به گزارش روابط عمومی اداره‌کل بهزیستی استان کرمانشاه؛

رسانه، تاب‌آوری اجتماعی و تاب‌آوری افراد را همزمان تحت تأثیر دارد. رسانه‌های اجتماعی می‌توانند تأثیرات مثبت و منفی بر سلامت روان و تاب‌آوری داشته باشند.

از جنبه مثبت، رسانه‌های اجتماعی می‌توانند ارتباطات و پیوندهای اجتماعی را تقویت کنند، عزت‌نفس افراد را تقویت کنند و حس تعلق و انسجام جوامع را بهبود بخشند.

رسانه و شبکه‌های اجتماعی می‌توانند فرصتی به‌وجود آورند که افراد و اصناف بتوانند خود را بیان کنند یا اینکه تجربیات خویش را به اشتراک بگذارند.

تبادل تجربیات می‌تواند قدرت مقابله افراد و جوامع را در مواجه با مسایل و مشکلات افزایش دهد و این شاید یکی از بهترین کارکردهای رسانه در تاب‌آوری فردی و اجتماعی باشد.

رسانه‌های اجتماعی همچنین می‌توانند به‌عنوان منبعی ارزشمند در حمایت‌یابی و دسترسی به اطلاعات کارآمد برای اصلاح سبک زندگی و دسترسی به منابع سلامت روان نقش مؤثری ایفا کنند.

رسانه، تاب‌آوری و سلامت روان را آنگاه تقویت خواهد کرد که سواد رسانه‌ای و مهارت‌های خودیار نیز به یاری آمده باشند.

با این حال، استفاده بیش از حد از رسانه‌های اجتماعی نیز می‌تواند تأثیرات منفی بر سلامت روان و تاب‌آوری داشته باشد.

رسانه‌ و شبکه‌های اجتماعی می‌توانند به احساس اضطراب، افسردگی و بی‌کفایتی افراد دامن بزنند، به‌ویژه اگر افراد در رسانه‌های اجتماعی خود را به‌طور نامطلوب و مستمری با دیگران مقایسه کنند یا برای ارائه نسخه ایده‌آلی از خود تحت فشار باشند.

رسانه‌های اجتماعی همچنین می‌توانند به احساس انزوا، تنهایی و FOMO (ترس از دست دادن) کمک کنند.

چنین افرادی حتی هنگامی‌که در کنار دوستان و خانواده خود هستند باز هم نمی‌توانند از گوشی‌های هوشمند خود فاصله بگیرند و به نظر می‌رسد که مدام نیازمند حضور در شبکه‌های مجازی و بررسی آن‌ها هستند.

استفاده از رسانه به گونه‌ای که بتواند موجب ارتقاء سلامت تاب‌آوری افراد باشد نیاز به سواد رسانه و رعایت کردن رژیم مصرف دارد این موضوع مهم است که کاربران بتوانند استفاده خود از فن‌آورهای نوین و شبکه‌های اجتماعی را به گونه‌ای هدفمند مدیریت کنند.
 

سرمایه معنوی و تاب‌آوری

تنها در صورت معین کردن حد و مرزها و برخورداری از چارچوبی مشخص می‌توان امیدوار بود که رسانه‌ها بر سلامت روان و تاب‌آوری افراد تأثیری مثبت داشته باشند. در غیر اینصورت بایستی منتظرِ به چالش کشیده شدن عزت‌نفس و آرامش روانی کاربران در شبکه‌های اجتماعی باشیم.

رسانه‌ها، از جمله شبکه‌های اجتماعی، می‌توانند به طرق مختلف بر تاب‌آوری اجتماعی تأثیر بگذارند.

تجربه همه‌گیری کرونا نشان داد که رسانه‌های اجتماعی به‌ویزه در بحران باعث ادراک انسجام اجتماعی، حمایت اجتماعی و کاهش افسردگی و تنهایی خواهد بود.

افزایش حمایت اجتماعی و عضویت در شبکه‌های اجتماعی همتا، می‌تواند به فرآیند تاب‌آوری در طول بحران کمک کند، زیرا افراد می‌توانند از رسانه‌های اجتماعی برای ارتباط با دیگران، دریافت اخبار صحیح، راستی‌آزمایی یا اشتراک‌گذاری اطلاعات و حتی سرگرمی بدرستی استفاده کنند.

رسانه‌های اجتماعی می‌توانند بستری را فراهم کنند تا باغلبه بر بعد مسافت به افراد این امکان را بدهند تا ارتباطات بین‌فردی را حفظ کرده و از خود در برابر تأثیرات مخرب استرس و تهدیدات محافظت کنند. مطالعات نشان داده است که رسانه‌ها می‌توانند بر ادراک جوامع از انسجام و کمک به دیگران و نوع‌دوستی مؤثر باشند (سی و همکاران ، ۲۰۲۲).

در زمینه تهدیدات و بحران‌های بهداشتی فراگیر رسانه‌های اجتماعی می‌توانند با ارائه به‌موقع تبادل اطلاعات، حمایت اجتماعی نقش مهمی در تقویت و ایجا تاب‌آوری ایفا کنند. نکته جالب توجه اینکه اینگونه کارکردهای شبکه‌های اجتماعی می‌تواند به ارتباطات واقعی در عرصه‌های اجتماعی نیز تسری پیدا کند. به‌عبارت دیگر رفتارهای رسانه‌های اجتماعی ممکن است بر ادراک اعضای جامعه از تاب‌آوری تأثیر بگذارد. این نکته را نیز باید یادآور شد که شبکه‌های اجتماعی می‌توانند منشاء اخبار نادرست و اینفودمی باشند.

رسانه تاب‌آوری فردی را هم تحت تأثیر دارد

در سطح فردی هم استفاده از فن‌آوری‌های نوین می‌توانند برای پرورش تاب‌آوری مورد استفاده قرار گرفته و مؤثر باشند. مطالعات نشان داده است که رسانه و شبکه‌های اجتماعی بر خلاف تصورات معمول حتی می‌توانند انزوای اجتماعی را کاهش دهند.

ریفرم کردن یا قالب‌بندی مجدد تجربیات در رسانه‌های اجتماعی می‌تواند به تنظیم و مدیریت احساسات کمک کند، که این به‌نوبه خود بر نحوه اسناد و ادراک افراد از احساسات

منفی تأثیر می‌گذارد.

رسانه‌های اجتماعی به یقین می‌توانند حمایت اجتماعی آنلاین و حتی مشاوره توانبشخی و هرگونه خدمت دیگری را در زمینه سلامت روان فراهم کرده و از این مسیر منجر به توسعه تاب‌آوری باشند.

خاطره اکبری روانشناس و کارشناس سلامت در خاتمه این مطلب آورده است که: تأثیر رسانه بر تاب‌آوری چندوجهی است و بستگی به عواملی چون جمله ویژگی‌های شخصیتی افراد، میزان و نوع رسانه  و رژیم مصرف دارد بنابراین، مهم است که مجموعه عوامل مؤثر را در کنار هم در نظر داشته باشیم و مراقب زمان استفاده، میزان و زمینه استفاده و حضور خود در شبکه‌های اجتماعی باشیم که شبکه‌های اجتماعی می‌توانند مانند تیغ دو لبه عمل کنند و یا همانند آتش گرما و روشنی بیاورند و یا بسوزانند و خاکستر کنند.

معاونت پیشگیری بهزیستی استان کرمانشاه
دفتر پیشگیری از آسیب‌ها
منبع: http://www.resiliency.ir

برای پیوستن به کانال اداره‌کل بهزیستی استان کرمانشاه در پیام‌رسان ایتا، اینجا را لمس کنید