به گزارش اقتصادنیوز، در چشم انداز پویای سیاست جهانی، مانور دریایی مشترک اخیر روسیه، چین و ایران در خلیج عمان که اواسط مارس 2024 برگزار شد، بحث های بسیاری را به دنبال داشت و سوالات انتقادی را در مورد پیامدهای ژئوپلیتیکی این همگرایی استراتژیک مطرح کرد. این رزمایش که از آن تحت عنوان «کمربند امنیتی دریایی 2024» یاد می شود، نه تنها نشان دهنده توان نظامی کشورهای حاضر در این مانور بود، بلکه تغییر بالقوه در پویایی قدرت منطقه ای و اتحادهای جهانی را نیز به رخ کشید. رزمایش های دریایی سه جانبه در حالی برگزار شد که درگیری طولانی مدت بین اسرائیل و حماس در غزه خاورمیانه را در آستانه جنگ تمام عیار قرار داده است.در همین راستا مرکز تحقیقاتی ژئوپلتیکس یادداشتی را منتشر کرده، اقتصادنیوز متن این مقاله را در دو بخش ترجمه کرده که بخش نخست تحت عنوان «پیام مانور نظامی ایران- روسیه و چین برای آمریکا/ تهران قوانین بازی در خاورمیانه تکان داد» منتشر شد و در ادامه بخش دوم و نهایی آمده است.

رمزگشایی از پیام رقبا به غرب

خلیج عمان و تنگه هرمز نقاط با اهمیتی برای تجارت جهانی دریایی هستند و تخمین زده می‌شود 20 درصد تجارت جهانی نفت از این آب‌ها عبور می‌کند. به ادعای ناظران حضور نیروهای دریایی چین، روسیه و ایران در این آبراه استراتژیک می تواند به طور بالقوه جریان آزاد ترافیک دریایی را را تحت تاثیر قرار دهد، به ویژه در زمان تشدید تنش ها یا رویارویی ها بین ایران و اسرائیل. با این حال، هر گونه اختلال در این منطقه می تواند عواقب شدیدی برای بازارهای جهانی انرژی و همچنین اقتصاد کشورهایی که به شدت به تجارت دریایی وابسته هستند، داشته باشد. با این حال، تحلیلگران با اشاره به مانور نظامی سه بازیگر می گویندکه این رزمایش تلاشی پنهان برای نشان دادن توانایی جمعی جهت ایجاد اختلال(ادعایی) در تجارت دریایی در صورت لزوم است. علاوه بر این، استقرار بالقوه موشک‌های ضد کشتی پیشرفته و سایر قابلیت‌های تهاجمی نشان‌داده‌شده در این رزمایش، نگرانی‌های قدرت‌های غربی، به‌ویژه ایالات متحده را که برای تضمین امنیت مسیرهای تجاری دریایی، حضور دریایی قابل‌توجهی در منطقه دارد، افزایش داده است. از آنجایی که تنش‌ها بین غرب و محور چین، روسیه و ایران همچنان ادامه دارد، نمی‌توان از احتمال رویارویی یا اختلالات دریایی در این آبراه حیاتی چشم‌پوشی کرد که به طور بالقوه باعث ایجاد مشکلاتی برای زنجیره تامین جهانی و ثبات اقتصادی می‌شود.

رزمایش مشترک دریایی در خلیج عمان از دید قدرت های غربی به ویژه آمریکا و متحدانش در منطقه دور نمانده است. همگرایی چین، روسیه و ایران از سوی غرب با نگرانی عمیق رصد شده است، اگرچه هیچ عبارت مستقیمی در مورد تمرینات نظامی سه کشور بیان نشد، اما ناتو و ایالات متحده به خوبی از معنای این تمرین برای غرب آگاه بودند. با این حال، ناتو تمرینات نظامی خود را در مقیاس بزرگ در منطقه شمال اروپا تنها چند روز قبل از رزمایش نظامی چین، روسیه و ایران نشان داده بود. رزمایش «واکنش نوردیک» همراه با نروژ، سوئد و فنلاند که از زمان پایان جنگ سرد به عنوان مانورهای قابل توجه ناتو توصیف شده و شامل مشارکت جدیدترین اعضای این ائتلاف می‌شود، می‌تواند به عنوان وزنه‌ای (ادعایی) در برابر محور چین، روسیه، ایران در نظر گرفته شود.سوفی کوبزانتسف، تحلیلگر و پژوهشگر روسیه پیام استراتژیک پشت این رزمایش را برجسته می کند و می گوید: «بخشی از مفهوم نظم نوین جهانی ایجاد تعادل نظامی در مقابل غرب است. . رزمایش روسیه، ایران و چین پیام به غرب مبنی بر وجود شکل گیری ائتلافی تازه نفس هست».

وقتی قوانین بازی تغییر می کند

به ادعای ناظران، رزمایش دریایی مشترک در خلیج عمان پیامدهای گسترده ای برای اتحادها و ائتلاف های ژئوپلیتیکی در صحنه جهانی دارد. این مانور نظامی نشانه یک تغییر بالقوه در موازنه قدرت و چالشی برای نظم جهانی موجود تحت سلطه قدرت های غربی است. همگرایی چین، روسیه و ایران مظهر اتحادی قدرتمند است که به طور بالقوه می تواند چشم انداز ژئوپلیتیک جهانی را تغییر دهد. در حالی که این سه کشور انگیزه ها و منافع متفاوتی دارند، تمایل مشترک شان برای مقابله با نفوذ غرب و ابراز جاه طلبی های منطقه ای و جهانی مربوطه آنها را گرد هم آورده است.تحلیلگران مدعی اند، شکل‌گیری احتمالی اتحاد چین، روسیه و ایران نه تنها نظم جهانی موجود را به چالش می‌کشد، بلکه می‌تواند منجر به هم‌سویی مجدد ائتلاف‌های ژئوپلیتیکی شود. قدرت های غربی، مانند ایالات متحده و متحدانش، ممکن است به دنبال تقویت اتحادهای موجود یا ایجاد شراکت های جدید برای مقابله با محور نوظهور چین، روسیه و ایران باشند. این پویایی به طور بالقوه می تواند دوره جدیدی از رقابت قدرت های بزرگ رقم زده که با تشدید تنش ها و مبارزه برای تسلط منطقه ای و جهانی مشخص می شود. پیامدهای چنین همسویی مجدد در حوزه های مختلف از جمله دیپلماسی، تجارت، امنیت و فناوری بازتاب می یابد. این گزاره می‌تواند منجر به افزایش نظامی‌سازی، رقابت‌های تسلیحاتی و احتمال اشتباه در محاسبه یا تشدید تنش ها به شکلی ناخواسته شود که خطرات قابل‌توجهی برای ثبات و رفاه جهانی ایجاد می‌کند.

گروهی دیگر از ناظران می گویند، رزمایش دریایی مشترک در خلیج عمان که «کمربند امنیتی دریایی 2024» نامیده می‌شود، نشان‌دهنده یک پیشرفت ژئوپلیتیکی مهم با پیامدهای گسترده است. این مانور نه تنها همکاری نظامی رو به رشد میان چین، روسیه و ایران را نشان می دهد، بلکه پویایی تغییر قدرت و نفوذ در صحنه جهانی را نیز برجسته می کند. در حالی که اهداف اعلام شده این رزمایش حول محور امنیت دریایی، تلاش‌های ضد دزدی دریایی و همکاری اقتصادی است، انگیزه‌های استراتژیک اساسی کشورهای شرکت‌کننده تصویر پیچیده‌تری را ترسیم می‌کنند. از آنجایی که جهان با پیامدهای این همگرایی استراتژیک دست و پنجه نرم می کند، همه ذینفعان باید احتیاط و دیپلماسی به خرج دهند. هر گونه اشتباه محاسباتی یا تشدید تنش می تواند عواقب بزرگی برای ثبات منطقه ای و صلح جهانی داشته باشد. در نهایت، تأثیر بلندمدت این رزمایش مشترک دریایی با اقدامات و واکنش‌های طرف‌های درگیر و همچنین چشم‌انداز وسیع‌تر ژئوپلیتیکی که در آن فعالیت می‌کنند، تعیین خواهد شد.