صاحب‌خبر - سیدعلی علوی - alavi@khorasannews.com ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، در اقدامی که برخی از آن با عنوان خانه تکانی سیاسی و دیگران با تیتر ترمیم بزرگ کابینه یاد کردند، سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه را از این پست کنار گذاشت و به عنوان دبیر شورای امنیت منصوب کرد؛ سمتی که قبلاً نیکلای پاتروشف از سال 2008 در اختیار داشت. این اقدام باعث گمانه‎زنی‎های فراوانی شده است. سوال این است که چه چیزی می تواند منجر به این حرکت غافلگیرکننده شود و چه معنایی برای شویگو، پاتروشف و آندری بلوسف، معاون نخست وزیر و اقتصاددانی که قرار است وزیر دفاع جدید روسیه شود، دارد؟ واقعیت این است که با گرم شدن هوا، خشک شدن زمین و مساعد شدن شرایط ارتش روسیه پس از یک سال تمرین و تجهیز؛ تمامی اخبار و گزارش‌ها حکایت از آن دارد که تابستان داغی در ارتباط با جنگ اوکراین پیش‌روی دوطرف درگیری قرار دارد و چه‌بسا ممکن است سرنوشت جنگ نیز همین تابستان تعیین شود. طی روزهای اخیر نیز روسیه حملات گسترده‌ای را برای تصرف مجدد «خارکیف»، دومین شهر بزرگ شرق اوکراین آغاز کرده و پیشروی‌های گسترده‌ای نیز در همین مدت کوتاه به دست آورده است.بر این اساس با رصد فضای خبری در رسانه های روسی و همچنین ادبیات و موضع گیری سخنگوی کرملین، تغییر وزیردفاع آن هم در این مقطع حساس از جنگ می تواند به دلیل نارضایتی پوتین از عملکرد شویگو باشد. او سال گذشته نیز به عنوان وزیر دفاع، بر سر نحوه مدیریت جنگ در اوکراین، با یِوگنی پریگوژین فرمانده گروه مزدوران واگنر دچار اختلاف شدید شده بود. براین اساس چند نکته از منظر جمهوری اسلامی قابل تامل است:اول این‎که شویگو به احتمال زیاد از این تغییر ناراضی است اما او در سمت جدید خود یعنی دبیری شورای امنیت ملی روسیه دو ویژگی را دارد:1-یک عنصر ضد غرب است و تمایلات شرقی دارد.2-با توجه به تجربه میدانی در جنگ اوکراین نگاه واقع بینانه‎ای به نقاط قوت و ضعف طرف غربی دارد. دوم این‎که شویگو در طول 12 سال گذشته با ساختار نظامی –امنیتی جمهوری اسلامی در ارتباط بوده که با توجه به موقعیت جدیدش فرصت های خود را نیز به همراه دارد. افزون بر این، برداشتن شویگو از وزارت دفاع و در عین حال حفظ او در حلقه اولیه قدرت روسیه می‎تواند یک پالس مثبت برای گروه واگنر باشد که شویگو را عامل حذف رهبر خود می‎دانند. این تغییر ریل در وزارت دفاع از یک فرد نظامی به فردی اقتصادی همچنین رویکرد جدید پوتین برای تبدیل اقتصاد بلوک امنیتی به بخشی از اقتصاد کشورش را نشان داده و درواقع در ساختار جنگ پیامی از اهتمام مسکو و هدف‎گذاری جدید نظامی-اقتصادی را به غرب ابلاغ می‌کند.به نظر می‌آید کرملین تلاش دارد ضمن حفظ استراتژی خود در جنگ، به بهترین نحو ممکن تحولات اقتصادی را در جهت بهره‌مندی بیشتر و بهینه کردن هزینه‌های جنگی قرار دهد تا از بروز اثرات اقتصادی بر جنگ بکاهد.تردیدی نیست، زوال تاب‌آوری اوکراین در امتداد فرسایشی شدن جنگ از یکسو و جدیت ناتو برای کسب پیروزی همراه با پیشروی‌های ارتش روسیه از سوی دیگر، ترتیبات میدانی غرب را تغییر جهت داده و به نقطه جوش رسانده است.البته که تداوم و فرسایشی شدن جنگ اوکراین فرصت هایی برای طرف ایرانی می تواند داشته باشد که می بایست برای آن ابزارهای لازم را در حوزه امنیتی و دیپلماتیک طراحی کرد.∎​