که شامل سهل کردن مسیر رفت و آمد و دیگری زینت می‌شود. اگر می‌پذیرفتیم خودرو زینت است و به حرف قرآن توجه می‌کردیم، دیگر دچار بحران خودرو نمی‌شدیم. ما با اشتباهات‌مان در تولید خودرو جامعه را دچار بحران و سرخوردگی کردیم. زمانی که پاسخ مناسب به مسائل جامعه ندهیم، آن مسائل بزرگ و پررنگ می‌شوند.»
رئیس دانشگاه آزاد به آمار ورودی برخی از رشته‌های تحصیلی در دانشگاه اشاره و تصریح کرد: «در دانشگاه آزاد هیچ رشته‌ای بیش از 6 درصد هیات‌علمی را به خود اختصاص نداده است. برخی از رشته‌ها مثل تربیت بدنی، زبان خارجی، مدیریت، حقوق، حسابداری، علوم تربیتی، کامپیوتر و... دارای بیشترین متقاضی هستند. رشته‌های کشاورزی، منابع طبیعی، تاریخ، ریاضی، ادبیات و... دانشجوی چندانی ندارند. 116 هزار نفر در بهمن ماه در دانشگاه آزاد جذب شدند که از این تعداد 14 هزار نفر حسابداری، 11 هزار نفر آموزش ابتدایی، 8 هزار نفر حقوق، 7 هزار و 500 نفر روانشناسی، 7 هزار نفر مهندسی کامپیوتر، هزار و 500 نفر برق قدرت، 789 نفر مهندسی پزشکی، 122 نفر مهندسی نفت، 129 نفر ریخته‌گری، 148 نفر استخراج معدن و... را انتخاب کردند. سوالی که با توجه به این آمار پیش می‌آید این است که چرا در کشوری که نفت، معدن، ریخته‌گری و پتروشیمی حرف نخست را می‌زند، چرا اینقدر تعداد متقاضیان این رشته‌ها کم است؟»
نسبت به اقبال اجتماعی رشته‌های تحصیلی بی‌تفاوت نباشیم
وی ادامه داد: «این مشکلات نتیجه بنیان اشتباه آموزش‌وپرورش و مهم‌تر از آن جو جامعه است. رسالت ما دانشگاهیان به‌عنوان نظام تعلیم و تربیت در این زمینه بسیار جدی است. اگر ما دانشگاهیان نسبت به اقبال اجتماعی رشته‌های تحصیلی بی‌تفاوت باشیم و واکنش مناسب، درست و صحیح نشان ندهیم، کشور در آینده دچار مشکلات جدی خواهد شد.»
میزان شهریه در انتخاب رشته برای جوانان اهمیت ندارد
دکتر طهرانچی با بیان اینکه میزان شهریه در انتخاب رشته برای جوانان اهمیت ندارد، اظهار کرد: «بسیاری از دانشجویان حتی رشته‌های ارزان‌قیمت را برای تحصیل در دانشگاه را انتخاب نمی‌کنند؛ چراکه آنها معتقدند عمر سرمایه اصلی آنهاست. جوانان امروز عمر را سرمایه خود می‌دانند. آموزش فناوری زمان را برای جوانان حائز اهمیت کرده است. درواقع میزان سودمندی و رضایتمندی و تصویر اجتماعی در انتخاب رشته و شغل مهم‌تر از میزان کارآمدی و موفقیت در محیط کار است.» رئیس دانشگاه آزاد اسلامی بر انفجار و حجم اطلاعات و تربیت متفاوت نسل جوان تاکید کرد و افزود: «ما در شبکه هستیم و نسل جوان فعلی خود شبکه هستند و چون خود شبکه هستند، مفاهیم‌شان با ما متفاوت است. مطالبه آنها با نگاه ما بسیار تفاوت دارد.»
وی با بیان اینکه یک گذاری در حال اتفاق افتادن است، خاطرنشان کرد: «فناوری قرن قبل، تلسکوپ بود. یعنی می‌گفت من باید دانا شوم تا توسط ماشین توانایی‌ام را افزایش دهم و اطلاعاتی که ماشین می‌دهد را تحلیل کنم. انسان به دنبال دانایی بود و ماشین مظهر توانایی بود. قبل از این قرن، توانایی عین دانایی بود و معتقد بود توانا بود هر که دانا بود و به ماشین کاری نداشت و اسم ماشین را علم‌الحیل می‌گذاشت. اما در قرن فعلی ماشین مظهر دانایی و انسان به دنبال توانایی است. در این قرن انسان معتقد است باید توانا باشد و صفر تا صد دانایی را از کامپیوتر می‌آموزد. یک تغییر پارادایمی رخ داده است.»
دکتر طهرانچی با تاکید بر اینکه آفریقایی‌ها از ابتدا برده نبودند و یک مقطع دارای تمدن بودند، گفت: «برده‌داری از آفریقا از آنجایی شروع شد که استعمار آنها را در حوزه تمدن به کار برد. در ابتدای قرن 18 و 19 با موضوع برده‌داری مواجه هستیم. بردگی وقتی است که انسان دانایی ندارد، اما توانایی دارد. بنابراین باید بتوانیم با لسان جوانان با آنها حرف بزنیم.» رئیس دانشگاه آزاد به دیدار خود با رئیس کتابخانه ملی در سال 85 اشاره و تصریح کرد: «در آن دیدار هشدار خطر تبدیل کتاب و مجلات کاغذی به کتاب و مجلات دیجیتال را دادم. در دیجیتال ابتدا همه‌چیز رایگان، مجانی و تحت حمایت است، اما بعد از مدتی صاحبانش آن را قطع می‌کنند. روزی که دانشگاه شهید بهشتی تحریم شد با وجودی که قرارداد داشتیم، اما ساینس دایرکت به ما نامه زد و گفت با عرض معذرت تحریم شدید و قرارداد به پایان رسیده است!»
اگر نسبت به تغییرات مقاومت کنیم، ریشه دانایی خشک می‌شود
وی تاکید کرد: «اگر با هم بحث و جدل کنیم و زمان را از دست بدهیم و نسبت به تغییرات مقاومت کنیم، ریشه دانایی خشک می‌شود. تغییر نسلی تغییر خطرناکی است. تربیت مجازی و انس با ماشین و کامپیوتر نسل جدید را جدی بگیریم. سیطره فضای مجازی بر نسل جوان بسیار زیاد است، از این‌رو است که ما درکی از آنها نداریم. دعوا بر سر دانایی و توانایی است، خلاقیت بر دانایی و توانایی سوار است. در قرآن نیز به این موضوع اشاره شده است.»
دکتر طهرانچی با بیان اینکه دیگر «توانا بود، هر که دانا بود» مطرح نیست، گفت: «در حال حاضر یک مدل غیرخطی خاصی مطرح است و تلاش ما در دانشگاه آزاد این است که مدل غیرخطی را کشف کنیم. آموزش تخصصی نقطه توقف ما بود. ما باید توجه‌مان را روی خلق توانایی جوانان متمرکز کنیم. آموزش تخصصی صرفا برای افزایش سطح دانایی است. تفکر بیانیه نقش دانشگاه در تعلیم و تربیت اجتماعی این است که استاد نقش مهم و برجسته‌ای در تعلیم و تربیت اجتماعی دارد و باید آموزش مهارتی، حرفه‌ای و کارآفرینی در دستور کار قرار گیرد. دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی دانشگاه آزاد مکملی برای آموزش تخصصی هستند.» وی خاطرنشان کرد: «براساس مطالعه موسسه آموزش و پژوهش وزارت علوم، میزان اشتغال دانشجویان دانشگاه آزاد 41 درصد، دانشجویان دانشگاه‌های دولتی 33 درصد و دانشجویان فنی و حرفه‌ای 21 درصد است.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با تاکید بر اینکه نیازمند تحول جدی هستیم، افزود: «دو مفهوم «رسالت» و «مأموریت» داریم. دانشگاه‌های وزارت علوم در آموزش عالی کشور رسالت‌محور هستند. اما دانشکده‌های پزشکی رسالت و مأموریت‌محور هستند. مقام‌معظم‌رهبری نیز به تازگی فرمودند «رکن و رسالت اصلی دانشگاه تولید علم و تربیت عالم است. دانشگاه باید یک نظام علمی فناوری داشته باشد و به تربیت عالم و تولید علم جهت دهد.»
دانشگاه باید جامعه‌پرداز و پاسخگو باشد
دکتر طهرانچی با بیان اینکه مأموریت دانشگاه در سه عرصه علمی، فناوری و فرهنگی و در سه مولفه آموزشی، پژوهشی و توسعه کاربست تعریف می‌شود، اظهار کرد: «دانشگاه باید جامعه‌پرداز و پاسخگو باشد. دانشگاه جامعه‌پرداز بین اجزا و کنشگران درون سازمان و دانشگاه و همچنین نهادهای بیرونی ارتباط برقرار می‌کند و در حکمرانی موثر می‌شود. برای رشد باید جامعه‌پردازی داشته باشیم. نظام تربیتی ما جامعه کارآمد می‌سازد و دیگر اشکالات حکمرانی وجود نخواهد داشت. نظام علمی ما جامعه خلاق می‌سازد و برای مسائلش حل مساله می‌کند. دانشگاه باید جامعه خلاق و نوآور بسازد. جامعه خلاق از علم مساله حل می‌کند و جامعه نوآور از قدرتش، خلق جدید می‌کند.» وی با بیان اینکه نظام فرهنگی ما باید جامعه فرهیخته بدهد، گفت: «فرهنگ باید سبک زندگی‌ساز باشد. تربیت ما حکمرانی را درست می‌کند. علم ما خلاقیت اجتماعی را بالا می‌برد و جامعه برای مسائلش حل مساله می‌کند و فناوری ما نوآوری اجتماعی می‌کند.»
ادبیات جدیدی وارد دانشگاه آزاد شده است
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با تاکید بر اینکه تغییر چاره ما نیست بلکه باید چرخش تحول‌آفرین داشته باشیم، تصریح کرد: «زمانی که بنده مدیریت این دانشگاه را پذیرفتم، سالی 150 هزار دانشجو کم می‌شد، اما خوشبختانه امروز تعداد دانشجویان و درآمد دانشگاه آزاد افزایش پیدا کرده است. این موضوع به این معناست که مدیریت این دانشگاه قابل مطالعه است و ادبیات جدیدی وارد دانشگاه آزاد شده است.» دکتر طهرانچی ادامه داد: «در مانیفست دانشگاه آزاد مفهومی تحت عنوان «کارآمادگی» را مطرح کردیم که از جنس مهارت‌هایی است که شامل تعاملات، حل مساله، کارگروهی و کارآفرینی می‌شود. در سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد بهبود فرآیند آموزش و ارتقای نگرش، بینش، دانش و کارآمادگی دانشجو مورد تاکید قرار گرفته است.» وی با اشاره به اینکه یکی از موارد مطرح شده در سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد «بازآرایی ساختار نظام آموزشی» است، گفت: «به این منظور باید بر حوزه‌های دانشی میان‌رشته‌ای تاکید داشته باشیم و دانشکده‌های موضوع‌محور و فناوری ایجاد کنیم که درون آنها گروه‌های دانش‌محور باشد.»
به گفته رئیس دانشگاه آزاد «طراحی نقشه شناختی حوزه‌های دانشی در تعامل با موضوعات و چالش‌های روز جامعه»، «تعریف گرایش‌های میان‌رشته‌ای در حوزه علوم انسانی و بین رشته‌های علوم انسانی با سایر علوم براساس نگرش اسلامی با رویکرد رفع نیازهای علمی و اجتماعی»، «احصای موضوعات اصلی و حوزه‌های دانشی مرتبط با آنها» و... ازجمله اقدامات راه‌کنش بازآرایی ساختار نظام آموزشی است. دکتر طهرانچی با تاکید بر اینکه رسالت دانشگاه، افزایش دانایی و مأموریت آن افزایش توانایی است، خاطرنشان کرد: «افزایش دانایی برعهده نظام علمی و افزایش توانایی برعهده نظام فناوری است. نظام علمی و نظام فناوری هر دو نیازمند ساختار هستند. دانشگاه نوین توسعه علمی و توسعه فناوری را با هم رقم می‌زند.»
شکل‌گیری کاربینی، کارآموزی و کارورزی برای همه رشته‌های تحصیلی در دانشگاه آزاد
وی بر شکل‌گیری کاربینی، کارآموزی و کارورزی برای همه رشته‌های تحصیلی در دانشگاه آزاد تاکید کرد و گفت: «خانواده‌ها برای یادگیری از هیچ هزینه‌ای دریغ نمی‌کنند، به شرط اینکه آموزش مورد استفاده فرزندان‌شان باشد.»رئیس دانشگاه آزاد افزود: «دانایی اجتماعی زندگی‌ساز است و توانایی اجتماعی حکمرانی را اصلاح می‌کند. اگر این دو اصلاح شود، معیشت نیز اصلاح می‌شود.» دکتر طهرانچی با بیان اینکه در دانشگاه دو نظام علمی و نظام فناوری داریم، اظهار کرد: «نظام علمی باید خلاقیت‌زا و نظام فناوری، نوآور باشد. مدیرگروه کشوری راهبر، مدیرگروه استانی دستیار و مدیرگروه واحد دبیر است.»
نظر شما