توضیحات حقوقی تکمیلی گزارش برای فهم بهتر موضوع، به این شرح است:
قسامه یکی از قواعد فقهی برای اثبات قتل و به معنای ادای سوگند اولیای دم در ادعای قتل است. فقهای شیعه بر اعتبار قسامه در قتل نفس و قطع اعضا و جوارح اجماع داشته و عقیده دارند که یکی از شروط اصلی قسامه وجود لوث است اما علمای عامه اتفاق نظر دارند که قسامه فقط در قتل نفس معتبر است و در برهه‌ای از تاریخ مشروعیت آن را انکار کرده‌اند. اشکالی که در این خصوص وجود دارد این است که تصور می‌شود قسم‌خورندگان بدون علم و اطلاع کافی می‌توانند سوگند یاد کنند، در حالی که فی‌الواقع این‌گونه نیست. قسم‌خورندگان باید عالم بوده و سوگند باید عین حس باشد نه از روی حدس و گمان. برای اثبات این مطلب که قسم‌خورندگان در قسامه باید از روی علم و آگاهی کامل سوگند یاد کنند نه از روی ظن یا جهل از متون روایی و متون فقهی و قانون جزایی مشخص است.
متون روایی چه می‌گوید؟
روایت قتل سهل بن عبدالله انصاری بر تأیید این مطلب دلالت دارد که در قسامه باید سوگند قسم‌خورندگان عین حس و قطعی باشد یا در تحریرالوسیله درمورد شروط ادای قسامه چنین آمده: یشترط قی القسامه علم الحالف و یکون حلفه عن جزم و علم و لا یکفی الظن.
قانون جزایی: در قانون مجازات اسلامی مواد 340 و 341 و 342 نیز به علم اداکنندگان سوگند اشاره شده است:
ماده 341: اگر احتمال آن باشد که اداکننده سوگند بدون علم و براساس ظن و گمان یا با تبانی سوگند می‌خورد مقام قضائی موظف به بررسی موضوع است.
ماده 342: لازم است اداکنندگان سوگند از کسانی باشند که احتمال اطلاع آنان بر وقوع جنایت موجه باشد.
نظر شما